Координаталардың әлемдік жүйесі

AutoCAD-та үнсіздік бойынша, әлемдік декарттық координаталар жүйесі (ӘКЖ) орнатылған, оның басы 0,0 нүктесінде. Осы нүктеде координаталар басын білдіретін және X, Y координаталық осьтерінің оң бағытын көрсететін белгі орналасқан (сурет 3.4).

Сурет 3.4 – МСК-ӘКЖ – нің басталуын көрсететін белгі

Олар декарттық та, полярлық та нысанда енгізіле береді. Екі жағдайда да координаталар абсолютті де, салыстырмалы да түрде беруге болады. Абсолюттік координаталар координаталар басынан,салыстырмалы координаталар соңғы нүктеден салынады.

1. 
   Декарттық координаталарды беру
   

Абсолюттік декарттық координаталарды беру X и Y –тің дәл мәндерін енгізу арқылы жүзеге асырылады. Нүкте координаталарын енгізу үшін, команда таңдалғаннан кейін, пернетақтадан X осі бойынша координатаны теріп, үтір арқылы Y осі бойынша координатаны тереміз. Мысалы, А нүктесінің абсолютті координатасын сурет 3.5 - те көрсетілгендей етіп беру үшін, пернетақтадан 150,90 мәнін теріп, осы мәндерді бағдарламаға енгізу үшін Enter пернесін басамыз.

Сурет 3.5 – Абсолютті декарттық координаталар

2. 
   Полярлық координаталарды беру
   

Декарттық координаталар секілді полярлық координаталар да абсолюттік және салыстырмалық болуы мүмкін.

Сурет 3.6 – Абсолюттік Сурет 3.7 – Салыстырмалы

полярлық координаталар полярлық координаталар

Салыстырмалы полярлық координаталар, сонымен қатар, радиус және Х осіне көлбеу бұрышының өсімі ретінде де берілуі мүмкін. Олар декарттық координаталар секілді @белгісімен жазылады. Мысалы, @6<-60 жазуы жаңа нүкте соңғы нүктеден Хосіне 60°- бұрышпен көлбеген, 6-ға тең радиуста орналасқандығын білдіреді (сурет 3.7).

Полярлық ілесу – полярлық координаталар жағдайында тінтуір көрсеткішінің қозғалысы шектелмейді, сондықтан ортогональ сызықтар салудың Orto (Орто) режимі өшіп тұруы керек, ал оның орнына команда жолында полярлық ілесу Polar (Поляр) режимі қосылып тұруы керек.

Бұрыштарды реттеу Tools (Инструменты-Инструменттер)  Drafting Settings (Режимы рисования-Сурет салу режимдері) менюінен шақырылатын, Drafting Settings (Режимы рисования-Сурет салу режимдері) сұхбаттық терезесінің Polar Tracking (Отслеживание-ілесу) бетінде (сурет 3.8) орындалады.

5. 
   Арақашықтықты тікелей енгізу
   

Мәліметтерді құру кезінде енгізілетін мәліметтер санын қысқартудың бір тәсілі ретінде – кесінді ұзындығын тікелей енгізу қарастырылады. Егер кесіндінің алғашқы нүктесі берілсе, онда Specify next point or [Undo]: (Следующая точка или [Отменить]-Келесі нүкте немесе [Жою]:) шақыруына жауап ретіінде тінтуір көрсеткішін қалаған бағытта қозғалтып, кесіндінің қажетті ұзындығын беруге болады. Бұл тәсіл ортогональ режимде тамаша жұмыс істейді.

Координаталар осі бойымен бағытталған сызықтар немесе 0, 90, 180 және 270⁰ бұрыштармен орналасқан сызықтар ортогональ сызықтар деп аталады.

5. 
   Координаталар мәнін көрсету
   

Жұмыс барысында жағдайлар жолының сол жағында орналасқан, координаталар индикаторында көрсетілген координаталар мәндерін қолдануға болады. Координаталар индикаторында шығарылатын мәндер тінтуір көрсеткіші және объект қай жерде екендігін хабарлайды.

Координаталар мәнінің көрсетілуі үш режимді:
1. - динамикалық абсолюттік координаталар. Графикалық аймақта көрсеткіштің ағымдағы орналасуын көрсетеді.
2. - статистикалық абсолюттік координаталар. Жаңа салу нүктесін беру кезінде ғана өзгереді. Бұл жағдайда координаталар индикаторы көлеңкеленіп тұрады.
3. - динамикалық полярлық координаталар (салыстырмалы). Графикалық зонада көрсеткіштің ағымдағы орналасуын көрсетеді. Координаталарды көрсетудің бұл режимі салу командасын орындау барысында алғашқы нүкте берілгеннен кейін қосылады, пайдаланушы келесі нүктені беру үшін тінтуірді қозғалтады.

Координаталарды шығару режимін жағдайлар жолындағы олардың мәніне шерту арқылы оңай өзгертуге болады. Сол секілді тінтуірдің оң жақ пернесі арқыл сол жерге шертіп, қажет команданы таңдауға болады (сурет 3.9):

-абсолютті