1. Электрмагниттік әрекеттесу, оның сипаттамалары. Классикалық электрдинамиканың пәні және әдістері, басқа физика пәндері арасындағы орны


Реактивті және толық кедергі. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы



жүктеу 0,89 Mb.
бет31/36
Дата21.01.2022
өлшемі0,89 Mb.
#34000
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36
Физика дәріс

30.Реактивті және толық кедергі. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы

Бір-біріне тізбектей жалғанған индуктивтігі   катушкадан, сыйымдылығы   конденсатордан және кедергісі   резистордан тұратын тізбектің қысқыштарына   айнымалы кернеу түсірейік (2.15-сурет). Ток күшінің   лездік мәні де,   амплитудалық мәні де тізбектей жалғанған тізбектің барлық бөлігінде бірдей болады. Ал ток көзінің полюстеріндегі лездік кернеу оның жеке бөліктеріндегі кернеудің лездік мәндерінің қосындысына тең  (2.14)Тізбектей жалғанған тізбектің барлық бөлігіндегі токтың тербелісі заңы бойынша өзгерсін.Қарастырып отырған тізбекте еріксіз электромагниттік тербелістер, яғни айнымалы ток пайда болады. Резистордағы, конденсатордағы және катушкадағы кернеудің амплитудаларын сәйкесінше   және   деп белгілеп, оларды векторлық диаграммаға салайық (2.15-сурет). Ток күшінің амплитудасын горизонталь ось бойымен бағытталған вектор түрінде кескіндейік. Онда горизонталь ось пен әрбір кернеу амплитудасы векторының арасындағы бұрыш ток күшімен ғана сәйкес кернеу тербелістерінің фазалық айырымына тең болады.Активті кедергідегі кернеудің тербеліс фазасы ток күшінің тербеліс фазасымен сәйкес келеді, ал конденсаторда кернеудің тербелісі ток күшінің тербелісінен фаза бойынша  -ге озады. Сондықтан (2.14) өрнегін былай жазуға болады:



Түсірілген кернеудің   амплитудасын векторлардың қосындысы ретінде табуға болады, яғни 2.16-суреттен, барлық тізбектегі кернеудің амплитудасы Пифагор теоремасы бойынша   тең. Ом заңына сәйкес  және  сондықтан осыдан  (2.15)Бұл айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы.   және   болғандықтан, (2.15) формуласын былай жазуға болады.     кедергісін реактивті кедергі, ал   кедергісі айнымалы ток тізбегінің толық кедергісі деп аталады.   фазалар айырымын векторлық диаграмманы колданып анықтауға болады:  немесе   (2.16)Ток пен кернеудің әсерлік мәндерін колдансақ, (2.15) өрнегін былай жазуға болады:   Тізбекте конденсатор жоқ кездегі векторлық диаграмманы салайық (2.17-сурет). Бұл дербес жағдайда  Егер (2.15) пен (2.16) өрнектерінде   яғни   деп алсақ, соңғы екі формула шығады. Олай болса, тізбекте конденсатор жоқ болса, сыйымдылық   нөлге емес, шексіздікке тең екен. Шынында да, егер тізбектегі конденсатордың астарларын бір-біріне шексіз жақындатса, конденсаторды жоқ деп есептеуге болады. Ал жазық конденсатордың сыйымдылығы   Бұл формуладан егер   болса,   шығады.

Генератордан алынатын энергия тек активті кедергіде ғана жылу энергиясы түрінде бөлініп шығады. Реактивті кедергіде энергияжұтылмайды. Реактивті кедергіде периодты түрде электр өрісінің энергиясы магнит өрісінің энергиясына айналып, түрленіп отырады. Периодтың бірінші ширегінде, конденсатор зарядталып жатқанда энергия тізбекке электр өрісінің энергиясы түрінде түсіп, жинақталады. Ал периодтың келесі ширегінде, конденсатор разрядталып жатканда, энергия қайтадан магнит өрісінің энергиясы түрінде желіге қайтарылады.[2] Тагы да R=p*l/S - ке тең болады.



жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау