Қосымша жазаны негізгі жазаға қосу мүмкіндігі қағидасы

26 
Келтірілген  барлық  қағидалар  жаза  тағайындаудың  жалпы  сипатын 
анықтайтын  басқа  да  жетекші  идеялармен  қатар  қылмыстық  құқық 
бұзушылықтардың
 
және  үкімдердің  жиынтығы  бойынша  жаза  тағайындау 
ережелері негізінде жатады.
 
Әдебиеттерде сондай
-
ақ басқа да қағидалар ұшырасып қалады. Мәселен, 
А.С.
 
Горелик мынадай қағиданы атап көрсетеді: бірнеше қылмыстық құқық 
бұзушылық
 
жасаған, бірақ олардың біреуі үшін ғана сотталған және жазасын 
өтеген  адам  анығында  оның  алдында  жасалған  барлық  қылмыстық  құқық 
бұзушылықтар үшін де жазасын өтейді. Бұл жөнінде ол
  «
бәрібір алдындағы 
үкім бойынша
 
өтелген мерзім аталған қылмыстық құқық бұзушылықтар
 
үшін 
жаза  тағайындау  кезінде  жиынтық  бойынша  тағайындалған  түпкілікті  жаза 
мерзіміне қосылады» деген пікірді көлденең тартады
 (16). 
Тұжырымдалған қағидалар үзілді
-
кесілді тұйықталған емес, олар, біздің 
ойымызша,  қылмыстық  құқық  бұзушылықтардың
 
және  жазалардың 
жиынтығы  бойынша  жаза  тағайындау  механизмін  барынша  анық,  ашық 
сипаттайды.
 
Жалпы,  Л.Л.  Кругликов  әділ  атап  өткендей,  қылмыстық  кодексте 
қылмыстық  іс  жүргізу  заңдарына  ұқсас  тұрғыда  құқықтық  институттардың 
мән
-
маңызын,  олардың  әрекет  ету  механизмдерін,  оның  ішінде  жаза 
тағайындау  туралы  мәселеге  қатысты  да  мәмілелерді  белгілейтін  ортақ 
қағидаларды  бекітудің  күні  әлдеқашан  туған
  (17)
.  А.Ф.  Черданцев
  (18) 
пен 
П.П.  Осипов
  (19) 
та  осындай  пікірді  алдыға  тартады.  Мәселен,  А.Ф. 
Черданцев  құқықтық  қағидаларды  «құқықтың  барлық  жүйесін  бір  мақсатқа 
бағыттауды қамтамасыз ететін механизм»
 
деп бағалайды.
 
Біздің ойымызша, қылмыстық құқықтың заңдылық, әділдік, демократия, 
объективтік және адамгершілік сияқты барынша ортақ қағидалары өздерінің 
ерекше  мән
-
маңызына  орай  ҚР  Қылмыстық  кодекстің 
I 
бөлімінде  айшық 
табуға  тиіс.  ҚР  Қылмыстық  кодекс
  1-
бабының  бланкеттілігі  және  оның 
Қазақстан  Республикасының  Конституциясына  және  халықаралық 
нормаларға  сілтеме  жасауы  биік  парасат  және  кең  көлемділігі  тұрғысына 
мақтау
-
марапатқа  лайық,  дегенмен  біздің  мемлекетіміздің  қылмыстық
-
құқықтық  саясаты  концепциясын  анықтайтын  заңның  жүйелік  негізін 
жеткілікті дәрежеде әлі де ашып көрсетпейді.
 
 
 

27 

жүктеу 1,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: