6М070300 – «Ақпараттық жүйелер»

ҚАЗАҚ  ҰЛТТЫҚ  АГРАРЛЫҚ  УНИВЕРСИТЕТІ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6М070300 – «Ақпараттық жүйелер» мамандығы 

бойынша магистратураға түсуге арналған емтиханның 

 

БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы, 2016 

АЛГОРИТМДЕР, ДЕРЕКТЕР ҚҰРЫЛЫМЫ ЖӘНЕ ПРОГРАММАЛАУ 

 

Негізгі бөлім 

1 Компьютердің программалық құралдары 

Программалауды  автоматтандырудың  әдістері.  Алгоритмдік  тілдер. 

Алгоритмдік  тілдің  қолдануы  және  оған  қойылатын  талаптар.  Процедураға 

бағытталған  тілдер  және  объектілерге  бағытталған  программалау  туралы 

түсініктер.  Компьютерді  программалық  қамтамасыз  етудің  жалпы  түсінігі.  

Компьютермен пайдаланушының диалогын ұйымдастыру. Программалаудың 

интеграцияланған жүйелері. 

 

2 Есептерді алгоритмдеудің негіздері 

Алгоритмнің  анықтамасы.  Алгоритмдерді  баяндаудың  тәсілдері. 

Алгоритм  схемаларын  жасау  ережелері.  Алгоритмдердің  құрылымдарының 

түрлері.  Сызықтық  және  тармақталған  алгоритмдердің  құрылымдарының 

баяндалуы.  Циклдік  құрылымдар.  Алгоритмнің  циклдік  құрылымы.  Бірің 

ішіне  бірі  енген  циклдік  құрылымның  алгоритмдік  баяндалуы.  Техникалық 

есептердің  қойылымының  класқа  бөлінуі.  Есептерді  шешу  алгоритмдердің 

толық құрылуы. 

 

3  Негізгі  процедураларға  бағытталған    алгоритмдік  тілдерде 

программалау 

Оқып  үйренетін  алгоритмдік  тілдің  негізгі  сипаттамалары.  Тілдің 

алфавиті. Тілдің  объектілерінің жазылуының ережелері. Мәліметтер типтері. 

Тұрақтылар. Айнымалылар. Ерекше белгілер өрнектер. Арифметикалық және 

логикалық  өрнектер.  Мәліметтер  құрылымы.  Массивтер.  Жиындар. 

Жазбалар. 

Алгоритмдік  тілдің  операторларын  класқа  бөлу.  Меншіктеу 

операторлары.  Басқару  операторлары.  Мәліметтерді  енгізу  –  шығаруды 

ұйымдастыру. Стандартты процедураларды қолдану. Қайталану операторлар. 

Программаның  құрылымы.  Алгоритмнің  схемасынан  программаның 

схемасына  көшу.  Алгоритмдердің  сызықтық  құрылымын  программалау. 

Тармақталған  құрылымдарды  программалау.  Алгоритмдердің  циклдік 

құрылымдарын  программалау  (сандық  талдау  есептері,  сандық  массивтерді 

өңдеу,  массивтер  компоненттерін  реттеу  есептері  және  т.б.  мысалдарында) 

массивтерді  енгізу  –  шығаруды  программалау.  Жолдық  мәліметтер. 

Символдық  мәліметтерді  өңдеудің  есептерін  программалау.  Мәліметттер 

құрылымындарын  қолданатын есептерді программалаудың ерекшеліктері. 

Қосалқы  программалар  және  оларды  класқа  бөлу.  Қосалқы 

программаларды  ұйымдастыру  әдістері.  Қосалқы  программаларды  шақыру. 

Нақты  параметрлерді  тасымалдау.  Жадының  жалпы  облысын  пайдалану. 

Файлдармен жұмыс істеу. Файлдардың әртүрлі типтері. Стандартты қосалқы 

функциялар  және  процедуралардың  қоры.  Оларды  шақырудың  тәсілдері. 

Программаларды  ұйымдастыру.  Әртүрлі    құрылымдық  ұйымдасқан  

программалардың мысалдары. Модульдік программалау. Көрсеткіштер және 

динамикалық  жады.  Динамикалық  жадымен  жұмыс  істеуге  арналған 

процедуралар мен функциялар. Көрсеткіштерді қолданып программа құру.  

 

4 Программаларды компьютерде орындауды ұйымдастыру 

Компьютерде  программаларды  орындауға  дайындық  және  орындау 

сатылары.  Программаларды  орындайтын,  өңдейтін,  трансляция  сатыларын 

орындайтын интеграцияланған турбожүйе құралдарымен жұмыс істеу. 

Байланыс  редакторы  мен  транслятордың  жұмыс  режимі.  Алғашқы 

программаның  трансляциясы.  Программалардағы  қателердің  типтері. 

Технологиялық,  техникалық  қателер,  программалық  және  жүйелік  қателер, 

құжаттық  қателер.  Программаларды  орындау  барысында  жүйенің  қателер 

жайында хабарлары. Программалардың орындалуы. 

 

Ұсынылатын әдебиет тізімі 

Негізгі әдебиет  

1.  Ә.Ү.  Нұрымбетов.  Turbo  Pascal  7.0.  алгоритмдік  тілінде  бағдарламау. 

Алматы, 2012.  

2.  Фаронов В.В. Турбо Паскаль 7.0. Начальный курс. Учебное пособие.-М.: 

Нолидж, 2008. 

3.  Марченко  А.И.,  Марченко  Л.А. Программирование  в среде    Turbo  Pascal 

7.0.- Киев: ВЕК+, 2000. 

4.  Федоренко Ю. Алгоритмы и программы на Turbo Pascal. Учебный курс.- 

СПб: Питер,2001. 

5.  Гусева  А.И.  Учимся  программировать:  Pascal  7.0.  Задачи  и  методы    их 

решения. - М.:,1999. 

6.  Епанешников  А.,  Епанешников  В.  Программирование  в  среде  Turbo 

Pascal 7.0.-М.: ДИАЛОГ-МИФИ, 2000. 

7.  С.А.,  Гнездилова  Г.Г.,  Капустина  Е.И.,  Селюн  М.И.  Задачи  по  Абрамов 

программированию. - М.: Наука, 1988.  

8.  Белецкий Я. Турбо-Паскаль  с графикой для персональных компьютеров. 

–М .: Машиностроение, 1991. 

9.  Юркин А.Г. Задачник по программированию. – СПб.: Питер, 2002 

10. Немнюгин С.А. Turbo Pascal: практикум. – СПб.: Питер, 2000 

11. Гуденко Д., Петроченко Д. Сборник задач по программированию. – СПб.: 

Питер, 2003 

12. Климова  Л.М.  PASCAL  7.0.  Практическое  программирование.  Решение 

типовых задач. – М.: КУДИЦ-ОБРАЗ, 2000.  

 

Қосымша әдебиет 

1. Ә.Ө. Мұртазина. Турбо Паскаль тілінің құралдарын қолданып есептерді 

программалау. «Алгоритмдік тілдерде программалау» пәні бойынша 

практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқауы. «Ақпараттық 

технологиялар» - Алматы: КазҰТУ, 2004. 

2.  Муртазина А.У., Тусупова Б.Б. Разработка и анализ алгоритмов и 

программ. Методические указания к курсовой работе по курсу “Языки и 

технология программирования”. - Алматы: КазНТУ, 2001. 

3. Муртазина А.У., Тусупова Б.Б. Основы программирования на языках      

Паскаль и Си. Методические указания к лабораторным работам по курсу 

“Языки и технология программирования”. Часть 1.- Алматы: КазНТУ, 2000. 

4. Культин  Н.Б. Turbo Pascal в задачах и примерах. – СПб.: БХВ-Петербург, 

2003 

5. Зуев Е.А. Turbo Pascal. Практическое программирование-М.: ПРИОР, 1999. 

6. Мұртазина Ә.Ө.,Ынтымаков Т.Ж.  «Паскаль тілінің негіздері». - Алматы: 

1998. 

7. Абрамов С.А., Гнездилова Г.Г., Капустина Е.И., Селюн М.И. Задачи по 

программированию. - М.: Наука, 1988.  

 

 

 

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДЕГІ МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ 

 

Кіріспе 

Курстың  мақсаты  және  тапсырмалары.  Ақпараттық  жүйелер  және 

ақпараттық  технологиялар.  Мәліметтер  базасын  қолданатын  жүйелер 

Мәліметтер  базасының  даму  кезеңдері.  Мәліметтер  базасын  басқару 

жүйесінің құрамы мен функциялары. Мәліметтер банкінің ерекшеліктері мен 

кемшіліктері.  Мәліметтер  база  теориясының  даму  бағыттары.  Мәліметтер 

базасын  әртүрлі  ақпараттық  жүйелерде,  ғылымда,  техникада  және  бизнесте 

қолдану.   

 

Негізгі бөлім 

1. Мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі  

Ақпарат  және  мәліметтер.  Мәліметтер  құрылымы.  Ақпараттық 

қатынастар  және  мәліметтердің  өзара  байланыстары.  Мәліметтер  базасы  - 

пәндік аймақтың ақпараттық моделі. Мәліметтер банкі - ақпараттық жүйелер. 

МББЖ-і - мәліметтер базасын құру және өңдеу құралы.  Мәліметтер банкін 

қолданушылар.  Мәліметтер  база  әкімшілігі  және  оның  қызметтері. 

Мәліметтер  банкінде  сұраныстарды  өңдеу.  Мәліметтер  базасында 

қолданысқа  ие  болатын  мәліметтердің  құрылымы:  тәуелсіздік,  интеграция, 

қорғау, қосалқылау. Мәліметтердің тұтастығы. Схема және оның бөлшектері. 

Мәліметтер  банкінде  қолданылатын  тілдер:  мәліметтерді  суреттеу  тілі, 

мәліметтерді  қимылға  келтіру  тілі,  сұраныстар  тілі.  Мәліметтерді  көрсету 

деңгейлері: 

сыртқы, 

концептуалды, 

ішкі. 

Базадағы 

мәліметтерге 

қолданылатын  негізгі  операциялар:  жүктеу,  түзету,  іздеу,  сұрыптау,  қайта 

ұйымдастыру,    қайта  құрылымдау.  Ақпараттық  жүйелер  үшін  мәліметтер 

базасын  құру.  Мәліметтер  базасымен  жұмыс  жасау  үшін  арналған  басқару 

элементтері, олардың қасиеттері және әдістері. 

 

Мәліметтер моделдері  

Мәліметтердің  негізгі  моделдері.  Мәліметтер  моделін  таңдау. 

Мәліметтердің  үш  моделі  және  олардың  сипаттамалары.  Мәліметтердің 

реляциялық  моделі.  Қатынас,  атрибут.  Мәліметтер  базасында  қатынастарды 

реттеу. Реляциялық алгебра және реляциялық есептеу. Қатынастың дәрежесі. 

Қатынстың  қуаты.  Теориялық  -  көпшілік  операциялары.  Арнаулы 

реляциялық операциялар. Реляциялық алгебраның негізгі операциялары және 

оларға  мысалдар.  Реляциялық  МББЖ-лер.  Заманауи  реляциялық  МББЖ-лер 

туралы  жалпы  мағлұмат.  Реляциялық  модельдің  артықшылықтары  мен 

кемшіліктері.  Мәліметтердің  иерархиялық  моделі.  Өріс,  сегмент,  жазба. 

Иерархиялық  модельде  мәліметтерді  көрсетуге  мысалдар.  Иерархиялық 

модельдің  артықшылықтары  мен  кемшіліктері.  Мәліметтердің  тораптық 

моделі. Элемент, жазба, жиынтық. Тораптық модельде мәліметтерді көрсету 

мысалдары.  Тораптық  модельдің  артықшылықтары  мен  кемшіліктері.  SQL 

және QBE сұраныс тілдері, қызметтері, қасиеттері және ерекшеліктері. SQL 

тілінің  операторлары.  SQL тілінің  құрылымы. SQL тілінің  операторларына 

мысалдар. 

 

Ақпараттық жүйелерде мәліметтер базасын жобалау 

Мәліметтер  база  жүйелерін  жобалау.  Өмір    кезендеріндегі  фазалар. 

Талдау  және  жобалау  фазасындағы  кезеңдер.  Іске  асыру    және    қолдау  

фазасындағы    кезеңдер.  Іске  асыру    және    қолдау  фазасында  атқарылатын 

жұмыстар және олардың нәтижелері.  Талаптарды түрге келтіру және талдау. 

Астарлы  жобалау.  Астарлы    жобалаудың  нәтижелері.  Логикалық  жобалау. 

Логикалық  модельдерді  жасау  алгоритмі.  Құрастыру  тәсілдерінің  

қатегориялары.  Физикалық  жобалау.  Физикалық    жобалау    кезеңінде 

шешілетін    есептер.  Мәліметтерді  тығыздау  тәсілдері.  Физикалық  

жазылымда    мәліметтер  элементтерін  орналастыру  жолдары.    Мәліметтер 

база  жүйелерін  жобалау  кезеңіндегі  іске  асыру  және  қолдау  фазасы.  

Мәліметтер  базасын  іске  асыру  кезеңінің  нәтижелері.  Мәліметтер  базасын 

қолдау    және  оның  қызметін    талдау  кезеңінің  нәтижелері.  Мәліметтер 

базасының  бейімделу  мен  түрлендірілу кезеңінің нәтижелері. 

 

Ұсынылған әдебиет тізімі 

Негізгі 

1.  Абдуллина В.З. Системы баз данных. Учебник. – Алматы: КазНТУ, 2009. 

2.  Балғабаева Л.Ш. Мәліметтер және білім базасы. – Алматы. ҚазҰТУ, 2002. 

3.  Абдуллина В.З., Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б. Access жүйесімен жұмыс 

істеу: Лабораториялық практикум. Оқу құралы. – Алматы. ЖТИ, 2005. 

4.  Хомоненко А.Д., Цыганков В.М., Мальцев М.Г. Базы данных: Учеб. – М.: 

Бином-пресс, 2007. 

5.  Ульман Д., Уидом Дж. Введение в системы баз данных. – М.: 

Издательство «Лори», 2000. 

6.  Абдуллина В.З. Базы и банки данных. Уч.пос. – Алматы: КазНТУ, 2003. 

7.  Дейт К. Введение в системы баз данных. – М.:Издательский дом 

«Вильямс», 2001.  

 

 

 

Қосымша  

1.  Карпова  Т.С.  Базы  данных:  модели,  разработка,  реализация.  –  СПб.: 

Питер, 2001.  

2.  Четвериков  В.Н.  и  др.  Базы  данных  и  знаний.  Учебн.  –  М.:  Высшая 

школа, 1987. 

3.  Диго  С.М.  Базы  данных:  проектирование  и  использование:  Учеб.  –  М.: 

«Финансы и статистика», 2005. 

4.  Коннэл  Дж.  Visual  Basic  6.  Введение  в  программирование  баз  данных.  – 

М.: ДМК, 2000. 

5.  Абдуллина В.З. и др.  Работа с Access: Лабораторный практикум. Уч.пос. 

–  Алматы, ИНТ, 2004. 

6.  Абдуллина 

В.З. 

Проектирование 

и 

отладка 

пользовательских 

приложений.  Ч.  1  и  ч.2.  Методические  указания  к  курсовой  работе  и 

самостоятельной  работе  студентов  по  курсу  «Базы,  банки  данных  и 

экспертные системы». – Алматы: КазНТУ, 2001. 

7.  Кузин  А.В.,  Демин  В.М.Разработка  баз  данных  в  системе  Microsoft 

Access: Учебник – Учебник – М.: Форум: Инфра-М, 2005г. 

8.  Халықова Г.З. Мәліметтер қорын басқару жүйесі. – Алматы, 2004. 

9.  Марков А.С., Лисовский. Базы данных. – М., Финансы и статистика,2006. 

10. Фуфаев Э.В., Фуфаев Д.Э. База данных Москва, Изд. «Академия» - 2009. 

11. Смайлова  Ұ.М.  Деректер  базасын  жобалау  және  қолдану:  ERWIN, 

INTERBASE/FIREBIRD,  DELPHI.  Электрондық  оқу  құралы.  –  Алматы:  

Асыл кітап, 2011. 

12. Ицик  Бен-Ган.  Microsoft  SQL  Server  2008.  Основы  T-SQL:  пер.  с  англ.  / 

Ицик Бен-Ган.- СПб.: БХВ-Петербург, 2009. 

13. Бобровский  Стив.  Oracle  Database  10g  XE  для  Windows.  Эффективное 

использование.- М.: Лори, 2009. 

14. Кузин А.В. Базы данных: учеб. пос. для вузов.- М.: Акад., 2010 

15. Пейтон  Кристина.    PHP  5  и  MySQL  5  в  примерах  и  на  проектах.-  М.: 

БИНОМ, 2011. 

16. СУБД:  язык  SQL  в  примерах  и  задачах:  учеб.  пос.  для  вузов.  -  М.: 

Физматлит, 2009. 

 

 

 

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР НЕГІЗДЕРІ 

 

Кіріспе  

Қысқаша  тарихи  анықтама.  Ақпараттық  жүйе  түсінігі,  оның 

басқарудағы рөлі. Жүйе теориясының негізгі тапсырмалары; қысқаша тарихи 

анықтама;  тектология,  кибернетика,  синергетика  және  олардың  жүйелік 

көрсетілудің  дамуындағы  рөлі;  жүйе  теориясының  терминологиясы; 

ақпараттық жүйе түсінігі; жүйе материяның жалпылық қасиеті ретінде. 

 

Ақпараттық жүйелердің құрамы және жалпы құрылымы 

Ақпараттық жүйе ақпаратты жинау, өңдеу, жіберу және сақтау жүйесі 

ретінде.  Жүйенің  әртүрлі  классификациясы;  үлкен  және  кіші  жүйелер; 

қарапайым  және  күрделі  жүйелер;  ашық  және  жабық  жүйелер; 

ұйымдастырылған  және  ұйымдастырылмаған  жүйелер;  стационарлы  және 

стационарлы  емес  жүйелер;  статикалық  және  динамикалық  жүйелер;  жүйе, 

элемент,  ішкі  жүйе;  ақпараттық  жүйелер  моделдерінің  құрылымы  және 

байланысы;  ақпараттық  жүйелерді  сипаттаудың  сандық  және  сапалық 

әдістері; жүйелердің теориялық жиынтықтық сипаттауы; жүйе теориясының 

аксиомалары;  кибернетикалық  қатынас:  басқару  процессі  ақпараттық 

процесс  ретінде,  ақ  және  қара  жәшік  моделдері,  кері  байланыстар; 

ақпараттық  жүйелердің    динамикалық  сипаттамасы:  марковтік  процесстер, 

ақырғы  автоматтар;  ақпараттық  жүйелерді  канондық  түрде  көрсету; 

ақпараттық жүйелерді агрегатты түрде сипаттау: агрегат түсінігі, кіріс және 

шығыс операторлары, агрегат кездейсоқ процесс ретінде, марковтік-бөліктік 

агрегат,  бөліктік-үздіксіз  және  бөліктік-үздікті  агрегаттар,  агрегаттардың 

ақпараттық  байланыстарының  минималдылық  принциптері;  ақпараттық 

жүйелердің синтезі және декомпозициясы; талдау. 

 

2  Ақпаратпен байланысты негізгі ақпараттар 

Ақпараттың  жалпы  анықтамасы;  ақпаратты  көрсету  түрлері;  ақпарат 

және білім; ақпараттың сандық мөлшері: Хартли мөлшері, Шеннон  мөлшері; 

ақпаратты  өлшеу  бірліктері;  хабарламада  бірдей  ықтималды,  бірдейемес 

ықтималды, тәуелді, тәуелдіемес символдар үшін ақпарат мөлшері. Энтропия 

анықтамалғандық  мөлшері  ретінде;  энтропияның  термодинамикалық 

анықтамамен  байланысы;  хабарлама  көзінің  ақпараттық  сипаттамалары; 

энтропия  қасиеті;  шартты  энтропия;  дискретті  және  үздіксіз  хабарламаның 

энтропиясы;  ақпарат  артықтылығы,  жіберу  жылдамдығы,  өткізу  қабілеті. 

Хабарламада  бар  ақпараттың  артықтылығы,  салыстырмалы  энтропия, 

артықтылық  коэффициенті,  артықтылықтың  ақиқаттылыққа  және  ақпарат 

жіберу    жылдамдығына  әсері;  сақтау  құрылғысының  ақпараттық  көлемін 

бағалау. 

 

Ақпараттық жүйелердің негізгі компоненттері 

3.1 Ақпаратпен жұмыс істеу технологиясы 

Жүйеде  ақпаратты  жіберу;  қайнар  көзі,  ақпаратты  қабылдауыш; 

ақпараттық  канал  және  ақпараттық  орта;  негізгі  ақпараттық  процесстер: 

жинау,  сақтау,  жіберу,  қабылдау,  іздеу,  ақпаратты  өңдеу  (сигнал  ақпаратты 

тасымалдаушы)  (сигналдың  математикалық  сипаттамасы,  модуляция, 

дискретизация) 

Хабарлама  мен  ақпарат  көздерінің  моделдері;  сигналдар  моделдері; 

дискретті және үздіксіз сигналдар; кванттау және модуляция; В.Котельников 

теоремасы;  сызықтық  жүйелер  арқылы  кедергілер  мен  сигналдар;  бинарлы 

симметриялы және симметриялы емес байланыс каналдары. 

 

 Сақтау құрылымы, құралдары және қол жетімдік әдістері 

Деректерді  өңдеу  жүйелері  (ДӨЖ).  Деректерді  өңдеудің  файлдық 

жүйелері  және  олардың  даму  тенденциялары.  ФДӨЖ  үшін  деректер 

құрылымы  және  қол  жетімділік  әдістері.  Қатты  диск  ақпаратты  сақтау 

құралы ретінде. Қатты дисктің логикалық құрылымы. 

 

4  Ақпараттық жүйелердің заманауи бағыттары 

Синергетика  жаратылыстану  білімінің  жаңа  прагдимасы  ретінде; 

динамикалық сызықтық емес жүйелердің ерекшеліктері; қызық аттракторлар; 

бифуркация  теориясы;  фрактальді  құрылымдар,  динамикалық  хаос;  өз 

бетімен ұйымдасу. 

 

Ұсынылатын әдебиет тізімі 

Негізгі әдебиет 

1 Волкова В.Н., Денисов А.А. Основы теории систем и системного анализа. – 

СПб: Изд-во СПбГПУ, 2004. 

2 Литвинская О.С. Основы теории передачи информации: учебное пособие / 

О.С. Литвинская, Н.И.Чернышев. – М.: КНОРУС, 2010. – 168 с. 

3 Стариченко Б.Е. Теоретические основы информатики. : учеб. пособие для 

студентов пед. вузов / Б.Е. Стариченко. М. : Горячая линия –Телеком, 2003. – 

256 с.  

4 Теория информации и кодирование / Б.Б.Самсонов, Е.М. Плохов, А.И. 

Филоненков и др.- Ростов н/Д.: Феникс, 2002.- 287 с 

5 Иванов И.В. Теория информационных процессов и систем: учебное 

пособие / И.В.Иванов – Белгород, Изд-во БГТУ, 2007. – 156 с. 

6 Савельев А.Я. Основы информатики  Учебник для вузов .-М: изд-во 

МГТУ,2001 -328 

7 Душев В.К. Теоретические основы информационных процессов и систем.-

М.:Дашков и К, 2001.-348 

8 Дмитриев  В.И.  Прикладная теория информации. - М.: Высшая школа, 

1989. 

9 Вернер М. Основы  кодирования. М: Техносфера  2004,288с. 

10 Айтчанов Б.Х.,Яскевич Т.В.Теория информации: Учебное пособие –

Алматы:КазНТУ,2009.-139с. 

11 Юркевич Е.В.Введение в теорию информационных систем. М.:ИДТ,2007-

272. 

 

Қосымша әдебиет  

1  Тартаковский Г.П. Теория информационных систем  ФИЗМАТГИЗ  2005. 

2 В.Л. Бройдо. Вычислительные системы , сети и  телекоммуникации (2-у 

издание) СПб.6:Питер ,2006-703.  

3 Блинков Ю.В. Основы теории информационных процессов и систем: учеб. 

пособие. - Пенза: ПГУАС, 2011. - 184 с. 

4 Додонов А.Г. ,Д.В. Ланде. Живучесть информационных систем К:Наук 

.думка ,2011.-256. 

5 Г.Хелд.Технологии передачи данных.7-е издание СПб.:Питер К. 

Издательская группа BMV 2003-720 

6 Зюко  А.Г. Элементы  теории передачи  информации. «Техника»,1969 

7 Игнатов В.А.  Теория информации и передачи  сигналов. Учебник для  

высших учебных  заведений. Москва , «Радио и связь»,1991. 

8  Кузьмин И.В., Кедрус В.А. Основы  теории информации и  кодирования 

.Киев  «Вища школа »,1977 . 

9 Лебедев Д.С.Учебное пособие  по курсу   «Основы теории информации », 

Москва, 1966.  

10 Темников Ф.Е., Афонин В.А., Дмитриев В.И.  Теоретические основы  

информационной техники. :  « Энергия»,1979. 

11 Алимов Ш.А. Принципы  сжатых изображений    (Методы прикладного 

анализа ) М., Знание   ,2001  ,64   

12 Петров В.Н.-Информационные системы. СПб.: Питер, 2002, 688 с. 

13 Федеральный закон Российской Федерации от 27 июля 2006 г. N 149-ФЗ 

Об информации, информационных технологиях и о защите информации.   

14 Когаловский М. Р. Перспективные технологии информационных систем. 

15 Методологические основы информационных процессов и технологий 

больших, сложных и мультимедиа систем. Учебное пособие по дисциплине 

"Методологические основы информационных технологий". Иванников А.Д., 

Мордвинов В.А., Шемончук Д.С. Учебное пособие М.: МГДД(Ю)Т, 2009. - 

 50с (2 экз.)            

16 Формализация семантического анализа информационных систем. 

Аспирантские чтения. Выпуск 10. Мордвинов В.А. Учебное пособие. 

М.: МГДД(Ю)Т, МИРЭА, АМО, ФГУ ГНИИ ТТ "Информика", 2008. -20с 

17  ONTONET: Теория семантических информационных систем и сетей. 

Мордвинов В.А., Дементьев И.О. Учебное пособие. М.: МИРЭА, 

МГДД(Ю)Т, 2008. - 73с 

18 Методические указания по выполнению лабораторных работ 

"Корпоративные информационные системы". Мордвинов В.А., Савельев Д.А. 

Методические указания. М.: АНОМОН, МГДД(Ю)Т, МИРЭА (ТУ), ГНИИ 

ИТТ "Информика", 2008. - 35с 

19 «Методические указания и контрольные задания по направлению 

подготовки «Информационные системы» (для выполнения контрольных и 

выпускных творческих работ по направлению «Информационные системы», 

по специальности «Информационные системы и технологии»). Дементьев 

И.О., Ильин И.В., Мордвинов В.А., Тюрин А.Г., Шемончук Д.С. Под 

ред. проф. А.Б. Петрова. МГДД(ю)Т, МИРЭА, АМО, ФГУ ГНИИ ИТТ 

«Информика», М, 2007, 25 с. 

20 Морелос–Сарагоса Р. Искусство помехоустойчивого кодирования. – М.: 

Издательский центр «Техносфера», - 2004. 

21.Е.В. Бурцева, И.П. Рак, А.В. Селезнев, А.В. Терехов, В.Н. Чернышов. 

Информационные системыУчебное пособие /– Тамбов : Изд-во Тамб. гос. 

техн. ун-та, 2009. – 128 с. – 150 экз. 

22 Чернавский Д.С. Синергетика и информация. Динамическая теория 

информации, Изд-е  М.: URSS, 2006.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПРОГРАММАЛАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ 

 

Негізгі бөлім 

Компьютердің программалық құралдары 

Программалауды  ақпараттандыру  әдістері.  Алгоритмдік  тілдер. 

Алгоритмдік  тілдің  қолданылуы  және  оған  сай  қойылатын  талаптар. 

Процедураға 

бағытталған 

тілдер 

және 

объектілерге 

бағытталған 

программалау  туралы  түсініктер.Компьютерді  программалық  қамтамасыз 

етудің  жалпы  түсінігі.  Операциялық  жүйелердің  құрамы.  Компьютер  мен 

пайдаланушының 

диалогын 

ұйымдастыру. 

Программалаудың 

интерацияланған жүйелері. 

 

Программалаудың әдістемесі 

Программа  құрудың  сатылары  мен  днңгейлері.  Программа  құруға 

техникалық  тапсырма.  Программаларды  техникалық  жобалаудың  сатылары. 

Алгоритмдердің  құрылымдық  схемасын  құру.  Мәліметтерді  ұйымдастыру. 

Программалар  мен  программалар  ішіндегі  интерфейстің  құрылымын 

құрастыру.  Ақпаратты  компьютердің  сыртқы  құрылғыларында  көрсету. 

Файлдармен  жұмыс  істеу.  Мәліметтердің  динамикалық  құрылымы. 

Сілтемелер. Деректер және ағындармен жұмыс істеу. 

 

Программалаудың технологиясының негізі 

Программалық  жабдықтауды  жобалаудың  әдістері.  Құрылымдық 

программалау.  Модульдік  программалау.  Программалық  тілді  таңдау. 

Программалау тәсілі. Программалаудың сапалық көрсеткіші. Программаның 

оқытылатындығы, 

комментариялар. 

Қателерден 

қорғау 

арқылы 

программалау. Программаларды өңдеу сатылары. Программалауды құжаттау. 

MCT  бекіткен программалық құжаттау түрлері. 

 

Си тілінде программалау 

Си  программалау  жүйесіне  кіріспе.  Процессордың  диретивасы. 

Программалау жүйесінің құрылымы, тілдің элементтері. Мәліметтер типтері: 

int,  short,  long,unsigned,  float,  double. Баяндау. Өрнектер және меншіктеу. 

Си  тілінің  операциялары.  Си  тілінің операторлары.  Шартты  оператор.  Цикл 

операторлары. Таңлау операторы. Енгізу-шығару функциялары. Функциялар. 

Функцияның    анықтамасы,  баяндау.  Функцияның  мысалдары.  Goto,  Break, 

Continue    ераторлары.  Қолдану  мысалдары.  Жады  кластары:  автоматты, 

статистикалық,  сыртқы,  регистрлік  айнымалылары.  Мысалдар.  Сілтемелер 

және адрестік арифметика. Жадыны ұйымдастыру және адресті сілтеу. 

 

5. Си тілінде күрделі типтерді пайдалану 

Бір өлшемді массивтер және сілтемелер. Қатарлар. Қатарларды өңдеу. 

Екі  өлшемді  массивтер.  Екі  өлшемді  массивтерге  сілтемелерді  қолану. 

Мәліметтер құрылымы. Құрылымды баяндау. Сілтемелер және құрылымдар. 

Файлдар.  Файлдардың    құрылымын  баяндау.  Файлдармен  жұмыс  істеуді 

ұйымдастыру.    Басқа  программалау    тілдерімен    байланысты  ұйымдастыру. 

Программалауда    стандартты  функциялар  қорын  қолдану.  Терезелермен 

жұмыс.  Графика.  Алғашқы  программаны  құру  және  өңдеу.  Компиляция, 

программаны  өңдеу  және  орындау.  Си  ++  тілінде  программалаудың 

ерекшеліктері. Си ++ тілінде программалаудың негізі. Си тілімен салыстыру. 

 

Негізгі әдебиет 

1.  Смайлова  Ұ.М.     Программалау:    алгоритм    құру    технологиялары    

Алматы, 2009 

2.  Сейпилова  Б.  Программалау технологиялары.-  Алматы, 2009 

3.  Павловская    Т.А.   С/С++  .Структурное  и  объектно  -  ориентированное 

программирование  - СПб: 2011 

4.  Дейтел X., Дейтел П. Как программировать на Си.- М.: Бином, 2000. 

5.  Паннас  К.,  Мюррей  У.  Программирование  на  Си  и  Си++.  -К.:  Ирина, 

BHV, 2002. 

6.  Белецкий  Я.  Турбо  Си++.  Новая  разработка.  —  М.:  Машиностроение, 

2002 

 

Қосымша әдебиет  

1.  Кормен Т., Лейзерсон Ч., Ривест Р. Алгоритмы: построение и анализ/ Пер. 

с англ. Под ред. Шеня.-М.: МЦНМО, 2002. 

2.  Крячков  А.В.,  Сухинина  И.В.,  Томшин  В.К.  Программирование  на  С  и 

C++.  Практикум:  Учебное  пособие  для  вузов.  -М.:  Горячая  линия  - 

Телеком, 2000.     

3.  Буч  Г.,  Рамбо  Д.,  Джекобсон  А.  Язык  UML.  Руководство  пользователя: 

Пер. с англ.- М.: ДМК, 2000. 

4.  Майерс      Г.      Искусство    тестирования    программ.      -М.:      Финансы      и 

статистика, 1982. 

5.  МакГрегор  Дж.,  Сайке  Д.  Тестирование  объектно-ориентированного 

программного обеспечения. Киев: DiaSoft, 2002.