60
К
ен
= k
d
g, (7)
мұнда k – ЭЕМ -ді бір жұмыс күнінде қолдану ұзақтығы (сағат санымен);
d – ЭЕМ-мен жұмыс жасалынған күндер мөлшері,
g – ЭЕМ-ді бір сағат уақыт қолданғаны үшін кететін электр шығыны.
ЭЕМ-ді қолдану ұзақтығы күніне 7 сағат; жұмсалған күндер мөлшері – 40
күн; ЭЕМ-ді бір сағат уақыт қолданғаны үшін кететін электр шығыны – 115
теңге (Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының Есептеу орталығы
мәліметтері бойынша).
Осылайша:
К
ен
= 7*40*115 =32200 теңге
Бағдарламашы маманның жалпы еңбек ақы қоры:
Ж
ен
= Ж
б
+С
әс
, (8)
мұнда Ж
б
– жасалынған жұмыс мөлшері бойынша есептелген жалақы көлемі;
С
әс
- әлеуметтік сақтандыру қорына бөлінетін қаржы көлемі.
Жасалынған жұмыс мөлшері бойынша есептелген жалақы көлемін
анықтау:
Ж
б
=Q
ен
d/D, (9)
мұнда Q
ен
– маманның бір айлық еңбек ақы көлемі;
d – жұмысты бітіруге кеткен уақыт (күндер санымен) ;
D – бір айдағы жұмыс күндер саны.
С
әс
- әлеуметтік сақтандыру қорына бөлінетін қаржы көлемі.
Бағдарламаны құру уақытында бағдарламашы маманның әлеуметтік
сақтандыру қорына бөлінетін қаржы көлемі:
С
әс
= Ж
б
К
әс
, (10)
мұнда Ж
б
– жасалынған жұмыс мөлшері бойынша есептелген жалақы көлемі;
К
әс
- әлеуметтік сақтандыру коэффициенті.
Бағдарламалаушы маманның айлық еңбекақысы – 40000 теңге.
Жұмысты аяқтауға кеткен уақыт мөлшері – 130 күн .Әлеуметтік сақтандыру
коэффициенті – 26 %. Бір ай ішіндегі жұмыс күндері саны – 26.Осыдан:
Ж
б
= 40000
130/26 = 200000 теңге
С
әс
= 200000
0,26 = 52000 теңге
Енгізуші бағдарламалашының жалақы қоры:
61
Ж
ен
= Ж
б
+С
әс
Ж
ен
= 200000+52000=252000 теңге
Жүйені енгізуге кеткен жалпы шығындардың мөлшерін келесі формуламен
анықтаймыз:
С
ен
= К
ен
+ Ж
ен
С
ен
= 32200+252000 = 284200 теңге
5.2.5 Бағдарламаны тексеруге кеткен шығындар
Бағдарламаны тексеруге кеткен шығындар былай есептелінеді:
С
түз
= К
түз
+ К
жал
(11)
мұнда К
түз
– тексеру кезінде ЭЕМ-ді қолдану үшін кеткен шығындар мөлшері;
К
жал
– тексеруді іске асырған маманның еңбек ақысы.
Тексеруді іске асырған маманның еңбек ақысы:
К
жал
= К
ай
(Ж
жасау
+ С
әс
) (12)
мұнда К
жал
– тексеруге кеткен уақыт мөлшері (айлар саны);
Ж
жасау
– тексеруші маманның бір айлық еңбек ақысы;
С
әс
- әлеуметтік сақтандыру қорына бөлінетін қаржы көлемі.
Әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер:
С
әс
= Ж
жасау
К
әс
(13)
мұнда Ж
жасау
- тексеруші маманның бір айлық еңбек ақысы;
К
әс
- әлеуметтік сақтандыру коэффициенті.
ЭЕМ-ді қолдануға кеткен шығындар:
К
түз
= к
ай
к
күн
к
сағат
g, (14)
мұнда к
ай
- тексеруге кеткен айлар саны;
к
күн
– бір айдағы жұмыс күндер саны;
к
сағат
– бір күнде
қолдану ұзақтығы;
g – машиналық уақыттың бір сағатының құны.
Бағдарламаны тексеруге бір маман қатысты. Бұл кезеңге 2 ай уақыт
жұмсалады. Бір айда 26 жұмыс күні бар. Түзетуге 52 күн уақыт жұмсалды,
жұмыс уақыты 7 сағат. Машина уақытының құны 115 теңге әр сағатқа.
62
Маманның еңбек ақысы 40000 теңгені құрайды. Әлеуметтік сақтандыру
коэффициенті 26 %. Осыдан:
С
әс
= 40000
0,26=10400 теңге
Содан :
К
жал
=2
(40000+10400) = 100800 теңге
К
түз
= 52
7
115 =41860 теңге
С
түз
= К
түз
+ К
жал
,
С
түз
= 100800+41860 =142660 теңге
Жасауға және енгізуге кететін шығындар жалпы алғанда төмендегі
формуламен есептеледі:
С=C
ТҚК
+C
Алг
+C
Ен
+C
Түз
мұнда C
ТҚК
–жобаны іске асыру кезінде керек болған техникалық
құрылғыларға кеткен шығын; C
Алг
– алгоритмді құруға кеткен шығындар; C
Ен
– жүйені іске қосуға кеткен шығындар; C
Түз
– бағдарламаны құрып, оны өңдеу
кеткен шығындар.
С = 190000+88200+284200+142660 =705060 теңге
5.2.6 Жүйе іске қосылғаннан кейінгі шығындар экономиясын есептеу
Ол үшін ең алдымен жүйе енгізілгенге дейінгі шығындарды есептейміз.
Берілген орталықта оған дейін бұл жұмысты 3 адамнан тұратын топ іске
асыратын. Экономикалық шешім алу және мәліметтерді өңдеу мақсатында
жұмсаған жылғы шығындар мөлшері былай есептеледі:
Ш
БҰР
=12
.
(Ж
КЖ
+С
ӘС
), (15)
мұнда Ж
КЖ
– орталық қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры;
С
ӘС
– әлеуметтік сақтандыру қорына төленетін қаржы көлемі.
Кәсіпорын қызметкерлерінің айлық еңбек ақы қоры:
Ж
КЖ
=
n
i
Q
1
Кжi
.
А
КЖi
, (16)
мұндағы n – орталықтағы мамандар түрінің саны;
