2.2 Пропорционалды шамалары бар есептерді шешу бойынша тәжірибелік жұмыстың қорытынды нәтижесі
Қорытынды кезең мақсаты: тапсырмаларды қолданғаннан кейін пропорционалды шамалармен есептерді шешу дағдыларының қалыптасу деңгейін анықтау және қорытынды кезең нәтижелерін анықтау кезеңінде алынған нәтижелермен салыстыру.
Қорытынды кезең нәтижелерін талдай отырып, біз бұл жолы оқушылардың топтарға қалай бөлінгенін көрсете аламыз:
Жоғары деңгей (7 адам)
Орташа деңгей (9 адам)
Төмен деңгей (5 адам)
Бастауыш сынып оқушыларының пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетінің анықтау және қорытынды кезеңінің нәтижелері 2-суретте берілген.
Алынған деректерді талдағаннан кейін, бастапқы тестілеумен салыстырғанда пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетінің деңгейі артты деп қорытынды жасауға болады, атап айтқанда:
Барлық дерлік балалар пропорционалды шамалары бар мәселелерде шарт пен талапты жақсы ажыратады
Деңгейі жоғарылады тану шамаларды оқушылар берілген шартта міндеттері
Оқушылар шамалар арасындағы тәуелділікті анықтауды үйренді
Оқушылар тапсырма моделімен жақсы және жылдам анықталады
Оқушылардың осы міндеттерді шешу дағдылары жетілдірілді.
Нәтижелерді талдағаннан кейін, бастауыш сынып оқушыларының пропорционалды шамалармен есептерді шешу қабілетін қалыптастыруға бағытталған бұл практикалық тапсырмалар шамалар арасындағы тәуелділікті тереңірек түсінуге және осы мәселені шешуге саналы көзқарас қалыптастыруға ықпал етеді деген қорытындыға келдік. Оларды пропорционалды шамалары бар тапсырмалармен танысу кезеңінде де, оларды шешу дағдыларын бекіту және жетілдіру үшін де қолданған жөн.
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл зерттеу жұмысын жазу кезінде біздің алдымызда мақсат қойылды: бастауыш сыныптарда пропорционалды шамалармен есептерді шешудің теориялық негіздерін зерттеу, бастауыш сынып оқушыларының пропорционалды шамалармен есептерді және бірқатар есептерді шеше алу қабілетін қалыптастыруға бағытталған тапсырмаларды әзірлеу.
Қойылған міндеттерге сәйкес, бағдарламалық жасақтаманың психологиялық-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерін талдау негізінде зерттелетін мәселе бойынша тұжырымдамалық аппарат анықталды, композициялық тапсырма бойынша жұмыс жасау үшін теориялық материал жүйеленді, сонымен қатар пропорционалды шамалары бар есептермен жұмыс істеу әдістері, әртүрлі ОӘК-де пропорционалды шамалары бар есептерді шешуге оқытудың әдістемелік аспектілері талданды, пропорционалды шамалары бар есептерді шешу қабілетін қалыптастыруға бағытталған тапсырмалар әзірленді және сыналды.
Ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді талдау бастауыш сынып оқушыларында пропорционалды шамалармен есептерді шешуде функционалдық тәуелділік ұғымын қалыптастыру әдістерін бөліп көрсетуге мүмкіндік берді:
- берілген есептердің біреуін өзгерту, оның шешімін бастапқы шешіммен салыстыру;
- ұсынылғандардан есепті шешуді таңдау;
- жетіспейтін мәліметтермен есептерді шешу;
- есепті схема, кесте және т. б. түрінде түсіндіру.
Пропорционалды шамалармен есептерді шешуге оқытудың психологиялық, математикалық және әдістемелік негіздерін қарастыра отырып, бастауыш сынып оқушыларында пропорционалды тәуелділікпен есептерді шешуге, сондай-ақ мәтіндік есептерді шешуге үйрету балалардың шығармашылық әлеуетіне, оны іздеуге және жетілдіруге негізделуі керек деген қорытынды жасауға болады. Оқушыларды ұсынылғаннан тыс ойлауға үйрету, логикалық операцияларды, талдауды, синтездеуді және т.б. орындау, оқудағы заңдылыққа жол бермеу маңызды.
Әр түрлі ОӘК - дегі әдістемелік аспектілерді зерттей отырып, олардың әрқайсысында пропорционалды тәуелділікке арналған тапсырмалармен жұмыс екінші сыныптан бастап абстрактілі түрде жүзеге асырылады деп айта аламыз, мысалы: салыстыру, кесте мен сурет бойынша тапсырманы құрастыру, тапсырмаға белгілі бір схеманы таңдау. Практикалық іс-әрекет барысында бастауыш сынып оқушыларының пропорционалды шамалармен мәселелерді шешу қабілетін қалыптастыруға бағытталған тапсырмалар әзірленді және сыналды.
Біздің ойымызша, пропорционалды тәуелділік міндеттерімен жұмыс істеудің басында мектеп оқушылары арасында жалпы шамалар туралы да, шамалардың қасиеттері мен олардың тәуелділігі туралы да нақты түсінік қалыптастыру қажет. Бұл жағдайда біз шамалар арасындағы тура және кері пропорционал туралы айтамыз. Баға/саны/құны түріндегі тапсырмаларда кез-келген заттардың құны олардың санына тікелей байланысты екенін көрсету маңызды, бірақ бағасы белгіленген мән болып табылады. Осы типтегі тапсырмалармен жұмыс жасау кезінде қозғалыс міндеттеріне ерекше назар аудару керек. Оқушыларға объектінің қозғалу уақытының оның жылдамдығына және т.б. тәуелділігін түсіну өте қиын.
Осылайша, зерттеу мақсатына қол жеткізілді,қойылған міндеттер шешілді деп айту керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
