Абай атындағы республикалық мамандандырылға дарынды балаларға арналған қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете оқытатын орта мектеп-интернаты

Құрсатырған: Орынбаева Д., Оспан Д. 
87028435334 
 
АБАЙ АТЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ МАМАНДАНДЫРЫЛҒА 
ДАРЫНДЫ БАЛАЛАРҒА АРНАЛҒАН ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІН 
ТЕРЕҢДЕТЕ ОҚЫТАТЫН ОРТА МЕКТЕП-ИНТЕРНАТЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Негізгі орта білім беру деңгейінің қазақ тілі мен әдебиетін тереңдете 
оқытатын гуманитарлық бағыттағы мамандандырылған желілік «Абай 
мектептеріне» арналған «Қазақ әдебиеті» пәніне қосымша материалдар 
9-СЫНЫП
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Алматы 2022 
 

Құрсатырған: Орынбаева Д., Оспан Д. 
87028435334 
І ТОҚСАН 
АЛТЫН ОРДА ДӘУІРІНДЕГІ ӘДЕБИЕТ 
АЛТЫН ОРДА ДӘУІРІНІҢ ӘДЕБИЕТІ
- 13 ғасырдың 2-ші 
жартысынан 15 ғасырдың соңына дейін өмір сүрген Алтын Орда 
мемлекетінің әдебиеті. 
Алтын Орда 13-14 ғасырларды күшті мемлекет болып тұрды. Бұл тұста 
оның мемлекеттік беделі көтеріліп, көрші елдермен қарым-қатысы нығайды, 
шаруашылығы, мәдениеті өркен жайды. Осы кезде Алтын Орда қол 
астындағы жерлерде, әсіресе Батый сарайы, Берке сарайы, Керчь, Үргеніш, 
Хорезм, Сығанақ сияқты кенттерде қолөнер, ғылым, әдебиет, көркемөнер 
өсті. Ол бір жағынан түрік текті ру-тайпалар мен халықтардың 
мәдениетіннен: әл-Фараби, Әбу Әли ибн Сина, әл-Бируни, ас-Сығанақи, би 
Исқақ, Фирдауси, Низами, Ахмед Яссауи, Сулейман Бақырғани тәрізді 
ғалымдар мен ақындардың мұраларын пайдалану, ілгері дамыту, екінші 
жағынан көрші елдер мәдениетінен үйрену арқылы өсіп, өркендеді. Алтын 
Орда халқының басым көпшіліг түрік текті ру-тайпалар, халықтар, солардың 
ішінде қыпшақтар, оғыздар болды. Сондықтан Алтын Орда дәуірінің 
әдебиеті түркі тайпалары мен халықтарының бәріне бірдей түсінікті, 
солардың әдеби тілі - шағатай тілінде, әсіресе оның қыпшақ-оғыз яки 
солтүстік диалектісінде жасалды. Алтын Орда дәуірінде өмір сүрген ақын-
жазушылардың, жасалған жазба нұсқалардың, әдеби шығармалардың көбі 
ұмытылып, жоғалып кеткен.