1-тапсырма: Теңелу және тоқырау сәттеріне сәйкес талтүстегі күннің биіктігін анықтайтын қисықтарды тұрғыз.
2- тапсырма: Графикті пайдаланып теңелу және тоқырау сәттерінде мурманск, Москва, Саратов, Челябинск, ташкент қалаларының талтүсте көкжиектегі күннің биіктігін тап. (ендік географиялық атластан алынады.
Әдебиеттер:
Г.Ж.Абдушева Жертану практикумы. Орал, 2004. 7 бет.
ОЖСӨЖ мазмұны:
Көкжиектен талтүсте Орал қаласында күннің ең биік және ең аласа жағдайлары қашан болады және осы сәттерде ол зенитте қайда болады?
Әдебиеттер:
Г.Ж.Абдушева Жертану практикумы. Орал, 2004. 7 бет.
СӨЖ мазмұны:
Теңелу сәттерімен және тоқырау сәттеріндегі түрлі ендіктердегі көкжиектен талтүстегі күннің биіктігін анықтайтын кесте құр.
Әдебиеттер:
Г.Ж.Абдушева Жертану практикумы. Орал, 2004. 7 бет.
21 апта
36 кредит сағат
№ 6 практикалық сабақ
Тақырып: Күн мен түннің тең еместігі.
1-тапсырма:Солтүстік жарты шардың түрлі ендіктерінде ең ұзақ және ең қысқа күннің ұзақтығын анықтау графигін тұрғыз. Абцисса осіне ендік, ордината осіне тәулік сағаттары көрсетіледі. Масштабы: г 1см-10º, в1см- 2 сағат.
2- тапсырма: Қисық сызыққа талдау жаса.
а) экваторда күн мен түннің ұзақтығы қандай?
б) экватордан полюстерге қарай күн ментүннің ұзақтылығы қалай өзгереді?
3- тапсырма: Графикті пайдаланып Санкт-Петербург, Москва, Киев, Саратов, Ашхабад қалаларының ең қысқа және ең ұзақ күнінің ұзақтығын, Нижний Новогород, Самара, дондағы Ростов, Баку, Душанбе қалаларының ең қысқа және ең ұзақ түнінің ұзақтығын анықта.
4- тапсырма: Қандай ендіктерде және қандай себептерден “ақ түн” пайда болады?
5- тапсырма: Солтүстік поляр шеңберінде 1 тәулік бойында ең ұзақ түн және ең қысқа күн, ең қысқа түн мен ең ұзақ күн қашан болады?
Әдебиеттер:
Г.Ж.Абдушева Жертану практикумы. Орал, 2004. 7-8 бет.
ОЖСӨЖ мазмұны:
1- тапсырма: Солтүстік жарты шардың түрлі ендіктерінде поляр күні және поляр түні ұзақтығын анықтау графигін тұрғыз.
2- тапсырма: График бойынша берілген пунктерде Мурманск, Тикса бухтасы, Диксон аралы, Челюскин мүйісі, Рудольф аралдарында поляр күні және поляр түнінің ұзақтығын анықта.
СӨЖ мазмұны:
Графикке талдау жаса:
а) поляр шеңбері маңында поляр күні және поляр түні ұзақтығы қалай өзгереді?
б) поляр шеңберінен Солтүстік полюс бағытына қарай поляр түні және поляр күні ұзақтығы қалай өзгереді?
в) неліктен Солтүстік полюсте поляр күні поляр түнінен ұзақ?
Әдебиеттер:
Г.Ж.Абдушева Жертану практикумы. Орал, 2004. 7-8 бет.
22 апта
37 кредит сағат
№7 практикалық сабақ
Тақырып:Жергілікті, белдеулік және декреттік уақыт.
Практикалық сабақ мазмұны:
1-тапсырма: Бастапқы меридианда 16 сағат жергілікті уақыт болғанда берілген пункттерде уақыт неше болғаны?
2- тапсырма:Берілген пункттердің уақытын біле отырып Лондонда уақыт неше болғанын есепте.
3-тапсырма: Жергілікті уақыт бойынша Лондонда 12 сағат. Жергілікті күн уақыты бойынша Москва, Санкт-Петербург, Вашингтон, Париж қалаларында уақыт неше болады?
Әдебиеттер:
Г.Ж. Абдушева Жертану практикумы. Орал,2004. 8 бет
К.В. Пашканг Практикум по общему землеведению. М, 1982. 13-15 б;
ОЖСӨЖ мазмұны:
1-тапсырма:Егерде орташа күн тәулігі бойынша Владивостокта сағат 04, Тюменьде 16 сағат 32 минут, Берлинде 11 сағат 20 минут, Римде 21 сағат 13 минут болса, Москвада уақыт неше болады?
2-тапсырма:Москва, Санкт-Петербург қалаларында белдеулік және орта күн уақытының айырмашылығы қандай?
3-тапсырма:Егер Москвада декреттік уақыт бойынша 24 сағат болса, Ташкент, Киев, Алматы, Баку, Чита қалаларының орта күн уаықытын анықта.
Әдебиеттер:
Г.Ж. Абдушева Жертану практикумы. Орал,2004. 9 бет
К.В. Пашканг Практикум по общему землеведению. М, 1982. 16-17 б;
СӨЖ мазмұны:
1.Сағаттар белдеуі картасын пайдаланып, сұрақтарға жауап бер:
а) Дүние жүзінің қандай мемлекеттерінде белдеулік уақыт қабылданбаған?
23 апта
38 кредит сағат
№8 практикалық сабақ
Тақырып: Дүние жүзілік мұхит.
Практикалық сабақ мазмұны
1- тапсырма:Дүние жүзі контур картасына Тынық,Атлант, Үнді,Солтүстік Мұзды мұхиттың шекараларын түсір және 4 мұхиттың ауданына, тереңдігіне сипаттама бер.
2-тапсырма:Контур картаға дүние жүзі мұхит суында тұздылықтың таралуын түсір
3-тапсырма:Контур картаға тамыз және ақпан айларындағы дүние жүзі мұхит беті суының температурасының таралуын түсір.Картаға талдау жаса.
Әдебиет:
Абдушева Г.Ж. Жертану практикумы Орал, 2004 25-26 бет.
Мұхиттар атласы.
Географиялық атлас.М.,1982
ОЖСӨЖ мазмұны:
1-тапсырма: Атласты және 21 кестені пайдаланып, дүние жүзі контур картасына негізгі мұхиттық ағыстарды түсір. Мұхит ағыстары стрелка арқылы көрсетіледі: қызыл түспен жылы, көк түспен салқын, қоңыр түспен бейтарап (нейтральды) ағыстар салынады.
Әдебиеттер:
Г.Ж. Абдушева Жертану практикумы. Орал,2004. 26 бет
СӨЖ мазмұны:
1-тапсырма: Контур картаға толысудың максимальды мөлшерін түсіріп, сұрақтарға жауап бер:
а)материк жағалауында толысудың максимальды биіктігі қалай өзгереді?
ә)дүние жүзінің қандай аудандарында толысудың максимальды және минимальды мөлшері болады және маңызы қандай?
б)Россия жағалауында толысу биіктігі қалай өзгереді? Толысудың максимальды және минимальды биіктігі қандай теңіздерде болады?
Әдебиет:
К.В.Пашканг Практикум по общему землеведению М.,1982 121 бет.
24 апта
39 кредит сағат
№9 практикалық сабақ
Тақырып: Өзендер морфометриясы және бассейндері.
1-тапсырма: Дүние жүзі контур картасына жердің басты су айрықтарына және Тынық, Атлант, Үнді, Солтүстік Мұзды мұхит бассейндеріне бөлінуін көрсетіп сал. Ағынсыз облыстарды анықта. Мұхит бассейндерін, ағынсыз облыстарды түрлі түсті бояумен көрсет.
2-тапсырма:Географиялық карта бойынша кез келген өзен және оның саласының ұзындығын анықта. Ұзындық өлшеудің 3 тәсілі бар: 1.циркуль-өлшегіш,2.сулы жіп, 3.курвиметр.
3-тапсырма:Өзеннің және оның саласының иректілік коэффициентін анықта.
Иректілік коэффициенті--- өзен бастауымен сағасын қосатын түзу сызық ұзындығына тең.Мына формуламен анықтылыды.
K- иректілік коэффициенті
К= L/l L- өзен ұзындығы
l- өзен бастауымен сағасы арасындағы тік қашықтық
4-тапсырма: Өзен бассейні ауданын есепте.
Өзен бассейні ауданы палетка көмегі арқылы есептеледі. Палетка өлшемі өзен бассейні өлшемімен анықталады.Өзен бассейні ауданы алдымен картадан калькаға түсіріледі де, кейін палетка дайындалады.Бассейн шекарасы болып су айрық алынады.
5-тапсырма:Өзен бассейнінің өзен торы тығыздығын анықта.
Өзен торының тығыздығы-- өзен торының барлық өзендерінің жиынтық ұзындығының оның алып жатқан ауданына қатынасы.Мына формуламен есептеледі.
D- өзен торы тығыздығы
D =L/F L- бассейндегі барлық өзендердің ұзындығы
F- бассейн ауданы
6-тапсырма:Енисей өзенінің көлденең қимасын тұрғыз.
7-тапсырма: Амударья өзенінің құламасы мен еңістігін есептеп шығар.
Достарыңызбен бөлісу: | 
