15 Аудиттің қорытынды кезеңі

Жарғылық қордың жинақ-талуы туралы және басқа қор-лар туралы есеп

1 Кіріспе бөлім

2 Негізгі бөлім

3 Қорытынды бөлім

Анықталған қа-телер мен ауыт-қуларды түзету жөніндегі ұсы-ныстар

Аудиторлық пікір:

1 Ескертусіз пікір

2 Ескертпе пікір

3 Теріс пікір

4 Пікір беруден бас тарту

Сурет 9 – Аудиттің соңғы кезеңінің құрылымы

2. 
   мекен-жай;
   

3. 
   кіріспе бөлім:
   

ә) субъект басшысы мен аудитордың жауапкершілігі жайындағы тұжырымдар.

Аудитрлық есепте тексеріліп жатқан субъектінің қаржылық есептілігінің жасалған күні көрсетілген тізімі болуы тиіс, жылдық есеп беттерінің номерлерін көрсетуге болады.

Аудиторлық есепке субъект басшының қаржылық есептілік тарапындағы ал аудитордың жүргізілетін аудит негәзәнде қаржылық есептілік жөніндегі жауапкершіліктері атап көрсетілуі тиіс.

Қаржылық есептілік – субъект басшысы тарапынан берңлетін ақпарат. Оның баярлау барысы басшылық тарапынан елеулі түрде субъективті баға беруді және пікір білдіруді, бухгалтерлік есептің негізгі принциптерінің қолданылуын және бухгалтерлік есептің тиісті әдістерінің пайдалануын талап етеді.

Кіріспенің мысалы:

«Біз «А» компаниясының төменде көрсетілген бухгалтерлік балансы мен 20... жылғы 31 желтоқсанға дейінгі пайда және зиян туралы есебіне, ақша қаражаты қозғалыстары туралы тиісті есебіне аудит жүргіздік. Осынау қаржылық есептілікке компанияның бастығы жауап береді. Біз жүргізілген аудит негізінде осы қаржылық есептілік жөнінде білдірген пікіріміз үшін жауап береміз»

4. 
   аудиттің көлемі мен сипатын суреттеу:
   

ә) аудитор атқарған жұмыстың сипаттамасы.

Аудиторлық есепте аудиттің Қазақстан Республикасында бекітілген Ережелеріне, ал егер олар жоқ болған жағдайда қалыптасқан тәжірибеге сәйкес өткізілгені туралы сілтеме жасай отырып аудиттің ауқымы көрсетіліуі тиіс. «Масштаб» дегеніміз аудиторға дәл осы жағдай шеңберінде аудиторлық үдерістерді атқаруға мүмкіндік беру деген сөз. Мұның өзі пайланушы тарапына Аудит ережеліріне немесе қалыптасқан тәжірибеге сәйкес өткізілгені турасында сенім ұялатады.

Аудиторлық есепте төмендегідей жағдайлар қамтылды деп көрсетілуі тиіс:

1. 
   Қаржылық есептілік пен оның ашылуындағы көрсеткіштердің дәлелдері сынақ негізінде зерттеледі.
   
2. 
   Қаржылық есептілікті даярлау барысында бухгалтерлік есептің негізгі принциптері қолданылады.
   
3. 
   Қаржылық есептілікті даярлау барысында басшылық тарапынан елеулі түрде субъективті баға берілді және пікір білдірілді.
   
4. 
   Қаржылық есептілікке жалпы алғанда толық баға берілді.
   

Төменде аудиттің көлемін көрсету, сипатын баяндаудың мысалы келтірілген.

«Біз аудитті Қазақстан Республикасының бекітілген Аудит ережелеріне сәйкес өткіздік. Осы Ережелер аудитті қаржылық есеп-қисапта елеулі қателіктер болмайды деген сенімді басшылыққа ала отырып жоспарлауға және өткізуге міндеттейді. Аудит қаржылық есептілік пен оның ашылуындағы көрсеткіштердіңдәлелдері сынақ негізінде зерттелуін қамтыды. Аудит, сонымен қатар оны даярлау барысында басшылық тарапынан елеулі түрде субъективті баға беруді және пікір білдіруді, бухгалтерлік есептің негізгі принциптерінің қолданылуын, қаржылық есептілікке жалпы алғанда толық баға берілуін қоса қамтыды. Өткізілген аудит пікір білдіруге жеткілікті мөлшерде негіз болды деп санаймыз»

5. 
   қаржылық есептілік жөнінде пікір білдіру;
   

Аудиторлық есепте мынадай терминдер қолданылады: «нақты және сенімді жағдайды бейнелейді» немесе «бүкіл елеулі аспектілер бойынша сенімді жағдайды бейнелейді» Осы екі терминнің мағыналары бірдей. Осы екі термин, сонымен қатар аудитордың қаржылық есептіліктегі елеулі аспектілерді ғана қарастыратынын байқатады.

Қаржылық есептілікті жасаудың талаптары бухгалтерлік есепті реттейтін нормативтік заң актілері бойынша анықталады. Пайдаланушыға «сенімділік» тарапындағы мазмұнды байқату үшін аудиторлық есепте тағайындалған талаптарға «қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес» деген тіркесті қолдана отырып сілтеме жасалуы тиіс.

Аудиторлық есепте нақты жіне сенімді жағдайды бейнелейді немесе бүкіл елеулі аспектілер бойынша сенімді жағдайдыбейнелейді немесе бүкіл елеулі аспектілер бойынша сенімді жағдайды бейнелейді дейтін пікірден бөлек, қаржылық есептіліктің тиісті заң актілерінде көрсетілген басқа дааптарға сәйкестігі жөнінде де пікір білдірілуі мүмкін.

Төменде пікір білдірудің мысалы келтірілген:

«Біздің пікіріміз бойынша, бухгалтерлік есепптің Қазақстан Республикаснда бекітілген стандарттарына сәйкес, қаржылық есептілік компанияның қаржылық талабынан 20... жылғы 31 желтоқсанға дейігі және қаржылық шаруашылық іс әркетінің және ақша қаражаты қозғалыстарының осы күнге дейінгі қлрытындылырының нақты әрі сенімді жағдайын бейнелейді»

Тиісті нормативтік-құқықтық акт көрсетіледі.

6. 
   аудиторлық есеп берілген күн;
   

Басшылық тарапынан даярланып ұсынылған қаржылық есепптілікке қорытынды жасау аудитордың міндетіне жататындықтан, аудитордың есепті қаржылық есептілікке басшылық тарапынан қол қойылған күннен белгілеуіне рұқсат етілмейді.

7. 
   аудит жүргізген адамның аты-жөні мен мекен-жай;
   

8. 
   аудит жүргізген адамның қолы.
   

Аудиторлық есептің түрі мен мазмұнының бірегейлі оны пайдаланушылардың түсінігін жеңілдету және әдеттен тыс жағдаяттар пайда бола қалған жағдайда оларды тауып анықтау үшін қажет.