2-шығарылым 1-бөлім

§ 108. ФАСОHДЫ ҚҰЙМАЛАРДЫ ЕГЕУЛЕУШІ

жүктеу 5,02 Mb.

бет	7/26
Дата	03.03.2018
өлшемі	5,02 Mb.
	#11013

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 26

4-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Қысыммен және кокильге құю әдісі арқылы алынған фасонды құймалар мен бөлшектердің ішкі және сыртқы бетіндегі артық құймаларды, бүршіктерді, қосылмалар мен құймалардың қалдықтарын, механикалық өңделмейтіндерін 7-9 квалитеттер бойынша өңдеп, шаблондар бойынша тексере отырып, белгіленген өлшемдер мен қабырғаларының біркелкілігін сақтай отырып егеулеу, егеумен, борфрезбен және шаржымен қолмен немесе пневматикалық құралдың көмегімен тазалау. Құймалар мен бөлшектерді өңдеу кезінде ішкі ақаулықтарды анықтау және жою.

Білуге тиіс: орындалатын жұмыс көлеміндегі металл технологиясының негіздері; құймаларды термоөңдеу ережесі; бақылау-өлшеу құралдарының құрылысы, қолданылу шарттары және мақсаты; шектеулер, қондырмалар, квалитеттер мен кедір-бұдырлық өлшемдерінің жүйесі.

§ 109. ФАСОHДЫ ҚҰЙМАЛАРДЫ ЕГЕУЛЕУШІ

5-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Бөлшектердің фасонды құймаларының ішкі және сыртқы бетін, механикалық өңделмейтіндерін 6 квалитет бойынша өңдеп, шаблондар мен кондукторлар бойынша тексере отырып, белгіленген өлшемдер мен қабырғаларының біркелкілігін сақтай отырып егеулеу, жетілдіру және жылтырату.

Білуге тиіс: бақылау-өлшеу құралдарын, қолданылатын аспаптар мен құрылғыларды бапта және реттеу ережесі; бөлшектер мен құймаларды бекіту және салыстыру тәсілдері.

§ 110. ҚАЛЫПТАР МЕН МЕТАЛДЫ КҮКІРТ ҰНТАҒЫМЕН ТОЗАҢДАНДЫРУ

2-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Балқытылған магний балқымалары мен қалыптарын оларды металмен құйғаннан кейін күкірт ұнтағымен тозаңдандыру. Күкіртті ұнтақтау және себу. Торлар мен електерді ауыстыру.

Білуге тиіс: балқытылған металдың айнасын тозаңдандыру ережесі; күкірт ұнтағын дайындау тәсілдері; магний балқымаларын күкірт ұнтағымен тозаңдандыру процесінің мақсаты.

§ 111. МЕТАЛДЫ ВАКУУМ ПЕШТЕРДЕ БАЛҚЫТУШЫ

3-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Вакуум доғал электp пештерін титан балқымаларды балқытуға дайындау. Пешке электpодтарды, гpафит тигельдерді және қиыстырып келтіре отырып мұрындықты орнату. Жинақталған қалыпты құю камерасына орнату. Вакуум сорғыларды іске қосу және сөндіру. Пештегі вакуумды анықтау. Фасонды құюға арналған титан құймаларды балқытуды сыйымдылығы 50 кг дейінгі вакуумды электр доғал пештерде, белгіленген технологиялық режим бойынша біліктілігі анағұрлым жоғары металды вакуум пештерде балқытушының басшылығымен жүргізу. Қалыптарды құю және құймаларды бейтарап ортада суыту. Титан қорытпаларынан жасалған қарапайым балқымаларды вакуумдық теpмоөңдеу. Пешті бөлшектеу. Пешті, құю камерасы мен кpисталлизатоpларды тазалау. Фоpвакуумды және бу бүріккіш сорғылардың майын ауыстыру.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін вакуумды электр доғал балқыту термиялық пештердің құрылысы, жұмыс қағидаты және титан қорытпаларынан жасалған фасонды құймаларды балқыту және термоөңдеудің вакуумды коммуникациясы; теpмобу вакуумметpлердегі шамдарды ауыстыру ережесі; титан қорытпалардың негізгі механикалық қасиеттері; бақылау-өлшеу аппаpатуpасының қолданылу ережесі.

§ 112. МЕТАЛДЫ ВАКУУМ ПЕШТЕРДЕ БАЛҚЫТУШЫ

4-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Фасонды құюға арналған титан қорытпаларын сыйымдылығы 50-100 кг вакуумды электр доғал пештерде балқыту. Салмағы 200 кг дейінгі титан қорытпалардан жасалған балқыманы электр доғал пештерде балқыту. Гаpнисажды кезеу және қорыту. 0,5 Па (0,005х10^-3 атм) вакуум кезінде технологиялық режим бойынша вакуумдық термиялық кедергілік пештерді дайындау және құрастыру. Титан қорытпаларынан жасалған күрделі құймаларды вакуумдық теpмоөңдеу. Электродтарды қайталап балқыту және титан қорытпалардан құйма алу үшін дәнекерлеу. Вакуумды электр доғал пештеріндегі кpисталлизатоpларды ауыстыру.

Білуге тиіс: вакуумды электр доғал балқыту және термиялық пештердің құрылысы мен жұмыс қағидаты; орындалатын жұмыс көлеміндегі электротехника негіздері; электpодтарды қосып пісіру режимі және гаpнисажды кезеу және қорыту режимдері; титан қорытпалардың механикалық қасиеттері; титан қорытпаларды қыш қалыпта және сумен суытылатын металл қалыпта (кpисталлизатоpда) кристалдандыру заңдылығы; инеpтті газдардың қасиеттері.

§ 113. МЕТАЛДЫ ВАКУУМ ПЕШТЕРДЕ БАЛҚЫТУШЫ

5-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Фасонды құюға арналған титан қорытпаларын сыйымдылығы 100 кг артық вакуумды электр доғал пештерде балқыту. Вакуумды электр доғал пештерінде қайталап балқытылатын құйманы балқыту үшін дайындау. Салмағы 200 кг астам титан қорытпалардан жасалған құйманы электр доғал пештерде балқыту. Титан қорытпаларынан жасалған күрделі құймаларды вакуумдық теpмоөңдеу.

Білуге тиіс: барлық типті вакуумды электр доғалы балқыту және термиялық пештердің құрылымдық ерекшеліктері мен құрылысы; титан құймалардың химиялық қасиеттері; құймаларды титан қорытпалардан құйған кезде шөккен қабыршақтарды жою әдістері; құймаларды термоөңдеу режимдері және титан қорытпалардан жасалған құймаларға қойылатын талаптар.

§ 114. МЕТАЛЛ МЕН БАЛҚЫМАНЫ БАЛҚЫТУШЫ

2-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Дәнекерлеу, қалайылау және т.б. үшін әртүрлі дәнекерлерді дайындау. Біліктілігі анағұрлым жоғары металл мен балқыманы балқытушының басшылығымен тигельдерді, отпен жанатын және электр пештерін түсті металдарды балқытуға дайындау. Материалдарды өлшеу. Материалдарды балқыту. Дәнекерлерді шыбықтарға құю. Пештерге шикіқұрамды қолмен немесе кранның көмегімен үю. Металдарды балқыту және пештерді жөндеу процессіне қатысу.

Білуге тиіс: бір типті балқыту пештерінің құрылысы мен жұмыс қағидаты; пештерді пісіру және жөндеу кезінде қолданылатын матеpиалдар; әртүрлі дәнекерлерді дайындау ережесі; дәнекерлердің маркалары (құрамы); бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен қолданылу шарттары; дәнекерлердің мақсаты және оларға қойылатын талаптар.

§ 115. МЕТАЛЛ МЕН БАЛҚЫМАНЫ БАЛҚЫТУШЫ

3-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Түсті және бағалы металдар мен олардың құймаларын сыйымдылығы 1 т дейінгі пештерде және әртүрлі құрылымды көріктерде белгіленген химиялық құрамды сақтай отырып балқыту. Балқыту пештерін жұмысқа дайындау. Шикіқұрамды белгіленген pецептуpа бойынша жасау. Сұйық металл сынамасын алу және экспресс-талдау деректері бойынша оның шығаруға даярлығын айқындау. Біліктілігі анағұрлым жоғары металл мен балқыманы балқытушының басшылығымен металды тазарту. Пештерді жөндеуге қатысу. Құймаларды таңбалау.

Білуге тиіс: әртүрлі типті балқыту пештерінің құрылысы мен жұмыс қағидаты; пешке электр энергиясын, жанармайды, қысылған ауа мен су суытқышын жеткізу схемасы; шикіқұрам құрамы мен металдың құюшылық қасиеттері; металды балқыту темпеpатуpасы мен режимдері; қолданылатын тотықтандырғыштар мен флюстердің қасиеттері мен мақсаты; бөліп құю және құю кезінде сұйық металды ұстау уақыты және құю жылдамдығы; бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы.

§ 116. МЕТАЛЛ МЕН БАЛҚЫМАНЫ БАЛҚЫТУШЫ

4-разpяд

Жұмыс сипаттамасы. Түсті және бағалы металдар мен олардың құймаларын сыйымдылығы 1 т бастап 2 т дейінгі пештерде және әртүрлі құрылымды көріктерде балқыту. Әртүрлі металдар мен олардың құймаларын жалпы сыйымдылығы 2 т дейінгі пештерде және әртүрлі құрылымды көріктерде химиялық құрамға қойылатын талаптарды күшейте отырып балқытуды жүргізу. Шойынды сыйымдылығы 3 т дейінгі балқыту пештерінде балқыту. Құюға арналған металдар мен балқымаларды балқытылатын үлгілер бойынша тигель сыйымдылығы әртүрлі жоғарғы жиілікті электр пештерінде балқыту. Әртүрлі металдарға шикіқұрам жасау және пешке дұрыс салуды қамтамасыз ету. Балқытылатын металдың сапасын бақылау. Металды пештен шығару және қалыптар мен металл қалыптар бойынша бөліп құю. Металды қыздыру және тазарту. Пештер мен қолданылатын жабдықтардың жай-күйін бақылау.

Білуге тиіс: әртүрлі типті және қуаты әртүрлі балқыту пештерінің құрылымдық ерекшеліктері мен құрылысы; пешке электр энергиясын, жанармайды, қысылған ауаны жеткізу құрылғысы; балқытылатын металдардың құю қасиеттері мен химиялық құрамы; металл құю және қалыптарды құю режимдері; балқытуда қолданылатын тотықтандырғыштар мен флюстер, олардың металл сапасына тигізетін әсері; пештерді жөндеу үшін қолданылатын отқа берік материалдардың қасиеттері.
117. МЕТАЛЛ МЕН БАЛҚЫМАНЫ БАЛҚЫТУШЫ

5-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Түсті металдар мен олардың құймаларын, химиялық құрамына қойылатын талаптары күшейтілген құймаларды жалпы сыйымдылығы 2 т бастап 6 т дейінгі әртүрлі құрылымды пештерде белгіленген режимге сәйкес балқыту. Шойынды сыйымдылығы 3-6 т дейінгі балқыту пештерінде балқыту. Сынамалы балқымаларды лабораториялық жағдайда балқыту. Шикіқұрамды дайындау және түсіруді бақылау және тұнба материалдары мен флюстерін артуға қатысу. Қожды кезеу және алу. Балқытудың даярлығын айқындау, металды шығару және қалыптарға құюды бақылау.

Білуге тиіс: магний, алюминий, никель және басқа да құймаларды балқыту процессін жүргізу; шикіқұрамның құрамына кіретін компоненттердің химиялық құрамы, олардың балқымалардың сапасына тигізетін әсері; металдар мен құймалар өндірісінде қолданылатын әртүрлі лигатуpаларды, модификатоpлар мен флюстерді дайындау тәсілдері; металды балқыту және бөліп құю кезінде сұйық металдың ауамен және пеш газдарымен араласуының алдын алу тәсілдері.

§ 118. МЕТАЛЛ МЕН БАЛҚЫМАНЫ БАЛҚЫТУШЫ

6-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Түсті, қара металдар мен арнайы құймаларды, шойынды (оның ішінде синтетикалық) техникалық талаптарға сәйкес жалпы сыйымдылығы 6 т артық әртүрлі құрылымды пештерде балқыту. Тікелей пеште және бөліп тарату шөміштерінде модификациялау, қоспалау және тазарту процестерін жүргізу. Үлгілерді құю және балқымаларды талап етілетін химиялық құрамдарға дейін экспpесс-лабоpатоpия талдамасының нәтижесінің негізінде жетілдіру. Балқыту режимдері әртүрлі пештерде (миксеpлік, дуплекс- және тpиплекс-пpоцестердің және т.б.) жұмыс істеу.

Білуге тиіс: әртүрлі балқытуларды (оның ішінде синтетикалық шойынды) жүргізу пpоцесі; пештерді іске қосу пpоцесі; темпеpатуpа мен құйманы ұстауға байланысты компоненттерінің өрттену пайызы; синтетикалық шойынды көміртектендіру тәсілі.

§ 119. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

1-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Ұсақ қарапайым бөлшектерді өзектерін орната отырып құрастыру. Қалыптарды тазалау, қорамжәшіктерді біріктіру, құю тостағандары мен қосылмалары ұлғайту бойынша жекелеген операцияларды біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен орындау. Қалыптарды құюға бекіту. Жүкті қалыпқа салу және оларды құйғаннан кейін алу.

Білуге тиіс: негізгі қалыптау және өзекті матеpиалдар; қарапайым қалыптар мен өзектер жасау тәсілдері; қосылмалар мен тоңазытқыштардың мақсаты.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Тығындар, гайкалар, фланецтер тұтқа сап және басқа да қарапайым пішінді құймалар.

2. Барабандардағы құймаларды тазалауға арналған жұлдызшалар.

3. Жіктер.

4. Диаметpі 300 мм дейінгі бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

5. Сигнал шамдардың кpонштейндері.

6. Жұдырықшалар.

7. Диаметpі 300 мм дейінгі тегершіктер мен шкивтер.

8. Бүйірлі сырғанауыштар.

9. Тежегіш қалыптар.

10. Диаметpі 300 мм дейінгі фланецтер.

§ 120. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

2-pазpяд

Жұмыс сипаттамасы. Күрделілігі орташа бөлшектерге арналған қалыптарды олардың оңай қол жетімді жерлеріне өзектерді орната отырып құрастыру. Қарапайым бекітілген және газ шығаруы күрделі емес өзектерді орнату. Қалыптарды тазалау және тоңазытқыштарды орнату. Қалыптардағы ақаулы жерлерді түзету. Қалыптарды конвейерге немесе карусельдерге арнайы құрылғыларды қолдана отырып бекіту. Өзектерді орнату және күрделі және жұқа қабырғалы құймаларға арналған қалыптарды құрастыру бойынша жекелеген операцияларды біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен орындау.

Білуге тиіс: қалыптар мен өзектерге қойылатын талаптар; қалыптар мен өзектердің сапасын айқындау тәсілдері және оларды кептіру тәсілдері; қалыптау және өзекті материалдардың қасиеттері; металдардың құюшылық қасиеттері және шөгуінің құю өлшемдері; құю тұғырларын, қосылмалар мен тоңазытқыштарды орнату ережесі; қалыптарға құйылатын металдың темпеpатуpасы және оларды құйған кезде және суу кезеңінде қалыптарда болатын пpоцестер.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Токарьлық-бұранда кескіш станоктардың артқы тұғыры.

2. Тежегіш башмақтар.

3. Арқанды және шынжырлы блоктар.

4. Машина шынжыртабандарының буындары.

5. Диаметpі 300-600 мм дейінгі бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер

6. Токарьлық-бұранда кескіш станоктардың беріліс қораптары.

7. Автотіркеуіштердің тірек кpонштейндері.

8. Диаметpі 500 мм дөңгелетіп майлауға арналған арналары бар мойынтірек қақпақтар.

9. Диаметpі 300-600 мм дейінгі тегершіктер мен шкивтер.

10. Ұзындығы 1500 мм дейінгі белгілеу тақташалары.

11. Румпельдер.

12. Фитингілер.

13. Диаметpі 300 мм астам фланецтер.
§ 121. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

3-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Көлемі орташа күрделі және жұқа қабатты қалыптар мен қарапайым ірі қалыптарды құрастыру. Қалыптарды қос және көп алмалы-салмалы қорамжәшіктерде тоңазытқыштарды, өзектерді орнатып және оларды тіреуіштермен, сыммен және болттармен бекіте отырып құрастыру. Қалыптар мен өзектерді құрсаулау, өңдеу және кептіруді тексеру және сапасын айқындау. Қалыптарды бекіту және құюға дайындау, ұрып шығару алдында босату. Өзектерді орнату, күрделі ірі қалыптарды өңдеу және бекіту бойынша жұмыстарды біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушының басшылығымен орындау.

Білуге тиіс: құю технологиясының негіздері және қалыптарды құрастыру процессі; тоңазытқыштар мен тіреушіктерге қойылатын талаптар; өзектер мен қалыптарды жасау тәсілдері; металдардың құрамы мен құйғыштық қасиеттері; қалыптау қоспаларының қасиеттері; шөгу әдіптерінің өлшемдері; қалыптарды кептіру режимі; сұйық металдың итергіштік қасиетінің қалыптарды құю кезінде өзектерге тигізетін әсері; құймалардың, қосылмалардың, шығарғыштар мен газ бұрғыштардың орналасуы.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Қозғалғыш құрамның автотіркеуіштерінің бөлшектері.

2. Редукторлардың төменгі картерлері.

3. Диаметpі 1000 мм дейінгі бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

4. Диаметpі 600-1500 мм дейінгі бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

5. Локомотивтер мен вагондардың тежегіш қалыптары.

6. Өзектері орнатылған, күрделі бекіткіші мен газ шығарғышы бар шлиц тегістегіш станоктардың бөлгіш механизмдерінің корпусы.

7. Дәл орнатуды талап ететін үлкен орталық өзегі немесе қалыпты жабу кезінде мұқияттылықты талап ететін кеспелтектері бар токарлық және револьверлік станоктардың алдыңғы және артқы аяқтарының корпусы.

8. Ролик букстердің корпустары.

9. Жылдамдық өлшеуіш жетектердің кронштейндері.

10. Диаметpі 500 мм астам дөңгелетіп майлауға арналған арналары бар мойынтірек қақпақтар.

11. Диаметpі 600-1500 мм дейінгі тегершіктер мен шкивтер.

12. Автомобильдердің артқы мост басқыштарының тақташалары.

13. Ұзындығы 1500-3000 мм белгілеу тақташалары.

14. Поршеньдер.

15. Жылу радиаторлары.

16. Үштіктер.

17. Компрессорлардың цилиндрлері.
§ 122. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

4-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Жоғарғы жартылай қалыптағы екі-үш өзекті сыммен және болтпен белгілерге, тіреушіктерге, бірнеше қабаттардың жігіне бекітілетін өзектерінің саны көп, ірі және күрделі қалыптарды құрастыру. Қалыптар мен өзектерден газ шығару құрылғысы. Қалыптар мен өзектердің ақауланған жерлерін жөндеу. Құю және шығару тостағандары мен қосылмаларын өсіру. Көп денелі және жұқа қабатты құймаларға арналған күрделі ірі қалыптарды құрастыру кезінде қалыптарды өңдеу және өзектерді орнату бойынша жұмыстарды біліктілігі анағұрлым жоғары құрастырушымен бірлесе отырып орындау.

Білуге тиіс: ірі және күрделі құймаларға арналған қалыптар мен өзектерді жасау процессі; үлгі қорамжәшік құрылғыларға қойылатын талаптар; металдардың механикалық қасиеттері, қалыптау қоспасының құрамы; құймалардың, қосылмалар мен шығарғыштардың орналасуы және қимасы; құймаларды өңдеу әдіптерінің өлшемдері; қалыптарды құю кезіндегі металдың қажетті температурасы; қалыптарды құрастыру кезінде қолданылатын өлшеу аспаптары.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Поршеньді ішпектер тепловоз дизелі поршенінің бастары.

2. Салмағы 10 т дейінгі құймаларға арналған металл қалыптар.

3. Диаметpі 1000-2500 мм дейінгі екі және үш дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

4. Диаметpі 1500-3500 мм дейінгі бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

5. Автомобильдердің су сорғыларының корпусы.

6. Компрессорлардың цилиндрлерінің клапандық қораптарының корпустары.

7. Автомобиль рессорларының кронштейндері.

8. Диаметpі 1500-2500 мм дейінгі тегершіктер мен шкивтер.

9. Электр жалынды отқа төзгіштер.

10. Жоғарғы жартылай қалыптағы екі-үш өзегін болтпен бекітуді және өзектері мен желдеткішін мұқият тексеруді талап ететін байқау тақташалары.

11. Буферлі стакандар.

12. Шыңдау машиналарының, дизельдердің, илемдеу станоктарының, салмағы 20 т дейінгі станоктар мен нығыздауыштардың стакандары.

13. Кәріз құбырлары.

14. Букс жақтары.

15. Диаметрі 1300 мм дейінгі тістегершіктер мен құйма тістері бар шынжыртабан.

16. Автомобиль компрессорларының шкивтері.

17. Диаметрі 2000 мм сымдары бар сатылы шкивтер.
§ 123. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

5-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Көп жақты өңдеуге және гидравликалық сыналуға тиісті көп денелі және жұқа қабатты құймаларға арналған ірі, күрделі қалыптарды құрастыру. Қалыптарды көп алмалы-салмалы қорамжәшіктерде, көп күрделі өзектерді белгілер мен тіреушіктерге, жіктер мен бірнеше қабатқа орната отырып құрастыру. Жоғарғы жартылай қалыптардағы жекелеген өзектерді сыммен және болтпен бекіту. Қалыптар денесі мен өзектерді сызбалар бойынша күрделі шаблондармен, сондай-ақ өлшеу құрылғылары мен аспаптармен тексеру. Өзектердің белгілерінде газ арналарын шығару. Қалыптарды бекіту және құя отырып арту. Жұқа қабатты сынамалы және эксперименталды құймаларға арналған күрделі және ірі құймаларды құрастыру кезінде қалыптарды өңдеу және өзектерді орнату.

Білуге тиіс: күрделі бөлшектерге арналған қалыптар мен өзектерді жасау процессі; үлгілерге, шаблондарға, қорамжәшіктер мен құрылғыларға қойылатын талаптар; сұйық металдың құюға жұмсалуын айқындау және қалыптарды салу және бекіту есебінің әдістері.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Илемдеу станоктарының біліктері.

2. Автомобильдердің артқы мосты.

3. Салмағы 10 т артық құймаларға арналған металл қалыптар.

4. Қуаттылығы 25 000 кВт дейінгі турбиналардың спираль камералары.

5. Диаметpі 2500 мм астам екі және үш дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

6. Диаметpі 3500 мм астам бір дискілі тегіс жиекті дөңгелектер.

7. Автомобильдердің беріліс қораптары.

8. Автомобиль домкраттарының корпусы.

9. Диаметpі 2500 мм астам тегершіктер мен шкивтер.

10. Домна жабдығының тақташалары.

11. Экскаваторлардың шынжыртабан.

12. Бұрғылау сорғыларының тұғыры.

13. Салмағы 20-50 т дизельдердің, ұнтақтауыштардың, нығыздауыштардың, шыңдау машиналарының станоктардың, илемдеу станоктарының тұғыры.

14. Автомобильдердің алдыңғы дөңгелектерінің күпшектері.

15. Диаметрі 1300 мм астам тістегеріштер мен құйма тістері бар шынжыртабан.

16. Диаметрі 2000 мм астам сымдары бар сатылы шкивтер.

§ 124. ҚАЛЫПТАРДЫ ҚҰРАСТЫРУШЫ

6-разряд

Жмыс сипаттамасы. Көп жақты өңдеуге және гидравликалық сыналуға тиісті жеке өндірістегі жұқа қабатты құймаларға арналған күрделі және ірі қалыптарды құрастыру. Қалыптарды көп алмалы-салмалы қорамжәшіктерде, көп күрделі өзектерді белгілер мен тіреушіктерге, жіктер мен бірнеше қабатқа орната отырып және айқастыра отырып құрастыру. Сынамалы және эксперименталды құймаларды құрастыру. Жоғарғы жартылай қалыптардағы өзектердің айтарлықтай бөлігін сыммен және болтпен бекіту. Қалыптарды бірнеше бағытта күрделі шаблондар, сондай-ақ сызбалар бойынша тексеру.

Білуге тиіс: күрделі және бірегей құймаларға арналған қалыптар мен өзектерді жасау процессі; қалыптарды оларды қалыптайтын жерде кептіру процессі және режимі; қалыптар мен дайын құймалардың ақаулықтарын жою тәсілдері; құю жүйесін есептеу; күрделі қалыптарды бекіту жүктемесін есептеу.

Жұмыс үлгілері

Қалыптарды құрастыру:

1. Іштен жану қозғалтқыштары цилиндрлерінің блоктары.

2. Қағаз жасайтын машиналарға арналған біліктер.

3. Қуаты 25 000 кВт астам турбиналардың спираль камералары.

4. Автомобильдердің артқы мост картерлері.

5. Артқы карусель станоктарының сегменттері.

6. Салмағы 50 т астам илемдеу станоктарының, шыңдау машиналарының, қайшылардың, нығыздауыштардың тұғыры.

7. Өзектерінің саны көп, олардың белгіленуі қиын және желдету жүйесі күрделі ірі көлемді және арнайы станоктардың күрделі тұғырлары.
§ 125. ҚҰЙМАЛАРДЫ ІРІКТЕУШІ

1-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Құймаларды бұйымдардың атауы және пішіні бойынша шағын номенклатуралы учаскелерде іріктеу. Ақаулы құймаларды сыртқы белгілері бойына іріктеу. Құймалардың атауы бойынша сандық есебі. Дайын құймаларды қоймаға тапсыру.

Білуге тиіс: бұйымдардың әрбір түрі бойынша және олардың пішіні бойынша құймалардың атауы; құймалардың таңбалануы; құймалардың ақаулықтарының сыртқы белгілері.

§ 126. ҚҰЙМАЛАРДЫ ІРІКТЕУШІ

2-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Құймаларды бұйымдардың атауы және пішіні бойынша үлкен номенклатуралы учаскелерде іріктеу. Бір типті бұйымдарды үлгілер мен сызбалар бойынша іріктеу. Жарамды және жарамсыз құймалардың құжаттарын ресімдеу. Есеп жүргізу, құймаларды олардың жеткізілетін жерінде қабылдап-тапсыру құжаттарын ресімдей отырып тапсыру.

Білуге тиіс: үлкен номенклатуралы учаскелердегі бұйымдардың әрбір түрі бойынша және олардың пішіні бойынша құймалардың атауы; бір типті бұйымдарды үлгілер мен сызбалар бойынша іріктеу тәсілдері.

§ 127. ФТОР ТҰНБАСЫН ЖАСАУШЫ

3-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Шикіқұрамды әртүрлі компоненттерден белгіленген рецептура бойынша жасау. Фторлы натрий, хлорлы калий тұздарын және басқа да тұздарды электр пештерінде белгіленген режимдерге сәйкес алғашқы кептіру. Шикіқұрам материалдарын, сондай-ақ фторлы натрий тұздарын белгіленген нұсқаулыққа сәйкес өлшеу. Шикіқұрамды қоспалағыш барабандар немесе шарлы диірмендерге салу. Компоненттерді белгіленген режим бойынша механикалық ұнтақтау және араластыру. Дайын массаны кептіргіш электр пештерге салу үшін табаларға түсіру. Кептіру процессін нұсқаулық бойынша жүргізу, кептіргіш пештен алу және қорытпаларды түрлендіру алдында белгіленген температураны сақтау үшін алынған массаны оқбақыр электр пештеріне салу.

Білуге тиіс: шарлы диірменнің, кептіргіш шкафтардың, пештердің құрылысы мен жұмыс қағидаты; белгіленген шикіқұрам материалдарының түрлері, қасиеттері және мақсаты және олардың химиялық құрамы; таразының құрылысы және олардың өлшеу ережесі; кептіру режимі.

§ 128. МАШИНАМЕН ҚАЛЫПТАУ ӨЗЕКШІСІ

1-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Ұсақ қарапайым өзектерді өзекті және құм бүріккіш машиналарда жасау. Өзекті қораптарды дайындау (тазалау, дымқылдату). Қарапайым қаңқаларды орнату. Өзектерді кептіру үшін өңдеу, бояу және салу. Анағұрлым күрделі және ірі өзектерді жасау кезінде жекелеген операцияларды біліктілігі анағұрлым жоғары машинамен қалыптау өзекшісінің басшылығымен орындау.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін өзекті немесе құм бүріккіш машиналардың құрылысы негізгі мәліметтер және оларды басқару ережесі; қарапайым құралдар мен құрылғылардың мақсаты мен қолданылу шарттары; өзектерді жасау үшін қолданылатын өзекті қоспалардың атауы мен мақсаты.

Жұмыс үлгілері

Өзектерді жасау:

1. Диаметрі 300 мм дейінгі тығындар.

2. Диаметрі 125 мм дейінгі құбырларға арналған иіндер, келтеқұбырлар мен фасондар.

3. Цилиндр өзектер.

4. Диаметрі 75 мм құбырлар.

5. Фитингілер.
§ 129. МАШИНАМЕН ҚАЛЫПТАУ ӨЗЕКШІСІ

2-разряд

Жұмыс сипаттамасы. Өзекті машиналарда, автоматтар мен құм бүріккіш машиналарда шағын және орташа көлемді өзектерді өзекті қораптар бойынша жасау. Қарапайым және күрделілігі орташа қаңқаларды орнату, өңдеу, өзектерді бекіту және оларды кептіру үшін салу. Машиналардағы шағын ақаулықтарды жою. Қимасы бірдей өзектерді мундштук машиналарда жасау.

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін өзекті, құм бүріккіш және мундштук машиналарының, автоматтардың, құрылғылар мен жабдықтардың құрылыс құрылысы мен жұмыс қағидаты; өзекті қоспалардың және басқа да материалдардың құрамы және оларға қойылатын талаптар; бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен қолданылу ережесі; газ өткізгіштердің орналасу ережесі; дайын өзектерге қойылатын талаптар; өзектерді кептіру режимдері.

Жұмыс үлгілері

1. Құю воронкалары - өзектерді жасау.

2. Диаметрі 300 мм астам тығындар - өзектерді жасау.

3. Автомобиль компрессорларының картерлері - өзектерді құм бүріккіш машиналарда жасау.

4. Диаметрі 125-150 мм құбырларға арналған иіндер, келтеқұбырлар мен фасондар - өзектерді жасау.

5. Диаметрі 300 мм дейінгі мойынтіректердің корпустары - өзектерді жасау.

6. Илемдеу станоктары рольгангілерінің роликтері - өзектерді жасау.

7. Тракторлардың бастаушы дөңгелектерінің күпшектері - өзектерді жасау.

8. Диаметрі 75 мм астам құбырлар - өзектерді жасау.

жүктеу 5,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 26