46
Сайтқа жақсы домен атын таңдау үшін регистратордан доменді сатып алу
керек. Хостингті басқару панелі арқылы домен сайтқа бекітіледі, ns-серверлердің
адресі алынады. Бұл адрестерді регистратордың домендерді басқару панелінде
жазу керек. Бір тәулік ішінде домен іске қосылады. Бұл сурет 3.21 – көрсетілген.
Сурет 3.21 – Домен атын тіркеу
Домен тіркеген соң, оған кіреміз. Бұл сурет 3.22 – көрсетілген.
Сурет 3.22 – Доменге кіру
Доменге кірген соң, домен туралы ақпарат шығады. Бұл сурет 3.23 –
көрсетілген.
47
Сурет 3.23 – Домен туралы ақпарат
48
4 Өмір тіршілік қауіпсіздігі
Бұл дипломдық жобада Алматы қаласындағы «Достық» білім беру
орталығының оқу порталын ұйымдастыру қарастырылды.
Оқу порталын ұйымдастыру үшін ең алдымен оның құру принципін
анықтадық және қолданушылардың негізгі типтерін, олардың негізгі
мүмкіншіліктері қарастырылды. Кейін деректер қорының кестелері құрылып,
олардың байланыстары анықталды. Ал деректер қорын құру үшін PostgreSQL
деректер қорын басқару жүйесі таңдап алынды. Содан соң бағдарламаны құратын
негізгі орта ретінде Java тіліндегі Play Framework қолданылды. Нәтижесінде, оқу
порталы қосымшасы іске асырылды.
4.1. Орталықта еңбек ету жағдайына талдау жасау
Ғимарат екі қабатты, өлшемдері : ұзындығы 50 м, ені 30 м (4.1-сурет),
екінші қабатта оператор бөлмесі орналасқан. Жұмыс орынында бес адам қызмет
етеді: екі оператор – инженерлер, бас инженер, бір практикант және техникалық
сыпырушы. Күндізгі кезекте төрт адам жұмыс істейді (оператор – екі инженер,
практикант және бас инженер), тәулігіне бір рет техникалық сыпырушы келеді.
4.1-сурет. Ғимараттың жобасы
Оператор бөлмесінің өлшемдері: ұзындығы L = 12 м, ені В = 9 м, биіктігі Н
= 3 м (4.2-сурет). Әр жұмыс орны, жұмыс жасаушылардың қимыл,
қозғалыстарына ыңғайлы болу үшін, ГОСТ 21958-76 «Адам-машина жүйесі.
Операторлар залы мен кабиналары. Жұмыс орнын жайғастыру. Жалпы
эргономикалық талаптар» сай ұйымдастырылған [16].
49
4.2-сурет. Инженердің жұмыс орнының жобасы
1 − дербес компьютер;
2 − жұмысшы үстелі;
3 –МФҚ;
4 – шкаф;
5 –терезе;
6 − бөлмеге кіретін есік.
Жұмыс аумағында техникалық құралдар мен оператор орындығын
орналастыру, негізгі функционалды тораптарға және аппаратура блоктарына
ыңғайлы қолжетімділікті, басқару және ақпаратты енгізу құралдарының
кездейсоқ іске қосылуын болдырмауды, ыңғайлы жұмыс қалпы мен демалу қалпы
қамтамасыз етілген.
СНиП талаптарына сәйкес еңбек және демалыс режимі, ДК-мен жұмыс
істеу кезіндегі еңбек қызметтінің категориясына және түріне байланысты
ұйымдастырылған.
Оптималды
жұмыс
қабілетін
қамтамасыз
ету
үшін
және
пайдаланушылардың денсаулығын сақтау үшін жұмыс ауысымында, еңбек
қызметінің категориясы мен түріне, жұмыс ауысымының ұзақтығына
байланысты, регламенттеңген үзілістер орнатылған. ЭЕМ-мен үзіліссіз жұмыс
ұзақтығы екі сағаттан аспайды. Үзілістер жалпы жұмыс уақытына кіреді және
4.1-кестеде көрсетілген.
4.1-к е с т е . Еңбек жағдайының категориясы
ПК-мен
жұмыс
категориясы
Жұмыс ауысымына жүктеме
деңгейі
Регламенттеңген
үзілістердің
жиынтық
уақыты
А
тобы,
белгі. саны
Б
тобы,
белгі. саны
В
тобы,
сағат
8 сағаттық
ауысымда
12 сағаттық
ауысымда
1а
20000
15000
2,0
30
60
50
Оператор бөлмесі 1а физикалық жеңіл категориясына сәйкес келеді, себебі
жұмыс отырып жасалынады және физикалық күшті талап етпейді, ал
организмнің энергияшығыны (жұмыс орындау кезіндегі энергия шығыны) 138
ккал/сағ құрайды [17].
Жүйеге салынатын жұмысшы орны негізгі параметрлер бойынша
орналастырылған. Осы арқылы геоантрометриялық сипаттамалар есебімен әр
адамға қолайлы шарттар жасау мүмкіндігі қамтамасыз етілген. Дербес
компьютермен жабдықталған жұмыс орынның негізгі сипаттамалары:
– отыру биіктігі 42-45 см ;
– еденнен пернетақтаға дейінгі биіктік 70-85 см ;
– пернетақтаның көлдеңен орналасқан бұрышы 7-15 градус ;
– пернетақтаның үстел бұрышынан алшақтығы 10-26 см ;
– экран орталығынан еденге дейінгі арақашықтық 90-115 см ;
– экранның тігінен иілуі 0-30 градус ( қолайлы 15);
– экранның үстел бұрышынан жоюлуы 50-75 см ;
– жазу істеріне арналған жұмыс бетінің биіктігі 74-78 см ;
– жұмыс орнында аяққа арналған тіреуді қарастырылған.
4.2 Зиянды және қауіпті факторларды анықтау
Қауіпті өндірістік факторлар деп – белгілі жағдайда жұмыскерлердің
жарақат алуынан немесе денсаулық жағдайының кенеттен төмендеуінен болатын
әсерлерді айтады. Ал егер өндірістік факторлар адамды ауруларға шалдықтырса
немесе жұмыс істеу қабілетін төмендетсе, онда ол зиянды өндірістік фактор деп
аталады. МСТ 12.0.003-74 /1 ЕжТҚ / -та келтірілген адам ағзасына қауіпті және
зиянды факторларды қарастырайық.
Физикалық қауіпті және зиянды факторлар.
Жұмыс аумағының жоғары шаңдығы және газдығы. Орталықта шаң мен
газдың пайда болу қайнарлары жоқ. Күнделікті бөлменің дымқыл тазалау түрі
кәсіпорынның нормасымен бекітілген. МСТ 12.1.005-88 / 2 ЕжТҚ / сәйкес жұмыс
орнының
сорылатын
желдетуі
зиянды
заттардың
шекті
мүмкін
концентрациясының артуын болдырмайды.
Жұмыс аймағы ауасының жоғары немесе төмен температурасы. Орталықта
ауа температурасын МСТ 22261-76 2 топқа сәйкес қалыпты ұстау үшін автоматты
жүйе арқылы іске асырылады.
Жұмыс орында шудың жоғары деңгейі. Шудың қайнар көзі компьютерлік
құрылғы болып табылады. Шудың әсері адамның психологиясына және есту
мүшелеріне әсер етеді. Дірілдің жоғары деңгейі. Дірілдің қайнар көзі жоқ. Инфра,
ультра дыбыстардың тербелісінің жоғарғы деңгейі. Тербелістердің қайнар көздері
жоқ.
Ауаның жоғары немесе төменгі ионизациясы. Адам және есептеуіш
техниканың көп болған бөлмелердің ауасы оң зарядталған оттегі иондарымен
