1. Молекулярлық биология мен медициналық генетика нені зерттейді және тмедицинамен байланысы

Нуклейн қышқылының құрылысы мен қызметі

жүктеу 99,11 Kb. бет 3/37 Дата 21.09.2023 өлшемі 99,11 Kb. #43499

4. Нуклейн қышқылының құрылысы мен қызметі.Нуклеин қышқылдарының толық емес гидролизі нәтижесінде нуклеотидтер түзіледі (25-сызбанұсқа). Олар нуклеин қышқылдары полимер тізбегінде қайталанып отыратын күрделі құрылым буындары (монометрлері). Ал нуклеотидтерді одан әрі гидролиздесе, ортофосфор қышқылын және пентоза мен азотты негізге айырылатын нуклеозидтерді түзеді.Яғни, нуклеин қышқылдарының құрамына азотты негіздер (пиримидинді, пуринді), фосфор қышқылы және моносахаридтер (рибоза мен дезоксирибоза) кіреді. Нуклеин қышқылдары құрамындағы моносахаридтердің қалдығына байланысты рибонуклеин қышқылы және дезоксирибонуклеин қышқылы болып екіге бөлінеді. ДНҚ молекулалық массалары бірнеше мыңнан ондаған миллионға жетеді. ДНҚ мен РНҚ құрамының айырмашылығы — нуклеин қышқылын толық гидролиздеу арқылы анықталды. Оларды гидролиздегенде, әр түрлі заттардың қоспасы түзіледі (36 кесте). Нуклеин қышқылдары – мономерлерден, нуклеотидтерден тұратын полимерлер, 3 компоненттен тұрады: 1.Пентоза қанты, Фосфат Азотты негізден (пурин немесе пиримидин). Пуриндер – аденин және гуанин Пиримидиндер – цитозин және тимин Шынжыр негізі пентоза қалдықтарынан- дезоксирибоза және фосфоттан тұрады.Сонымен, Нуклеин қышқылдарының да ақуыздар сияқты әр түрлі құрылымдары болады. Нуклеин қышқылының бірінші құрылымында мононуклеотидтер белгілі тәртіппен орналасады. Нуклеин қышқылының екінші құрылымы макромолекулалардың кеңістікте қос шиыршық болып орналасуын көрсетеді. Бұл кезде молекулалар арасында және молекула ішінде сутектік байланыс арқылы әрекеттесу болады. НҚ-ның макромолекуласы екі полинуклеотидті тізбектен құралады. Олар кеңістікте қос оралма түзеді (54-сурет). Оралманы фосфор қышқылының полиэфирі түзеді, пиримидин және пурин туындыларының жазық молекуласы оралманың ішінде болады. Нуклеин қышқылының макромолекуласындағы бірінің ішінде бірі жатқан ширатылған екі оралмада, пиримидин және пурин қалдықтары өзара сутектік байланыс арқылы байланыскан. Сутектік байланыс белгілі бір жұп пиримидин және пурин туындыларының арасында түзіледі. Оларды комплементарлы жұптар деп атайды. Ондай жұптар: тимин (Т) — аденин (А) және цитозин (С) — гуанин (G). ДНҚ-ның қос оралмалы сызбанұсқасында таспамен көрсетілгендері фосфор қышқылымен көмірсулардың полиэфирінің макромолекуласы. Бұларды қосып жатқан түзулер пиримидин және пурин туындылары, олар комплементарлы жұптар. Нуклеин қышқылының үшіншілік щрылымы — ДНҚ мен РНҚ-ның кеңістікте шумақталып орналасуы.[ Олардың құрылымды кеңістіктегі ДНҚ молекуласы 3 құрылымнан тұрады: Нуклейн қышқылдарының екі түрін ажыратады-ДНҚ және Рнқ .Олардың қызметтері ДНҚ....1.ДНҚ-ақпараттық қалып өйткені оның бойына барлық тұқым қуалайтын ақпарат жазылған. 2.ДНҚ тұқым қуалау ақпаратын ұрпақтан ұрпаққа өзгермей берілуін қамтамасыз етеді. РНҚ.....Тұқым қуалау ақпаратын жүзеге асыру қызметі.РНҚ қызметіне қарай 3 түрге бөлінеді. 1.аРНҚ –ақпаратты ДНҚ молекуласынан алып,цитоплазмадағы ақуыз синтезделетін жерге жеткізеді. 2.тРНҚ-аминқышқышқылдардың арнайы тасымалдаушысы,трансляция кезінде адаптор ретінде кодондарды тану процесін қамтамасыз етеді. 3.рРНҚ-рибосоманың құрылым дық бөлігі,рибосоманың аРНҚ-ны танып байланысуын қамтамасыз етеді. жүктеу 99,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз