11 Аннотация

63 

 

Q

Кжi 

– i – ші мамандықта жұмыс істейтін  қызметкердің еңбек ақысы; 

А

Кжi 

– i - ші мамандықтағы қызметкерлер саны. 

Әлеуметтік сақтандыру қорына төленетін қаржы көлемі: 

 

С

әс

= Ж

кж



 К

әс

                                      (17) 

 

мұнда  Ж

кж

 – орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры; 

 К

әс

 - әлеуметтік сақтандыру коэффициенті. 

Орталық қызметкерлерінің еңбекақысы – 40000 теңге. Осыдан : 

 

Ж

кж

 = 40000*3= 120000 теңге 

С

әс

=120000 



 0,26=31200 теңге 

Ш 

БҰР

=12 

.

(120000+31200)=1814400 теңге 

 

Экономикалық  шешім  қабылдау,  статистикалық  мәліметтерді  өңдеу, 

ЭЕМ-де  эксперименталды  зерттеулер  жасауға  мүмкіндік  беретін  жүйені 

енгізген кездегі жылдық шығын былай есептеледі: 

 

Ш

Ж 

= 12

 .

(ЖКЖ+ СӘС)+К

МАШ

+К

ЭЭ

,                                        (18) 

 

мұндағы  Ж

кж

 – орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры; 

С

ӘС

 – әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер; 

К

МАШ

 – жылдық машина уақытының шығыны; 

К

ЭЭ 

– жылдық электр энергиясының шығыны. 

Орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры: 

 

                  Ж

КЖ

=





n

i

Q

1

Кжi

. 

А

КЖi 

,                                                                     (19) 

 

мұндағы  n – орталықтағы мамандар түрінің саны; 

Q

Кжi 

– i – ші мамандықта жұмыс істейтін  қызметкердің еңбек ақысы; 

А

Кжi 

– i - ші мамандықтағы қызметкерлер саны. 

Әлеуметтік сақтандыру қорына төленетін қаржы көлемі: 

 

С

әс

= Ж

кж



 К

әс

,                                           (20) 

 

мұнда  Ж

кж

 – орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры; 

 К

әс

 - әлеуметтік сақтандыру коэффициенті. 

Жылдық машина  уақытының шығыны: 

 

К

МАШ 

= 12 

.

k

күн

. 

t

g

.

 g ,                                                       (21) 

 

64 

 

мұнда  k

күн 

– бір айдағы ішіндегі жұмыс күндерінің саны; 

t

g 

– бір жұмыс күні ішінде ЭЕМ-ң жұмыс істеу уақыты; 

g – ЭЕМ-де бір сағат жұмыстың құны. 

Жылдық электроэнергия шығыны: 

 

К

ЭЭ 

=12  

.

k

күн

. 

t

g

.

 С

ЭЭ 

. 

Р

ДК

,                                                (22) 

 

мұнда k

күн 

– бір айдағы ішіндегі жұмыс күндерінің саны; 

t

g 

– бір жұмыс күні ішінде ЭЕМ-ң жұмыс істеу уақыты; 

С

ЭЭ

- 1кВт электр энергиясының құны; 

Р

ДК

- дербес компьютердің жұмыс істеу қуаты. 

Жүйені енгізгеннен кейін шешім қабылдайтын жұмыскерлердің саны 1 

адамға  дейін  қысқартылады.  Орталық  қызметкерлерінің  еңбек  ақысы  40000 

теңге. Әлеуметтік сақтандыру коэффициенті 26%. Осыдан: 

Ж

кж

 = 40000*1 =40000 теңге 

 

С

әс

= 40000 

.

0,26 = 10400 теңге 

 

          Бір  айда  26  жұмыс  күні  бар.  Жұмыс  уақыты  7  сағат.  Машина 

уақытының  құны  115  теңге  сағатына  (Қазақстан  Республикасы  Ғылым 

Академиясының 

Есептеу 

орталығы 

мәліметтері 

бойынша).Электр 

энергиясының  1кВт  /сағ.құны  8,84  теңге(АПК  тарифы  бойынша). 

Машинаның жұмсайтын максимал қуаты  150Вт/сағ =0,15кВт/сағ(CELERON- 

500 дербес компьютерінің құжаттамасынан). Осыдан: 

 

К

МАШ 

=12 

. 

26

.

7

.

115=251160 теңге 

 

К

ЭЭ

=12 

. 

26

.

7

.

8,84 

.

0,15=2895,98 теңге 

 

Ш

Ж

=12

 .

(Ж

кж

+ С

әс

)+К

МАШ

+К

ЭЭ 

 

мұнда  Ж

кж

 – орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры; 

С

ӘС

 – әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер; 

К

МАШ

 – жылдық машина уақытының шығыны; 

К

ЭЭ 

– жылдық электр энергиясының шығыны. 

 

 Ш

Ж

=12

 .

(40000+10400)+251160+2895,98= 858855,98    (23) 

 

 

Енгізілген  жүйенің  шығындар  экономиясы  мына  формуламен 

есептелінеді: 

 

65 

 

Э=Ш

БҰР 

– Ш

Ж 

,                                            (24) 

 

мұнда Ш

БҰР

- енгізуден бұрын бір жылда кеткен шығындар; 

Ш

Ж

- енгізгеннен кейін бір жылда кеткен шығындар. 

 

Э =1814400-858855,98 =955544,02 теңге 

 

Жүйенің өз құнын ақтау ұзақтығы: 

 

Т

ӨТЕУ

 =С/Э,                                               (25) 

 

мұнда С- жүйені толық құруға кеткен шығындар (бағдарламаның өз құны); 

Э-шығындардың жылдық экономиясы. 

 

Т

ӨТЕУ

 =705060/955544,02



0,74(жыл) 



8,8 (ай)