Жалпы орта білім беру деңгейінде «Қазақстан тарихы» оқу пәні бойынша
оқу процесін ұйымдастырудағы әдістемелік ерекшеліктер
10-сыныпта «Қазақстан тарихы» оқу пәнінің базалық білім мазмұны:
«Өркениет: даму ерекшеліктері», «Этникалық және әлеуметтік процестер»,
«Мемлекет, соғыс және революциялар тарихынан», «Мәдениеттің дамуы»
бөлімдерін қамтиды.
11-сыныпта:
«Өркениет: даму ерекшеліктері», «Саяси-құқықтық
процестер», «Қоғамдық-саяси ойдың дамуы», «Білім мен ғылымның дамуы»
б
ө
лімдерін қамтиды.
Бөлімдер
сыныптар
бойынша
оқыту
мақсаттарын
қамтитын
бөлімшелерден тұрады. Оқу мақсаттары әр бөлімше ішінде мұғалім мен білім
алушыға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен
бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсетеді.
Пәнді оқытуда – оқу мақсаттарын анықтау, оқыту мазмұнына сәйкес
материалдарды саралау, оқытудың тиімді әдістерін дұрыс анықтау ұсынылады.
Оқу процесінде білім алушыны ынталы, қызығушылығы жоғары, дербес,
сенімді, жауапты, талдау жасай алуға бағыттайтын оқытудың түрлі
формалары ұсынылады:
мұқият іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері
арқылы білім алушыларды ынталандыра және дамыта оқыту; білім алушыларды
зерттеу және зерттеушілік жұмыстарын жүргізуге негізделген белсенді оқытуды
ұйымдастыру; білім алушылардың сыни ойлау дағдыларын дамыту; білім
алушылардың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, деңгейлік тапсырмалар
құрастыру; білім алушылардың жеке, жұптық, топтық және тұтас сыныптық
жұмыс түрлерін ұйымдастыруды қолдану; оқу процесінде тарихи құжаттардың
фрагменттерін талдау, ақпарат жинақтау және қорытынды жасау, себеп-
салдарлық байланыстарды орнатуды және т.б. талап ететін тапсырмаларды
кеңінен қолдану; сабақта білім алушының біліміндегі олқылықтарды уақытында
анықтауға мүмкіндік беретін кері байланысты ұйымдастырудың әр түрлі
208
әдістерін қолдану. Жалпы орта білім беру деңгейінде білім алушылардың жас
және танымдық ерекшеліктеріне сәйкес талдау, бағалау, зерттеу және жоспарлау
дағдыларын қалыптастыратын әдіс-тәсілдер мен тапсырмаларды қолдану
ұсынылады. Мысалы, эссе және есеп жазу, салыстырмалы талдау жасау (SWOT,
PEST, GAP талдаулары) және т.б.
Мұғалімнің сабаққа әзірлейтін тапсырмалары келесі критерийлерге сәйкес
болуы қажет:
-
тапсырманың, оның мақсаты мен орындалуының қолжетімділігі;
-
саралауды жүзеге асыру;
-
сын тұрғысынан ойлауды дамытуға мүмкіндік беру;
-
проблемалық оқытуға негізделуі;
-
бағалау мүмкіндіктерінің бар болуы.
Баяндама, эссе жазу, презентация жасау және т.б.бойынша тапсырма беру
барысында мұғалімге оқушыларды тапсырманың критерийлерімен таныстыру
ұсынылады.
Картамен жұмысты тиімді деңгейде күшейту қажет. Ол үшін тарихи
карталар мазмұнын талдау бойынша тапсырмаларды пайдалану ұсынылады.
Топтық жұмысты ұйымдастыру кезінде әрбір білім алушы топтағы
атқаратын негізгі міндеттерін анық түсіндіру қажет.
4. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың нормативтік
талаптарына сәйкес бөлім бойынша жиынтық бағалаудың саны
Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау «Орта білім беру ұйымдары
үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылау, оларға аралық және
қорытынды аттестаттау жүргізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы»
ҚР БҒМ 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады
(
2022 жылғы 12 мамырдағы №193 бұйрықпен өзгерістер мен толықтырулар
енгізілген
).
Бұйрықтың тиісті тармақтарына енгізілген толықтыруларға сәйкес:
9. БЖБ өткізу нысаны (бақылау, практикалық немесе шығармашылық жұмыс,
жоба, эссе, диктант, мазмұндама, шығарма, тестілеу және басқалар) мен сабағын
және БЖБ орындау уақытын педагог өздігінен белгілейді.
БЖБ үшін максималды балл 1-4 сыныптарда кемінде 7 және 15 балдан артық
емес, 5-11 (12) сыныптарда кемінде 7 және 20 балдан артық емес болуы керек.
11. Аптасына 1 сағат оқу жүктемесі кезінде БЖБ қажет болған жағдайда
бөлімдерді біріктіре отырып тоқсанына екі реттен артық жүргізілмейді,
қорытынды баға жартыжылдыққа қойылады.
12. БЖБ тоқсанына үш реттен артық өткізілмейді. Бөлімдер/ортақ
тақырыптар тоқсанына төрт және одан да көп бөлімдерді/ортақ тақырыптарды
оқып-зерделеген жағдайда тақырыптардың ерекшеліктерін және оқыту
мақсаттарының санын ескере отырып біріктіріледі. Оны екі кезеңде өткізуге
болады.
Үлгілік оқу бағдарламаларына (негізгі және төмендетілген оқу жүктемесі
бойынша) сәйкес 5-11-сыныптарда оқытылатын «Қазақстан тарихы» оқу пәнінен
өткізілетін бөлім бойынша жиынтық бағалау саны 18.2-кестеде көрсетілген.
209
18.2-кесте. «Қазақстан тарихы» пәні бойынша жиынтық бағалау саны
Сынып
Бөлім бойынша жиынтық бағалау саны
Достарыңызбен бөлісу: |
