2. Тақырыбы: Көру талдағыштың физиологиясы

2. Өткізгіш бөлімі:

• 2. Өткізгіш бөлімі:
• Көру жүйкесі (n. opticus)  мидың негізінде хиазма (көру жүйесінің қиылысқан жері)  ортаңғы ми (алдыңғы жоғарғы төрт төмпешігі)  аралық ми (латералды бүгелмелі денелер).
• 3. Орталық бөлімі:
• Ми сыңарлары қыртысының шүйде бөлімінде, тепкі сайының (fissura calcarina) аймағы.

Көру пигменттері:

• Көру пигменттері:
• - Таяқшалар – родопсин;
• - Сауытшалар:
• - иодопсин, қызыл түсті спектрдің сәулелерін сіңіреді;
• - хлоролаб - жасыл түске сәйкес;
• - эритролаб - көк түске сәйкес.

ТОРЛЫ ҚАБЫҚТАҒЫ РЕЦЕПТОРЛАРДА ӨТЕТІН ФОТОХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАР

• Родопсин -– ретиналь (А витаминінің альдегиді) және опсин (белок) кешенінен тұрады.
• жарық
• Родопсин  люмиродопсин  метародопсин  трансретиналь + опсин
• Жарық сәулесі  родопсиннің ретинол мен опсинге ыдырау, цис-ретинольдың изомеризациясы  транс-ретиналь  Са2+ каналдарының активациясы, Na+ ионына өтімділігі өзгереді  рецепторлық потенциал пайда болады  медиатордың шығуы  әрекет потенциалы.

КӨРУ АДАПТАЦИЯСЫ (БЕЙІМДЕЛУ)

• - Жарыққа бейімделуі - көздің жарыққа бірте-бірте сезімталдығының төмендеуі.
• - Қараңғылыққа бейімделуі - көру жүйесінің жарық аз қараңғылыққа икемделуі, оның механизмі: көздің қараңғылыққа жарық сезімталдығының жоғарылуы (көру пигменттерінің құрылуына байланысты)

ТҮСТІ АЖЫРАТУ:

• Түсті сезудің үш компонентті теориясы
• (М.В. Ломоносов, Т. Юнг, Г. Гельмгольц).
• Торлы қабығында негізгі түстерді қабылдайтын үш түрлі сауытшалар бар:
• 1) Қызыл түске сезімтал;
• 2) Жасыл түске сезімтал;
• 3) Көк түске сезімтал.
• Әрбір түс осы түс сезгіш элементтердің үшеуімен де, бірақ әртүрлі дәрежеде әрекеттеседі. Бұл қозулар көру нейрондарына жинақталады және ми қыртысына жетіп алуан түсті түйсік туғызады.