|
 1-вариант биология
|
| бет | 8/30 | | Дата | 14.05.2018 | | өлшемі | 9,31 Mb. | | #13184 |
|
30-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Тірі табиғатқа жатады:
A) Ауа.
B) Өсімдік.
C) Жер.
D) Тау жыныстары.
E) Су.
|
2. Жүгері өсімдігінің гүлшоғыры:
A) Қалқаншагүл.
B) Шатыршагүл.
C) Сыпыртқыгүл.
D) Шашақгүл.
E) Собық пен шашақ.
|
3. Алқа тұқымдас өсімдіктің жемісі:
A) Жидек және қауашақ.
B) Бұршаққап.
C) Тұқымша.
D) Бұршаққын.
E) Дәнек.
|
4. Жорѓалаушылардыњ ±рыѓы дамиды-
A) Суда және іштей.
B) Қ±рлықта.
C) Қ±рлықта және іштей.
D) Суда.
E) Жер астында.
|
5. Ағза зертханасы деп аталады:
A) Қарын.
B) Бауыр.
C) Ауыз.
D) Аш ішек.
E) Тік ішек.
|
6. Саңырауқұлақтың жемісті денесінің жіпшумақтан өсіп дамуы:
A) Ауа жетіспегенде.
B) Топырақта ылғал жеткіліксіз болғанда.
C) Жылу жеткіліксіз болғанда.
D) Спорасы 20-25 см терең орналасқанда.
E) Ауа, ылғал, жылу жеткілікті болғанда.
|
7. Безгек паразитінің көбеюі-
A) Эритроциттер арқылы.
B) Бауыр арқылы.
C) Адам өкпесі арқылы.
D) Тері арқылы.
E) Ішектер арқылы.
|
8. Полиптер:
A) Көп қармалауышты жәндіктер.
B) Көп табанды жәндіктер.
C) Көп бүршікті жәндіктер.
D) Көпаяқты қозғалмайтын жәндіктер.
E) Көп симметриялы жәндіктер.
|
9. Адамның кеуде қуысында орналасатын мүше
A) Ішектер
B) Бүйрек
C) Бауыр
D) Өкпе
E) Қарын
|
10. Тірек-қимыл жүйесінің қызметін атқаратын мүше:
A) Бүйрек
B) Өкпе
C) Жүрек
D) Жүйке
E) Сүйек, бұлшықет
|
11. Оттегін тасымалдаушы қанның құрам бөлігі:
A) гемоглобин
B) тромбоцит
C) лейкоцит
D) гемотромбоцит
E) фибрин
|
12. Ұрықтың гаструла сатысындағы ішкі қабаты:
A) эпидермис
B) энтодерма
C) эпителий
D) мезодерма
E) эктодерма
|
13. Тіршілік үшін түраралық күрес дегеніміз-
A) Бір түрдің арасындағы күрес.
B) Жеке түрлер арасындағы күрес.
C) Қайшылықпен өтетін күрес.
D) Жеке даралар арасындағы бәсекелестік.
E) Қоршаған ортамен күрес.
|
14. Қызыл кітаптың міндеттері-
A) Үй жануарларының барлық түрін сақтап қалу.
B) Жабайы жануарлардың барлық түрін сақтау.
C) Республика заңдарына сәйкес сирек түрлерді қорғау.
D) Жабайы өсімдіктердің барлық түрін сақтап қалу.
E) Мәдени өсімдіктердің барлық түрін сақтап қалу.
|
15. Шыршаның тіршілік ұзақтығы-
A) 120-300 жыл.
B) 100 жыл.
C) 200 жыл.
D) 50 жыл.
E) 150 жыл.
|
16. Эритроцит құрамына кіретін химиялық элемент:
A) азот
B) темір
C) кальций
D) калий
E) оттегі
|
17. Естімей қалушылық:
A) Сыртқы құлақ рецепторларының зақымдауынан.
B) Ортаңғы құлақ рецепторларының зақымдауынан.
C) Есту жүйкесінің рецепторларының зақымдауынан.
D) Дабыл жарғағы рецепторларының зақымдауынан.
E) Ішкі құлақ рецепторларының және есту орталығының зақымдануынан.
|
18. Организмдердің табиғи ортаға бейімделуі:
A) Экологиялық физиология.
B) Акклиматизация (жерсіндіру).
C) Медицина.
D) Физиология.
E) Гигиена.
|
19. Нуклеин қышқылдарының түзілетін орны-
A) Цитоплазма.
B) Клетка орталығы.
C) Эндоплазмалық тор.
D) Рибосома.
E) Ядро.
|
20. ДНҚ тізбегіндегі азотты негіз Аденинге қарама қарсы нуклеотид:
A) тимин
B) аденин
C) пуанин
D) уроцил
E) цитозин
|
21. Доминантты гомозиготалы генотип:
A) АА
B) Аа
C) аа
D) вв
E) Вв
|
22. Селекцияда сапалы өнімдер алу үшін жасушаға рентген, ультракүлгін сәулелермен және химиялық заттармен әрекет жасау әдісі:
A) Жақын туыстар арасындағы әдіс.
B) Линияаралық гибрид.
C) Эксперименталды мутагенез.
D) Менторлық әдіс.
E) Әріден будандастыру әдісі.
|
23. Өте ертедегі адамдар қалай аталады
A) кроманьондар
B) неандерталдықтар
C) питекантроптар
D) австралопитектер
E) синантроптар
|
24. Фотопериодизм – дегеніміз:
A) Сыртқы ортаның табиғи өзгерісіне бейімделу.
B) Тіршілігін ырғақпен өткізуге бейімделу.
C) Экологиялық әсерге бейімделу.
D) Күн сәулесінің ұзақ түсуіне қайтаратын жауап реакциясы.
E) Организмнің қолайсыз жағдайға бейімделуі.
|
25. Жапырақтары кезектесіп орналасатын өсімдік:
A) бөртегүл
B) олеандр
C) үйеңкі
D) терек
E) фуксия
|
26. Жеміс түзіледі:
A) Аналық аузында
B) Спермияда
C) Аталық жіпшесінде
D) Аналық жатынында
E) Аналық мойында
|
27. Сүліктің көзі:
A) Алтау.
B) Сегіз.
C) Он екі.
D) Он шақты.
E) Бесеу.
|
28. Шаянның тыныс алуы нәтижесінде:
A) Ағзасына атмосфералық ауа өтіп отырады.
B) Зиянды темір заттары бөлінеді.
C) Қанға оттегі өтіп, қаннан CO2 суға бөлінеді.
D) Ағзадағы CO2-ы бөлінеді.
E) Оттегі арқылы органикалық заттар энергия бөле отырып, тотығады.
|
29. Жұлынның қозғаушы нейрондарына қозу-
A) Жүректен келеді.
B) Бұлшық еттерден келеді.
C) Тері рецепторларынан келеді.
D) Ішектерден келеді.
E) Үлкен ми сыңарларының қыртысынан келеді.
|
30. Сұйық ұлпаға жататын:
A) талшық
B) шеміршек
C) лимфа
D) май
E) сілекей
|
31-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Г‰лден дамиды:
A) Т±қым пен тостаѓанша жапырақша
B) Аналық пен тостаѓан жапырақша
C) Аталық пен к‰лте жапырақша
D) Жеміс пен т±қым
E) К‰лте жапырақша мен г‰лсаѓақ
|
2. Ішқұрт ауруының алдын алу:
A) Егу (прививка) жасау.
B) Тазалық сақтау.
C) Антибиотиктер пайдалану.
D) Алкоголь пайдаланбау.
E) Өз бетімен емделу.
|
3. Бидай тұқымының қор заттарын жинайтын бөлігі:
A) Ұрығы.
B) Тұқым жарнақ.
C) Қауызы.
D) Тұқым кіндігі.
E) Эндосперм.
|
4. Май алынатын бұршақ тұқымдас өсімдік:
A) Асбұрыш.
B) Соя.
C) Атбұршақ.
D) Жержаңғақ.
E) Жоңышқа.
|
5. Жапырақ жүйкелері құралады:
A) Бағаналы ұлпалардан
B) Қор жинаушы ұлпалардан
C) Борпылдақ ұлпалардан
D) Лептесіктерден
E) Өткізгіш және тірек ұлпалардан
|
6. Ағзадағы тіршілік құбылыстарын және мүшелердің қызметін зерттейтін ғылым:
A) Физиология.
B) Гигиена.
C) Экология.
D) Тәнтану.
E) Медицина.
|
7. Полиптер:
A) Көп қармалауышты жәндіктер.
B) Көпаяқты қозғалмайтын жәндіктер.
C) Көп бүршікті жәндіктер.
D) Көп симметриялы жәндіктер.
E) Көп табанды жәндіктер.
|
8. Эритроциттің қызметі:
A) оттегін тасымалдайды
B) бактерияларды залалсыздандырады
C) антиденелерді жасауға қатысады
D) қанның ұюына қатысады
E) CO2-мен берік байланысын реттейді
|
9. Ертедегі өсімдіктердің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым-
A) палеонтология.
B) экология.
C) палеоботаника.
D) морфология.
E) археология.
|
10. Ми сауытына жатпайтын сүйек:
A) жақ
B) шүйде
C) маңдай
D) төбе
E) самай
|
11. Ұша алмайтын құс:
A) Сұр қарлығаш.
B) Жапалақ.
C) Өзен шағаласы.
D) Құзғын.
E) Түйеқұс.
|
12. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар:
A) Анаэробтар.
B) Эукариоттар.
C) Гетеротрофтар.
D) Прокариоттар.
E) Автотрофтар.
|
13. Саңырауқұлақтардың басқа өсімдіктерден айырмашылығы
A) Тек жынысты жолмен ғана көбеюге қабілетті.
B) Дамылсыз өсуін тоқтатпайды.
C) Жасушаларында хлорофилдері болмайды.
D) Тұқым мен жеміс түзуге қабілетті.
E) Органикалық емес заттардан органикалық зат түзеді.
|
14. Тірі организмдер тіршілік ететін Жер бетінің геологиялық қабығы:
A) Гидросфера.
B) Ноосфера.
C) Литосфера.
D) Биосфера.
E) Атмосфера.
|
15. Қызғалдақты көбейту жолы:
A) Пиязшық арқылы
B) Түйнек арқылы
C) Сұлатпа өркен арқылы
D) Мұртша арқылы
E) Тамырсабақ арқылы
|
16. Көру бұршағының сыртына орналасып, оны қорғап тұратын көздің мөлдір бөлігі:
A) Тамырлы қабықша.
B) Қасаң қабықша.
C) Шыны тәрізді дене.
D) Тор қабықша.
E) Нұрлы қабықша.
|
17. Шаштың жылтырлығы мен жұмсақтығы :
A) Пигментке байланысты
B) Судың булануына байланысты.
C) Жиі жуу себебінен.
D) Май бездеріне байланысты.
E) Бөлінетін тұздарға байланысты.
|
18. Жалпақ құрттардың жүйке жүйесі:
A) Денені бойлай созыла орналасқан екі бағана.
B) Дененің құйрық бөлігіндегі екі бағана.
C) Дененің шетіндегі екі бағана.
D) Дененің ортасындағы екі бағана.
E) Басындағы екі түйін.
|
19. Ақуызға (нәруызға) жатпайтын күрделі зат:
A) токсин
B) өт
C) глюкоза
D) фермент
E) гормон
|
20. Өсімдіктердің ауруын туғызатын жәндік:
A) Кене.
B) Өрмекші.
C) Қарақұрт.
D) Тарақан.
E) Сүлік.
|
21. Өкпедегі ауа көпіршіктерінен тұратын ұлпа:
A) сүйек
B) дәнекер
C) эпителий
D) жүйке
E) бұлшық ет
|
22. Энергия айналымындағы универсалды зат:
A) ДНҚ
B) АДФ
C) ДНҚ,РНҚ
D) РНҚ
E) АТФ
|
23. Тірі ағзалардың сыртқы ортаның физикалық және химиялық өзгерістеріне әрекеті:
A) тітіркену
B) тежелу
C) биосинтезделу
D) қозу
E) ыдырау
|
24. Питекантроптар -
A) Қазіргі адамдардың тегі.
B) Жартылай маймылдар.
C) Ертедегі адамдар.
D) Маймылдар.
E) Ежелгі адамдар.
|
25. Физиологиялық критерийдің негізгі ерекшелігі:
A) Нақты түрге тән хромосомалар жиынтығы.
B) Ағзалардың тіршілік әрекеттері мен қасиеттері.
C) Ағзаның сыртқы белгілерінің жиынтығы.
D) Түрдің таралған белгілі бір аймағы.
E) Сыртқы орта факторларының жиынтығы.
|
26. Жасыл түсті тегіс қабықты ас бұршағының генотипін анықтаңыз.(А-тұқымы сары, а-тұқымы жасыл түсті, В-тегіс қабықты, в-бұдыр қабықты).
A) АаВВ
B) ААВВ
C) ааВв
D) АаВв
E) аавв
|
27. Гомологтық хромосоманың конъюгациялануының жүретін фазасы:
A) Мейоздық метафазада.
B) Мейоздық интерфазада.
C) Мейоздық анафазада.
D) Мейоздық телофазада.
E) Мейоздық профазада.
|
28. Капуста ақ көбелігінің, қысқы тыныштық күйі:
A) Жұмыртқа және жұлдыз құрт
B) Тек жұлдыз құрт сатысында
C) Ересек күйінде
D) Қуыршақ сатысында
E) Жұмыртқа күйінде
|
29. Ұлудың ас қорыту жүйесінде шұбалшаңмен салыстырғанда пайда болған жаңа мүше:
A) Ішек.
B) Тіссіз жұмсақ тіл.
C) Ауыз қуысы.
D) Бауыр.
E) Көмей.
|
30. Бір түр дараларының екінші түр дараларына жемтік болуы:
A) Арамтамақтық.
B) Жыртқыштық.
C) Паразиттік.
D) Бәсекелестік.
E) Селбесу.
|
32-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Сабақ қалемшесінен көбейетін өсімдік:
A) Итмұрын.
B) Пеларгония.
C) Бидайық.
D) Қойбүлдірген.
E) Ақжелкен.
|
2. Түйнек бактериясының маңызы:
A) Ауадағы бос азотты сіңіру.
B) Тынысалу.
C) Фотосинтезге қатысу.
D) Май жинау.
E) Кальций тұздарын жинау.
|
3. Сүйекті құрғақ жемісті өсімдік:
A) Грек жаңғағы.
B) Көкнәр.
C) Тұшала.
D) Бидай.
E) Қызан.
|
4. Қорытылған ас сіңірледі:
A) Ауызда.
B) Бауырда.
C) Қарында.
D) Ұлтабарда.
E) Аш ішекте.
|
5. Т±қымныњ қоректiк заттар жинайтын жасушалары-
A) ¤зек.
B) Т‰йiн.
C) Эндосперм.
D) Б‰ршiк.
E) Т±қымбастама.
|
6. Қысы-жазы адамның дене температурасы:
A) 36,6º
B) 38,5º
C) 38º
D) 39º
E) 35º
|
7. Қан бұл ... ұлпа.
A) нерв
B) бұлшық ет
C) дәнекер
D) эпителий
E) көлденең жолақты
|
8. Асқынғанда жөтеліп қан түкіретін жұқпалы ауру:
A) гайморит
B) туберкулез
C) ларингит
D) силикоз
E) трахеит
|
9. Тұмаумен ауырғанда микроорганизмдердің әсерінен құлақтың қабынатын бөлімі-
A) Есту түтігі.
B) Сыртқы құлақ.
C) Ішкі құлақ.
D) Ортаңғы құлақ.
E) Есту сүйектері.
|
10. Халықаралық Адам және биосфера бағдарламасына қатысушы мемлекеттер -
A) Микроқорықтар ұйымдастырады.
B) Табиғат ескертқіштерін ұйымдастырады.
C) Қорықшалар ұйымдастырады.
D) Биосфералық қорықтар ұйымдастырады.
E) Кәдімгі қорықтар ұйымдастырады.
|
11. Жорғалаушылардың тыныс алу мүшесі:
A) желбезек
B) өкпе және тері
C) өкпе
D) өкпе қапшықтары
E) тері
|
12. Денсаулық сақтау шарттары және аурудың алдын алу шаралары туралы ғылым:
A) Медицина.
B) Физиология.
C) Гигиена.
D) Тәнтану.
E) Экология.
|
13. Бас ми бағанының құрамына кірмейтін:
A) үлкен ми сыңарлары
B) ми көпіршесі
C) сопақша ми
D) аралық ми
E) ортаңғы ми
|
14. Өлген ағзаларды қарашірікке айналдыратын бактериялар:
A) шіріту
B) сүт
C) ашыту
D) көк жасыл
E) топырақ
|
15. Экология дегеніміз ... байланысы.
A) адамның жануарлармен
B) адамның айналадағы қоршаған ортамен және ондағы өсімдіктермен
C) өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік
D) тірі ағзалардың өзара
E) тірі ағзалардың сыртқы ортамен өзара
|
16. Табиғатта эволюциялық процестің басты факторы-
A) Қолдан сұрыптау.
B) Табиғи сұрыпталу.
C) Тіршілік үшін күрес.
D) Түраралық күрес.
E) Көбею қарқындылығы.
|
17. Суды тазартушы ұлулар:
A) Сегізаяқтылар.
B) Теңіз бауыраяқтылар.
C) Каракатицалар.
D) Айқұлақ.
E) Кальмарлар.
|
18. Нуклеин қышқылының мономері:
A) Аминоқышқылдар.
B) Май қышқылы.
C) Гликоген.
D) Нуклеотидтер.
E) Қарапайым көмірсулар.
|
19. Қолайлы жағдайда өскен қарағайдың жасы-
A) 250-300 жыл.
B) 150-200 жыл.
C) 200-250 жыл.
D) 100-150 жыл.
E) 350-400 жыл.
|
20. Ядроның бөлімінде орналасқан ДНҚ молекуласы:
A) Ядро қабықшасында.
B) Хромосомада.
C) Ядрошықта.
D) Ядро шырынында.
E) Ядро қосындыларында.
|
21. Агроценоздар -
A) Жасанды биогеоценоздар.
B) Өте көп түрлерден құралған биогеоценоздар.
C) Топыраққа түскен заттарды пайдаланатын биогеоценоздар.
D) Табиғи биогеоценоздар.
E) Жойылмайтын тұрақты биогеоценоздар.
|
22. Биогенетикалық заңды ашқан ғалымдар:
A) С.Лурия, М.Дельбрюк
B) Ледерберг, Э.Татум
C) Г.Флори, Э.Шейн
D) Д.Бидл, Э.Татум
E) Ф.Мюллер, Э.Геккель
|
23. Овогенез кезінде жасушадан шығатын жұмыртқа жасушасының саны:
A) екі жұмыртқа
B) алты жұмыртқа
C) бір жұмыртқа
D) сегіз жұмыртқа
E) төрт жұмыртқа
|
24. Энергия көзінің түзілуі:
A) Тек органикалық заттардың тотығуынан.
B) Тек органикалық заттардың ыдырауынан.
C) Минералдық заттардың жинақталуынан.
D) Органикалық заттардың ыдырауы мен тотығуынан.
E) Қоректік заттардан.
|
25. Толық түрленіп даму:
A) жұмыртқа - қуыршақ
B) жұмыртқа - ересек бұнақдене
C) жұмыртқа - дернәсіл - ересек бұнақдене
D) жұмыртқа - дернәсіл-қуыршақ
E) жұмыртқа - дернәсіл-қуыршақ - ересек бұнақдене
|
26. Шұбалшаң зәрінің сыртқа шығарлуы:
A) Екі сақина тәрізді түтікшелерден.
B) Сақина тәрізді түтікшелерден.
C) Бір-бірден орналасқан имек түтікшелерден.
D) Екі-екіден орналасқан имек түтікшелерден.
E) Аналь тесігінен.
|
27. Бұлшықет жұмысына қажетті энергияның босап шығуы:
A) қоректенуден
B) биосинтезден
C) газ сіңіруден
D) органикалық заттардың түзілуінен
E) органикалық заттардың ыдырауынан
|
28. Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары:
A) ААВ
B) АВ, Ав
C) АВ
D) Аав
E) АА, Вв
|
29. Гидраның қозғалуында негізгі роль атқаратын:
A) көбею жасушасы
B) бұлшық ет талшығы
C) ас қорыту жасушасы
D) атпа жасушалары
E) аралық жасушалар
|
30. Топырақта жеткіліксіз болғанда жапырақтардыѕ бозаруына јсер ететін:
A) Калий.
B) Азот.
C) Магний.
D) Фосфор.
E) Кальций.
|
33-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Күлтенің қызметі:
A) Су мен минерал заттарды сіңіру.
B) Бөліну.
C) Қор заттарын жинау.
D) Органикалық зат түзу.
E) Бунақденелілерді еліктіру.
|
2. Сілекей безінің қызметін зерттеген:
A) И.Мечников.
B) К.А.Тимирязев.
C) И.М.Сеченов.
D) С.П.Боткин.
E) И.П.Павлов.
|
3. Өте тез өсетін өсімдік:
A) Бамбук.
B) Шырша.
C) Пальма.
D) Терек.
E) Банан.
|
4. Қызанныњ отаны:
A) Солт‰стік Африка
B) Шыѓыс Азия
C) Оњт‰стік Америка
D) Солт‰стік Мексика
E) ‡ндістан
|
5. Өсімдіктерге түс беретін органоид:
A) Цитоплазма.
B) Митохондрия.
C) Қабықша.
D) Ядро.
E) Пластид.
|
6. Бүйректен әр 5 минут сайын ересек адамда сүзілетін қанның мөлшері.
A) 2л.
B) 10л.
C) 8л.
D) 1л.
E) 5л.
|
7. Ішекқуыстылардың денесі-
A) үш қабатты.
B) көп қабатты.
C) екі қабатты.
D) бір қабатты.
E) бір жасушалы.
|
8. Адамда болатын қан топтарының саны:
A) Бес.
B) Алты.
C) Төрт.
D) Екі.
E) Үш.
|
9. Адамның құрсақ қуысында орналасатын мүше:
A) Өңеш.
B) Өкпе.
C) Жүрек.
D) Жұтқыншақ.
E) Бүйрек.
|
10. Мүйізді ірі қара малдың арғы тегі:
A) жабайы ат
B) жабайы қабан
C) тур
D) бұлан
E) зебра
|
11. Жасушалардың бөлінуге әзірлігі:
A) Метафазада.
B) Профазада.
C) Анафазада.
D) Интерфазада.
E) Телофазада.
|
12. Бір-біріне пайдалы, бірлесіп өсу ... деп аталады
A) селбесу (симбиоз)
B) флора
C) паразитизм
D) қорық
E) бірлестік
|
13. Қызыл кітапқа тіркелетіндер-
A) Барлық жабайы жануарлар.
B) Барлық үй жануарлары.
C) Жабайы өсімдіктердің барлық түрі.
D) Мәдени өсімдіктердің барлық түрі.
E) Сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар.
|
14. Жүйке жүйесі:
A) орталық және шеткі жүйке
B) ас қорыту және қанайналым
C) тыныс алу және зәр шығару
D) қанайналым және зәр шығару
E) қанайналым және иіс сезу
|
15. Көкірек пен құрсақты бөліп тұратын:
A) асқазан
B) қабырға
C) көкет
D) бауыр
E) ұлтабар
|
16. Қалқанша без гормоны құрамындағы химиялық элемент:
A) фтор
B) йод
C) натрий
D) бром
E) хлор
|
17. Шала түрленіп дамитын бунақдене:
A) Қиқоңыз.
B) Қанқыз.
C) Сүңгуір.
D) Шегіртке.
E) Бұғықоңыз.
|
18. Ақ сұламаның аналық безінің орналасқан жері:
A) Екі денешік ретінде дененің алдыңғы жағы.
B) Дененің құйрық бөлімі.
C) Дененің бүйірінде.
D) Дененің ортаңғы бөлігі.
E) Дененің артқы бөлігі.
|
19. Хромосомаларда болатын.
A) Ақуыз (нәруыз).
B) ДНҚ.
C) Май.
D) Көмірсу
E) АТФ.
|
20. Мүктердің көбеюі:
A) Спора арқылы .
B) Тұқым арқылы .
C) Тамыр арқылы .
D) Қауашақ арқылы .
E) Ризоид арқылы .
|
21. Сіңір созылғанда,сүйек тайғанда көрсетілетін алғашқы көмек:
A) зақымдалған жерге ыстық басып , орап тастау
B) зақымдалған жерге суық басып қатты орап тастау
C) сіңірді дәкемен орау
D) ширатпамен таңу
E) зақымдалған жерге суық басу
|
22. Әрбір түр критерийлерін хромосомалар жиынтығы мен саны, пішіні, көлемі бойынша анықтау критерийі:
A) Географиялық.
B) Экологиялық.
C) Генетикалық.
D) Физиологиялық.
E) Морфологиялық.
|
23. Жүгері тұқымын егу температурасы-
A) 1-80 С.
B) 12-200 С.
C) 1-90 С.
D) 1-70 С.
E) 1-100 С.
|
24. Ядро құрылысына жататындар
A) Мембрана, хромосомалар, митохондрия
B) Ядрошық, нуклеин қышқылы, эндоплазмалық тор
C) Екі мембраналы қабықша, рибосома, пластидтер
D) Екі мембраналы қабықша, хромосомалар, ядрошық, ядро шырыны
E) Мембрана, жасуша орталығы, лизосома
|
25. Өсімдіктің құрлыққа бейімделе бастау дәуірі:
A) Архей.
B) Мезозой.
C) Протерозой.
D) Палеозой.
E) Кайнозой.
|
26. Құлық бөлетін құлақ бөлімдері бездерінің орналасуы
A) Ортаңғы құлақта.
B) Сыртқы дыбыс жолында.
C) Ішкі құлақта.
D) Иірім өзегінде.
E) Дабыл жарғағында.
|
27. Көзі болмайтын ұлулар-
A) Айқұлақ.
B) Жүзім ұлуы.
C) Катушкалар.
D) Кальмарлар.
E) Жалаңаш шырыш.
|
28. Әр түрге жататын ағзалардың өзара жағдай туғыза отырып тіршілік етуі:
A) Жыртқыштық.
B) Паразиттік.
C) Бәсекелестік.
D) Селбесу.
E) Арамтамақтық.
|
29. Қасқырдың бөкенге шабуылы:
A) Бәсекелестік.
B) Арамтамақтық.
C) Селбесу.
D) Жыртқыштық.
E) Паразиттік.
|
30. Түрдің генотипі ааВВ ағзада пайда болатын гаметалары:
A) аа, ВВ
B) аВ
C) Авв
D) АА, ав
E) АА, вв
|
34-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Өт бөлетін без:
A) Бауыр.
B) Ұйқы безі.
C) Ішек безі.
D) Сілекей без.
E) Жыныс безі.
|
2. Ашық дала алқаптарында мекендейтiн қ±стардыњ µкілі -
A) Қырѓауыл.
B) Қарлыѓаш.
C) Ақ дегелек.
D) Б‰ркіт.
E) ‡кі.
|
3. Тірі ағзаларды зерттейтін ғылым:
A) География.
B) Геология.
C) Ботаника.
D) Биология.
E) Зоология.
|
4. Алқа тұқымдастардың гүлсерігі:
A) Бес біріккен күлтеден, бес біріккен тостағанша.
B) Жай, алты жапырақша.
C) Пішіндері әр түрлі бес күлте.
D) Бес күлте, бес тостағанша.
E) Бірікпеген төрт күлте, төрт тостағанша.
|
5. Кµбінесе сору аймаѓындаѓы тамырлар:
A) Шашақ
B) Ауатамырлар
C) Жанама
D) Негізгі
E) Қосалқы
|
6. Қозықұйрықтың боз арамқұлақтан ерекшелігі:
A) Қалпақшасының асты ақшыл-жасыл түсті.
B) Негізінен топ-топ болып өседі.
C) Жемісті денесі жер бетіне күзде дамиды.
D) Қалпақшасының асты қызғылт түсті, түбіртегінде сақинасы болмайды.
E) Түбіртегі жіңішке, ұзын, түбіртегінде сақинасы бар.
|
7. Денсаулық сақтау шарттары және аурудың алдын алу шаралары туралы ғылым:
A) Экология.
B) Тәнтану.
C) Физиология.
D) Гигиена.
E) Медицина.
|
8. Сүйек түзілетін ұлпа:
A) бірыңғай салалы бұлшықет
B) эпителий
C) көлденең жолақты бұлшықет
D) жүйке
E) дәнекер
|
9. Өсімдіктің азот жинақтаушы-түйнек бактериялары орналасқан орны:
A) Тамырда.
B) Жапырақта.
C) Жемісте.
D) Тұқымда.
E) Сабақта.
|
10. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар:
A) Анаэробтар.
B) Прокариоттар.
C) Автотрофтар.
D) Эукариоттар.
E) Гетеротрофтар.
|
11. Тоқтау суларда тіршілік ететін жылқы қылына ұқсас жұмыр құрт:
A) ішексорғы
B) суыртқы
C) үшкірқұрт
D) сиыр цепені
E) қылқұрт
|
12. Сүтқоректілердің зәр шығару мүшесі:
A) Кеңірдек
B) Өңеш
C) Қарын
D) Бүйрек
E) Өкпе
|
13. Биотикалық факторлар:
A) ылғалдылық
B) адамның табиғатты өзгертуіндегі сан-алуан әрекеттері
C) популяциядағы осбьтар арасындағы, табиғат бірлестігіндегі өзара әсері
D) топырақ құрамы
E) температура
|
14. Көздің бұзылуы ағзада мына дәруменнің (витаминнің) жетіспеуінен
A) Д.
B) С.
C) А.
D) В1.
E) В2.
|
15. Шоғырлас полиптер қаңқасының түзілетін заты:
A) Фосфор.
B) Ас тұзы.
C) Магний тұздары.
D) Калий тұздары.
E) Әк (ізбест).
|
16. Жасыл мүктің топырақтан минералды заттарды сіңіретін мүшесі:
A) Тамыры.
B) Ризоидтары.
C) Сабағы.
D) Қауашағы.
E) Жапырағы.
|
17. Дернәсілдері балықтың денесінде дамитын былқылдақденелілер:
A) Жалаңаш шырыш.
B) Айқұлақ.
C) Жүзім ұлуы.
D) Ұлу.
E) Сегізаяқ.
|
18. Тамыр сабағынан көбейе алатын өсімдік:
A) Герань (қазтамақ)
B) Бидайық
C) Қайың
D) Бегония
E) Бальзамин
|
19. Организмдердің табиғи ортаға бейімделуі:
A) Медицина.
B) Экологиялық физиология.
C) Акклиматизация (жерсіндіру).
D) Физиология.
E) Гигиена.
|
20. Табиғи өсімдік бірлестігіне жатпайтындар:
A) Қарағайлы орман
B) Егістік.
C) Шыршалы орман.
D) Шалғын.
E) Батпақ.
|
21. Ақуызға (нәруызға) жатпайтын күрделі зат:
A) токсин
B) өт
C) гормон
D) фермент
E) глюкоза
|
22. Әрбір нейрондағы аксон саны:
A) 4.
B) 3.
C) 7.
D) 1.
E) 5.
|
23. Қан айналым мүшесін құрайтындар.
A) Тек қана жүрек
B) Тек қана қан тамырлар
C) Тек қана салатамыр
D) Жүрек және барлық қантамырлар
E) Жүрек және қылтамырлар
|
24. Шаянның қантамыр жүйесі:
A) Тұйық.
B) Тармақты.
C) Шашақты.
D) Жабық.
E) Ашық.
|
25. Гомологиялық хромосомалардың бір-біріне жақындауы:
A) Трансляция
B) Кроссинговер
C) Коньюгация
D) Митоз
E) Транскрипция
|
26. Горилланың адамға жақындық белгісі:
A) 12 жұп қабырғасы.
B) Қол, бас, табан, жамбас құрылысы.
C) Бассүйек құрылысы.
D) Жалпақ төс сүйегі.
E) Аяқ-қолының мөлшері.
|
27. Бір түр дараларының екінші түр дараларына жемтік болуы:
A) Жыртқыштық.
B) Паразиттік.
C) Арамтамақтық.
D) Бәсекелестік.
E) Селбесу.
|
28. Қорғаныш реңге жатады:
A) Пішіні бұтаққа ұқсас жұлдызқұрт.
B) Шағатын жабайы араның түсі.
C) Усыз жәндіктердің улы жәндіктерге ұқсауы.
D) Зебрдің ашық өрнегі.
E) Ханқызының есте қалатын айқын түсі.
|
29. Гетерозиготалы ағзада екі жұп белгісі бойынша түзілетін жұп гаметасы:
A) 4
B) 8
C) 6
D) 1
E) 2
|
30. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:
A) Бұлшық ет.
B) Жүйке тақташасы.
C) Зәр шығару жүйесі.
D) Ішек.
E) Хорда.
|
35-вариант
БИОЛОГИЯ
1. Өсімдіктің генеративті мүшелері:
A) Тамыр, жеміс.
B) Гүл, тұқым, жеміс.
C) Тамыр, сабақ, жапырақ.
D) Сабақ, гүл.
E) Жапырақ, тұқым.
|
2. Қалемшені дайындайды:
A) 3-4 б‰ршігі бар µркеннен
B) Ењ ±зын µркеннен
C) Бір б‰ршігі бар µркеннен
D) 4-5 сабақтан
E) 3-4 жапырақтан
|
3. Органикалық тыңайтқыш:
A) Азот.
B) Құс саңғырығы.
C) Селитра.
D) Суперфосфат.
E) Калий.
|
4. Астық тұқымдастардың гүлі:
A) 1 аналық, 5 аталықтан тұрады.
B) 1 аналық, 6 аталықтан тұрады.
C) Аналығыда, аталығыда көп.
D) 1 аналық, 10 аталықтан тұрады.
E) 1 аналық, 3 аталықтан тұрады.
|
5. Сілекей безінің қызметін зерттеген:
A) И.П.Павлов.
B) И.М.Сеченов.
C) С.П.Боткин.
D) И.Мечников.
E) К.А.Тимирязев.
|
6. Алдыңғы аяғы қанатқа айналған, денесі қауырсынмен қапталған жануарлар:
A) Балықтар.
B) Жарқанаттар.
C) Қосмекенділер.
D) Бауырымен жорғалаушылар.
E) Құстар.
|
7. Жердің геологиялық қабығы биосфера:
A) Қатты заттардан тұрады.
B) Сұйық заттардан тұрады.
C) Газ тектес заттардан тұрады.
D) Топырақтан тұрады.
E) Тірі организмдерден тұрады.
|
8. Шеткі жүйке жүйесінің бөлімі:
A) ми бағаны
B) мишық
C) жүйкелер, жүйке түйінділері
D) жұлын
E) үлкен ми сыңары
|
9. Ақ зең саңырауқұлағының кездесетін жерлері
A) Топырақ.
B) Нанда, жемістер, жылқы тезегі.
C) Су.
D) Тастардың үстін.
E) Жасыл өсімдіктер.
|
10. Адам тыныс алуына қажетті газ:
A) оттегі
B) азот
C) азот (II) оксиді
D) көмірқышқыл газы
E) азот (IV) оксиді
|
11. Көбелектердің дернәсілінің атауы:
A) Личинка.
B) Имаго.
C) Нимфа.
D) Жұлдызқұрт.
E) Қуыршақ.
|
12. Шартсыз және шартты рефлекстер туралы ілімді ашқан ғалым-
A) Сеченов И.М.
B) Ухтомский А.А.
C) Мечников И.И.
D) Павлов И.П.
E) Парин В.В.
|
13. Денсаулық сақтау шарттары және аурудың алдын алу шаралары туралы ғылым:
A) Тәнтану.
B) Физиология.
C) Экология.
D) Медицина.
E) Гигиена.
|
14. Тұмаумен ауырғанда микроорганизмдердің әсерінен құлақтың қабынатын бөлімі-
A) Сыртқы құлақ.
B) Есту сүйектері.
C) Есту түтігі.
D) Ішкі құлақ.
E) Ортаңғы құлақ.
|
15. Қолайлы жағдайда өскен қарағайдың биіктігі-
A) 25-30 м.
B) 15-20 м.
C) 30-40 м.
D) 20-25 м.
E) 10-15 м.
|
16. Макроэволюция түзетіндер:
A) Туыстар.
B) Даралар.
C) Түрлер.
D) Түраралық.
E) Популяция.
|
17. АТФ молекуласының құрамындағы фосфор қышқылының қалдық саны:
A) 5
B) 4
C) 3
D) 1
E) 2
|
18. Ішекқуыстылардың қорегін аулауы:
A) Аузымен.
B) Жүйке жасушасымен.
C) Атпа жасушалары көмегімен.
D) Бұлшық ет жасушаларымен.
E) Жабын жасушаларымен.
|
19. Тұқымның ең негізгі бөлігі:
A) Сабақша.
B) Эндосперм.
C) Қауыз.
D) Ұрық.
E) Тамырша.
|
20. Қандай төрт элемент жасушаның негізгі химиялық құрамы болады:
A) фосфор, калий, күкірт, хлор.
B) кальций, магний, натрий, хлор.
C) көміртегі, оттегі, азот, сутегі.
D) кальций, магний, натрий, темір.
E) мырыш, мыс, йод, фтор.
|
21. Кеуде қуысын қозғалысқа келтіретін негізгі бұлшықеттері.
A) Ұшбасты
B) Екібасты және балтыр
C) Балтыр
D) Үш басты, жалпақ арқа
E) Қабырғааралық
|
22. Буылтық құрттардың зәр шығару мүшесі:
A) терісі
B) әр буылтықтағы имек түтікше
C) аузы
D) желбезек
E) әр буылтықтағы шұқырақ
|
23. Қанның қызыл түсті болуы ... байланысты:
A) фибринге
B) қан сарысуына
C) қан плазмасына
D) эритроциттерге
E) лейкоциттерге
|
24. Сыртқы ортадағы маусымдық өзгерістердің ең негізгі әрекеттері.
A) Ауа температурасындағы өзгеріс.
B) Қардың түсуі.
C) Жауын-шашын мөлшері.
D) Күн жарығының ұзақтығының өзгеруі.
E) Ауаның атмосфералық қысымы.
|
25. Дигибридті будандастырудағы F2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:
A) 3:2:1
B) 9:3:3:1
C) 3:1
D) 1:1
E) 1:2:1
|
26. Басаяқты бақалшақсыз ұлулардың сорғышы бар қармалауыштары-
A) Бақалшағы.
B) Аяқтарының бөлігі.
C) Тұлғасы.
D) Мантиясы (шапаншасы).
E) Басы.
|
27. Горилланың адамға жақындық белгісі:
A) Қол, бас, табан, жамбас құрылысы.
B) Бассүйек құрылысы.
C) Жалпақ төс сүйегі.
D) Аяқ-қолының мөлшері.
E) 12 жұп қабырғасы.
|
28. Қанда адреналиннің көбеюі жылудың түзілуін:
A) Күшейтеді.
B) Тоқтатады.
C) Жылу берілуін теңестіреді.
D) Баяулатады.
E) Қалпына келтіреді.
|
29. Онтогенездік дамуда эктодерма қабатынан пайда болатын:
A) Зәр шығару жүйесі.
B) Ішек.
C) Хорда.
D) Жүйке тақташасы.
E) Бұлшық ет.
|
30. Жануарлардың дене пішіні мен түсі қоршаған ортаның заттарымен сәйкес келетін бейімделушілік:
A) Бүркеніш.
B) Айбарланғыш.
C) Жасырынғыш.
D) Сақтандырғыш.
E) Қорғаныш (мимикрия).
|
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
