12 беттің беті Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

жүктеу 20,05 Mb.

бет	133/196
Дата	18.12.2017
өлшемі	20,05 Mb.
	#4551

1 ... 129 130 131 132 133 134 135 136 ... 196

Температураның термодинамикалық шкаласында

_{Больцман тұрақтысы}_{) енгізейік}

_{, сонда ,}

(11.2)

_және

_.

_{Қыздырылған және суытылған газ барлық басқа денелер сияқты өзінің температурасымен сипатталады. Сондықтан температура мен молекулалардың орташа кинетикалық энергиясының арасында байланыс бар деп айта аламыз. Ондай байланыс теңдеуі жоғарыда алынған.}

(11.3)

_{Температураны тек жанама әдіспен ғана өлшеуге болады. Бұл әдіс тікелей және жанама өлшеулерге бағынатын дененің бірқатар физикалық қасиеттерінің температурадан тәуелділігіне негізделген . Мысалы, дененің температурасы өзгерген кезде оның ұзындығы, көлемі, тығыздығы, электр кедергісі, серпімділік қасиеттері қоса өзгереді. Оларды}_{термометрлік шама}_{деп атайды. Осы қасиеттердің кез-келгенінің өзгерісі температураны өлшеуге негіз болып табылады. Ол үшін}_{термометрлік дене}_{деп аталатын бір дене үшін берілген қасиеттің температурадан функционалды тәуелділігі белгілі болса жеткілікті. Термометрлік денелердің көмегімен құрылатын температуралық шкалаларды}

_{эмпирикалық}_{деп атайды.}

_{11.1-сурет}

_{Халықаралық жүзградустік шкалада}_{температура ºС-пен (}_{Цельсия градусы}_{) өлшенеді және t–мен белгіленеді. Қалыпты қысымда (1,01325·10}⁵_{Па) мұздың еруі мен судың қайнау температуралары 0 ºС пен 100 ºС – қа тең деп есептелінеді.}

_{Температураның термодинамикалық шкаласында}_{температура}_{Кельвинмен}_(К)_{өлшенеді және}_Т_–_{мен белгіленеді}_.

_А_{бсолют температу}_ра_Т_мен_{жүзградустік шкала бойынша}_{температур}_{аның арасындағы байланыс:}_Т=273,15+_t_.

_Т=0₍_t_=-273,15⁰_С)_т_{емпература}_ның_{абсолют н}_өлі_{деп аталынады.}_.

Механикалық жүйенің і еркіндік дәрежелерінің саны деп оның кеңістіктегі орны мен конфигурациясын анықтайтын тәуелсіз координаталардың санын айтады.

Бір атомды молекула үшін і=3 , екі атомды молекула үшін і=5 , (3-ілгерілемелі, 2-айналмалы), үш атомды молекула үшін і=6 (3- ілгерілемелі, 3—айналмалы)

жүктеу 20,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 129 130 131 132 133 134 135 136 ... 196