1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар

-Қобыланды батырдың әкесі: (Тоқтарбай)

жүктеу 0,55 Mb. бет 17/177 Дата 12.11.2023 өлшемі 0,55 Mb. #44167

Навигация по данной странице:

• (Тоқтарбай, Естеміс, Аймақ хан) -Арыстан туған Қобыландының неше жаста қазынадан қамқа кигендігі: (6 жасында)
• (Құртқаны сұлу сөз алар) -Қобыланды батырдың тұлпары: (Тайбурыл) -Сөздердің бірігуінен жасалған, Құртқа баптаған тұлпар: (Тайбурыл)
• : (Құртқаның көрегендігімен қалап алды) - «Қобыланды батыр» жырындағы Тайбурылды ерекше күтімге алған ару қыз, батырдың жары (Құртқа)
• (Құртқа) - Тоқтарбайдың жылқыда, Тоқсан құлы бар еді. Тоқсанының бастығы ...» кім: (Естеміс)
• (Естеміс) -Тоқсан құлдың бастығы,Қобыланды батырды баулыған ер: (Естеміс) -«Қобыланды батыр» жырындағы айтылатын Қызылбас елі: (Иран елі
• («Қобыланды батыр») -« Қазақтың ері келді », - деп, Қобыландының айбатынан сескеніп, кезек берген хан: (Көктім Аймақ
• (Қобыланды мен Қазан) -Қазаннан Сырлы қаланы Қобыланды неше күнде алған (12 күнде)
• : (Қырлы , Сырлы қала), (Қырлы қала
• (Қазан ) -Қобыландыны алғаш жекпе-жекке шақырған батыр: (Қызыл ер) -Бір аяқпен күреске түспекші болған батырсымақ: (Қызыл ер)
• : (Қараман) -Тайбурылдың қырық үш күндік кемдігі байқалатын жер: (Қырлы қала мен Сырлы қалаға жетерде)
• («Қобыланды батыр» жыры)
• : (Қараман мен оның қосыны)
• Қараманның еліне қашып кетуі) -«Қобыланды батыр» жырындағы Қараман бейнесіне төмендегі мақалдардың қайсысы сәйкес келетіні: (Ер сасқанда белгілі)
• (Көбікті) -«Қобыланды батыр» жырында Қараман мен Қобыландыны қолға түсіріп, аяқ-қолына кісен салған батырдың аты: (Көбікті)
• (Қарлыға) -« Өшті болған әкеңнен өшімді алмай мен қашпан», - деген сөз айтылды: (Қарлыға
• (Қараман мен Қобыландыға) --«Қобыланды батыр» жырында Қобыландыға қалмақ ханы Алшағырдың қорлығынан құтылуға көмектескен батырлар: (Қараман, Қарлыға, Орақ)
• (7-8 буынды, 2 бунақты жыр түріндегі шұбырпалы ұйқас) -«Қарақыпшақ Қобыланды» драмасын жазған: (М.Әуезов)

-Қобыланды батырдың әкесі: (Тоқтарбай) -Қобыландының анасы: (Аналық) -Аналық пен Тоқтарбай – қай батырдың ата-анасы: (Қобыланды) -«Қобыланды батыр» жырының кейіпкерлер тізбегі: (Тоқтарбай, Естеміс, Аймақ хан) -Арыстан туған Қобыландының неше жаста қазынадан қамқа кигендігі: (6 жасында) -«Ай астына аспанға Құрды бақан қақтырып, Алтын теңге аттырып, Теңгені атып түсірген...» - батыр қай сұлуды алады: (Құртқаны сұлу сөз алар) -Қобыланды батырдың тұлпары: (Тайбурыл) -Сөздердің бірігуінен жасалған, Құртқа баптаған тұлпар: (Тайбурыл) -Қобыланды батырға лайық тұлпардың келген жолы(Естеміс)'>(Құртқа)'>: (Құртқаның көрегендігімен қалап алды) - «Қобыланды батыр» жырындағы Тайбурылды ерекше күтімге алған ару қыз, батырдың жары (Құртқа) «Қобыланды батыр» жырындағы Бурылдың тұяғын жерге тигізбей, алтын тонға орап баптаған адам: (Құртқа) -Тоқтарбайдың жылқыда, Тоқсан құлы бар еді. Тоқсанының бастығы...» кім: (Естеміс) -Қобыландыны Қызылбастың еліне, Құртқа қызға жібергісі келмей, тоқтау салған адам: (Естеміс) -Тоқсан құлдың бастығы,Қобыланды батырды баулыған ер: (Естеміс) -«Қобыланды батыр» жырындағы айтылатын Қызылбас елі: (Иран елі) - Қызылбасты елінен шыққан Қазан ер қай батырлар жырының кейіпкері: («Қобыланды батыр» жыры) -Қақырғаны қан татып, Түкіргені жын татып, Қақырғанда қан ішті, Түкіргенде жын ішті...»-деген үзінді қай жырдан: («Қобыланды батыр») -«Қазақтың ері келді», - деп, Қобыландының айбатынан сескеніп, кезек берген хан: (Көктім Аймақ) -«Қобыланды батыр» жырынан алынған: «Ерлер жаннан түңілді, Аш күзендей бүгілді. Екеуінің ақ сауыт Шығыршықтан сөгілді. Сол уақыттар болғанда Артық туған Қобыланды, Найзасын ырғап ендірді...»- деген үзіндідегі шайқасып жатқан екі батыр: (Қобыланды мен Қазан) -Қазаннан Сырлы қаланы Қобыланды неше күнде алған? (12 күнде) -«Қобыланды батыр» жырында Қазан деген ердің Ноғайлы жерінен басып алған екі қаласы: (Қырлы , Сырлы қала), (Қырлы қала-онда бектер орналасқан, Сырлы қала – онда жендеттер орналасқан) -«Қобыланды батыр» жырындағы Ноғайлының жерін,Сырлы,Қырлы қалаларын тартып алған батыр: (Қазан) -Қобыландыны алғаш жекпе-жекке шақырған батыр: (Қызыл ер) -Бір аяқпен күреске түспекші болған батырсымақ: (Қызыл ер) -Ай, Қобыланды, құрдасжан, Қайратыңды көп көрдім»,- деп сөз арнаған кейіпкер: (Қараман) -Тайбурылдың қырық үш күндік кемдігі байқалатын жер: (Қырлы қала мен Сырлы қалаға жетерде) -«Тайбурыл атты құтыртып, Оған келді сыдыртып...»-деген жолдар алынған жыр: («Қобыланды батыр» жыры) -«...Қобыланды гулеп жөнелді, Көп қиятқа қарамай. Қалың қият – көп қосын, Бәрі қалды артында, Бірі еруге жарамай»,- деген жыр жолдарындағы «көп қият, қалың қияттың» кімдер екені: (Қараман мен оның қосыны) -«Қобыланды батыр» жырында Қобыландының: Сейілдің ұлы Қараман Көмек берер демеймін. Әйел де болсаң, қатар ең, Мұңымды саған саламын. Қош,Қарлыға, аман бол, Қалмақ алған халқыма Көмегім жоқ артымда Жалғыз кетіп барамын,- деуінің себебі: (Қараманның еліне қашып кетуі) -«Қобыланды батыр» жырындағы Қараман бейнесіне төмендегі мақалдардың қайсысы сәйкес келетіні: (Ер сасқанда белгілі) -Қобыландыны қапыда, қулықпен ұсатап алатын кейіпкер: (Көбікті) -«Қобыланды батыр» жырында Қараман мен Қобыландыны қолға түсіріп, аяқ-қолына кісен салған батырдың аты: (Көбікті) --«Қобыланды батыр» жырында Көбікті киген сауыттың осал жерін айтып,Қобыландыға көмектескен адам: (Қарлыға) -«Қобыланды батыр» жырында: Қобыландыдай батырға Ғашық болып сұлуың, Жата алмайды үйінде»,-деген үзіндіде Қобыландыға ғашық болған қыз: (Қарлыға) -«Өшті болған әкеңнен өшімді алмай мен қашпан», - деген сөз айтылды: (Қарлыға) -Байлаулы жатқан қос батыр, Есермісің,сермісің? Бекер жатқан ермісің?!»- деп -«Қобыланды батыр» жырында Қарлыға кімдерге қаратып айтқан: (Қараман мен Қобыландыға) --«Қобыланды батыр» жырында Қобыландыға қалмақ ханы Алшағырдың қорлығынан құтылуға көмектескен батырлар: (Қараман, Қарлыға, Орақ) -«Сонда Бурыл гуледі, Табаны жерге тимеді, Көлденең жатқан көк тасты, Тіктеп тиген тұяғы Саз балшықтай иледі...» Үзіндідегі көркемдік тәсіл: (Әсірелеу ( гипербола )) -«Кешке таман Тайбурыл Жын қаққанға ұқсады, Құлан менен құлжаның Ұзатпай алдын тосады» - деген өлең тармақтарындағы буын саны: (7-8 буынды) -Құбылып Бурыл гуледі, Табаны жерге тимеді, Тау мен тасты өрледі, Төрт аяқты сермеді, Құлақтың түбі терледі»,- деген жыр жолдарының буын,бунақ,шумақ түрлері: (7-8 буынды, 2 бунақты жыр түріндегі шұбырпалы ұйқас) -«Қарақыпшақ Қобыланды» драмасын жазған: (М.Әуезов) -Тарихта болған адам екені дәлелденіп, Ақтөбе облысында ескерткіш қойылған батыр: (Қобыланды батыр) жүктеу 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз