Құрастырушы: оқытушы Бельгибаева С.А.
Информатика және ақпараттық жүйелер кафедрасы
050418-Кітапханатану және библиография
мамандығының студенттеріне арналған
«Автоматтандырылған кітапханалық-ақпараттық жүйелер»
пәні бойынша тәжірибелік жұмыстар орындауына арналған
әдістемелік нұсқаулар
Кафедра отырысында құпталды _______________20___ ж. Хаттама №__ Кафедра меңгерушісі_____________________ А.Ж.Асаинова «ФМжәнеАТ» факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданды _______________20____ж. Хаттама №_____ ӘК төрағасы _____________________________Ж.Г.Муканова
№1-10 Праткикалық жұмыстар Тақырыбы - Кітапхана қызметшісінің автоматтандырылған жұмыс орындары
Мақсаты: Жаңа деректер базасын құруды және деректер базасында кестелерді толтыру әдістерін үйрену. Кітапхана жұмысында деректер базасын пайдалану дағдыларын игеру.
Қысқаша теориялқ мәліметтер
1. Жаңа база құру үшін:
Access –ті іске қосыныз (Пуск –Программы –Microsoft Access), шыққан терезеде Новая база данных пунктін тандап алыңыз;
"Файл новой базы данных" терезесінде өз базаның атын еңгізіңіз (пункт Имя Файла) және папканы таңдап алыныз (пункт Папка), өз группамен аталған папканы таңданыз. Access үндемеумен базаның атың db1деп ұсынады, файлдың типін - Базы данные Access. Преподаватели деп файлдың атың теріңіз;
<Создать> кнопкасын шертіңіз.
2. Деректер базасының кестесін құру үшін:
деректер базасының терезесінде Таблицы деген косымшаны таңдап <Создать> кнопкасын шертіңіз;
"Новая таблица" терезесінде Конструктор пункттің таңдап <ОК> кнопкасына шертіңіз. Осы орындаған операциялардың нәтіжесінде конструктор режимінде кестенің терезесі ашылады. Осында кестенің өрістерін анықтау керек.
3. Кестенің өрістерін анықтау үшін:
Имя поля бағанасында бірінші өрістің атын еңгізіңіз Код преподавателя;
"Тип данных" бағанасының жолында тізімнің кнопкасына шертіңізде Счетчик деректер типін таңдаңыз. Общие косымшаның өрістерін Access-тің берген түрінде қалтырыныз.
4. Кестені сақтау үшін:
Файл, Сохранить пунктерін таңданыз;
"Сохранение" терезесінде Преподаватели деп кестенің атын теріңіз;
<ОК> кнопкасын шертіңіз.
Жұмысты орындау тәртібі
1. 2 кесте бойынша берілгендерді кестеге енгізіңіз.
2. Берілгендер еніне сәйкес кестенің әрі өрісінің енін өзгерту үшін:
өрістің кез келген жолында "Код" шертіңіз; Формат, Ширина столбца, командаларын орындаңыз;
шыққан терезеде <По ширине данных> кнопкасын шертіңіз. Өрістің ені өзгереді ;
осы операцияны қалған өрістермен жасаңыз.
3. Кестеде окытушы Мироновты тауып алу үшін:
курсорды "Фамилия" өрісінің бірінші бағанасына апарыңыз;
Правка, Найти командаларын орындаңыз;
Шыққан Образец параметрінің бағанасында Миронов деп еңгізіңіз;
Просмотр параметрінің бағанасында ВСЕ деген сөз шығады (ол барлық жазылғандардың арасында іздеу қажет деп еске салады);
Совпадение параметрінің жолында тізімінен С любой частью поля –ны таңдап алыңыз;
<Найти> кнопкасын шертіңіз. Курсор екінші жазбаға көшіп Миронов деген сөзді таңдайды;
<Найти далее> кнопкасын шертіңіз. Курсор жетінші жазбаға көшіп Миронов деген сөзді белгілеп алады;
Іздеу режимінен шығу үшін <3акрыть> кнопкасын шертіңіз;
4. Ассистент Сергееваның жалақысын 450 р. ден 470 р. ге ауыстыру үшін:
өрістің "Зарплата" деген бірінші жолына курсорды апарыңыз;
Правка, Заменить командаларын орындаңыз; шыққан терезенің Образец жолында 450,00р. деп еңгізіңіз;
Заменить на жолында 470,00р. еңгізіңіз. Қалған опцияларға назар аударыңыз – сізге берілген өрісте барлық жазбаларында іздеу қажет;
<Найти далее> кнопкасын шертіңіз. Курсор төртінші жазбаға көшеді;
<3аменить> кнопкасын шертіңіз. Сонда берілгендер өзгереді;
Ескерту. Барлық берілгендерді ауыстыру үшін <3аменить все> кнопкасымен пайдалану керек. <3акрыть> кнопкасын шертіңіз.
5. "Год рождения" өрісінде берілгендерді кему бойынша сорттау үшін:
"Год рождения" өрісінің кез келген жазбасына шертіңіз;
Записи, Сортировка, Сортировка по убыванию командаларын орындаңыз. Кестенің "Год рождения" өрісінде барлық берілгендердің мәндері кему бойынша сортталады.
6. "Должность" және "Дисциплина" өрістерінің берілгендерін фильтрациялау үшін:
"Должность" өрісінде Доцент деген жазуды шертіңіз;
Записи, Фильтр, Фильтр по выделенному командаларын орындаңыз немесе кнопканы шертіңіз. Кестеде тек қана оқытушы - доценттер туралы жазбалар қалады;
"Дисциплина" өрісіндегі Информатика деген жазбаны шертіңіз;
Записи, Фильтр, Фильтр по выделенному командаларын орындаңыз немесе кнопканы шертіңіз. Кестеде тек қана информатика кафедрасының оқытушы - доценттер туралы жазбалар қалады;
Фильтрациядан шығу үшін Записи, Удалить фильтр командаларын орындаңыз немесе инструментер панелінде кнопканы шертіңіз. Кестеде барлық берілгендер шығады.
Жасалған кестені көру үшін:
Файл, Предварительный просмотр командаларын орындаңыз немесе кнопкасын шертіңіз. Сіз кестені парақ түрінде көре аласыз;
Көру терезесін жабыңыз.
Ескерту. Егерде сіз парақтағы өрістерді немесе кестенің ориентациясын өзгертемін десеңіз Файл, Параметры страницы командаларын орындаңыз. Ашылған терезеде параметрлерді өзгертуге болады.
Егерде сізде принтер болса жасалған кестені басып шығаруға болады.
1 ТАПСЫРМА. Деректер базасын құру.
1. Жаңа деректер базасын құрыныздар
2. Деректер базасының кестесін құрыныздар.
3. Кестенің өрістерін анықтаныздар №1 кестеге сәйкес
4. Құрылған кестені сақтаныздар.
№1 кесте. Деректер кестесі Преподаватели
Имя поля
|
Тип данных
|
Размер поля
|
Код преподавателя
|
Счетчик
|
|
Фамилия
|
Текстовый
|
15
|
Имя
|
Текстовый
|
15
|
Отчество
|
Текстовый
|
15
|
Дата рождения
|
Дата/время
|
Краткий
|
Должность
|
Текстовый
|
9
|
Дисциплина
|
Текстовый
|
11
|
Телефон
|
Текстовый
|
9
|
Зарплата
|
Денежный
|
|
2 ТАПСЫРМА Деректер базасын толтыру.
1. № 2 кестеге сәйкес кестені толтырыныз.
2. Берілгендердің еніне сәйкес кестенің әр өрісінің енін өзгертіңіз.
3. Кестеде Миронов деген оқытушыны тауып алыңыз.
4. Берілгендерді ауыстырыңыз: ассистент Сергееваның жалақысын 450 р. –дан 470 р. –ге ауыстырыңыз.
5. Кему бойынша "Год рождения" өрісінде деректердің сорттау жасаңыз.
6. "Должность" және "Дисциплина" өрістері бойынша деректердің фильтрациясын жасаңыз.
№ 2 кесте.
Код
|
Фамилия
|
Имя
|
Отчество
|
Дата рожд.
|
Должность
|
Дисциплина
|
Телефон
|
Зарплата
|
1
|
Истомин
|
Ремир
|
Евгеньевич
|
23.10.54
|
Доцент
|
Информатика
|
110-44-68
|
890р.
|
2
|
Миронов
|
Павел
|
Юрьевич
|
25.07.40
|
Профессор
|
Экономика
|
312-21-40
|
1200р.
|
3
|
Гришин
|
Евгений
|
Сергеевич
|
05.12.67
|
Доцент
|
Математика
|
260-23-65
|
760р.
|
4
|
Сергеева
|
Ольга
|
Ивановна
|
12.02.72
|
Ассистент
|
Математика
|
234-85-69
|
450р.
|
5
|
Емец
|
Татьяна
|
Ивановна
|
16.02.51
|
Доцент
|
Экономика
|
166-75-33
|
890р.
|
6
|
Игнатьева
|
Татьяна
|
Павловна
|
30.05.66
|
Доцент
|
Информатика
|
210-36-98
|
790р.
|
7
|
Миронов
|
Алексей
|
Николаевич
|
30.07.48
|
Доцент
|
Физика
|
166-75-33
|
890р.
| 3 ТАПСЫРМА Форма арқылы берілгендерді еңгізу және қарау.
1. Мастер форм көмегімен Состав преподователей формасын жасаңыз (форманың түрі – в один столбец).
2. Форма режимінде бола доцент Гришин туралы жазбаларды табыңыз.
3. Ассистент Сергееваның жалақысын 470 р. -дан 490 р.-ге ауыстырыңыз.
4. "Фамилия" өрісінде кему бойынша сорттау жасаңыз.
5. "Должность" және "Дисциплина" өрістері бойынша деректердің фильтрациясын жасаңыз.
6. "Дисциплина" өрісінің атын "Преподаваемая дисциплина"-ға ауыстырыңыз.
7. Парақта форманың түрі қалай көрнетінін Предварительный просмотр арқылы қараңыз.
Жұмысты орындау тәртібі
1. Состав преподавателей формасын жасау үшін:
Деректер базасының терезесінде Формы қосымшаны ашыңыз;
<Создать> кнопкасын шертіңіз;
шыққан терезеде Мастер форм пунктін таңдаңыз;
терезенің астыңғы жағында тізімнің таңбасынан шертіңіз;
шыққан тізімнен Преподаватель кестесін таңдаңыз;
<ОК> кнопкасын шертіңіз;
шыққан терезеде форманың ішінде болатың өрістерді таңдаңыз. Берілген тапсырмада барлық өрістері болу керек, сондықтан кнопкасын шертіңіз;
<Далее> кнопкасын шертіңіз;
шыққан терезеде Форма в один столбец түрі таңдалып түр, содықтан <Далее> кнопкасын шертіңіз;
шыққан Выберите требуемый стиль терезеде стильді таңдаңыз. Ол үшін стильдерді анықтайтын сөздеріне шертіңіз. Стильді таңдап болғаннан кейн <Далее> кнопкасын шертіңіз;
шыққан терезеде форманың атың Состав преподавателей деп теріңіз. Терезедегі қалған параметрлерді өзгертпейсіз;
<Готово> кнопкасын шертіңіз.
2. Доцент Гришин туралы жазбаларды табу үшін:
курсорды "Фамилия" өрісінің бірінші бағанасына апарыңыз;
Правка, Найти командаларын орындаңыз;
шыққан терезеде Образец жолында Гришин деп еңгізіңіз;
Просмотр параметрінің бағанасында ВСЕ деген сөз шығады (ол барлық жазылғандардың арасында іздеу қажет деп еске салады);
Совпадение параметрінің жолында тізімінен С любой частью поля –ны таңдап алыңыз;
щелкните по кнопке <Найти>. Курсор перейдет на вторую запись и выделит слово Миронов;
<Найти> кнопкасын шертіңіз. Курсор үшінші жазбаға көшіп Гришин деген сөзді таңдайды;
Іздеу режимінен шығу үшін <3акрыть> кнопкасын шертіңіз;
3. Ассистент Сергееваның жалақысын 470 р. ден 490 р. ге ауыстыру үшін:
өрістің "Зарплата" деген бірінші жолына курсорды апарыңыз;
Правка, Заменить командаларын орындаңыз; шыққан терезенің Образец жолында 470,00р. деп еңгізіңіз;
Заменить на жолында 490,00р. еңгізіңіз. Қалған опцияларға назар аударыңыз – сізге берілген өрісте барлық жазбаларында іздеу қажет;
<Найти далее> кнопкасын шертіңіз. Курсор төртінші жазбаға көшеді;
<3аменить> кнопкасын шертіңіз. Сонда берілгендер өзгереді;
4. "Год рождения" өрісінде берілгендерді кему бойынша сорттау үшін:
"Год рождения" өрісінің кез келген жазбасына шертіңіз;
Записи, Сортировка, Сортировка по убыванию командаларын орындаңыз. Кестенің "Год рождения" өрісінде барлық берілгендердің мәндері кему бойынша сортталады.
5. "Должность" және "Дисциплина" өрістерінің деректерін фильтрациялау үшін:
"Должность" өрісінде Доцент деген жазуды шертіңіз;
Записи, Фильтр, Фильтр по выделенному командаларын орындаңыз немесе кнопканы шертіңіз. Кестеде тек қана оқытушы - доценттер туралы жазбалар қалады;
"Дисциплина" өрісіндегі Информатика деген жазбаны шертіңіз;
Записи, Фильтр, Фильтр по выделенному командаларын орындаңыз немесе кнопканы шертіңіз. Кестеде тек қана информатика кафедрасының оқытушы - доценттер туралы жазбалар қалады;
Фильтрациядан шығу үшін Записи, Удалить фильтр командаларын орындаңыз немесе инструментер панелінде кнопканы шертіңіз. Кестеде барлық берілгендер шығады.
6. "Дисциплина" өрісінің атын "Преподаваемая дисциплина"-ға ауыстыру үшін:
конструктор режиміне көшіңіз, ол үшін Вид, Конструктор командаларын орынданыз;
сол жақта тұрған "Дисциплина" өрісінде тышқанның он жақ кнопкасымен шертіңіз. Шыққан менюде Свойства пунктің таңдаңыз. "Дисциплина" өрісінің атың өзгерту үшін экранда қасиеттер терезесі ашылады;
Дисциплина сөзі түрған жерге Подпись жолына шертіңіз;
"Дисциплина" сөздің орнына "Преподаваемая дисциплина" сөзін жазыңыз;
нәтіжесін көру үшін Вид, Режим формы командаларын орындап форма режиміне көшіңіз.
7. Жасалған форманы көру үшін:
Файл, Предварительный просмотр командаларын орындаңыз немесе кнопкасын шертіңіз. Сіз форманы парақ түрінде көре аласыз;
Көру терезесін жабыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |