Эыдұ-ның бизнесті жауапты жүргізу бойынша басқару қАҒидаттары

Көпұлтты компаниялар үшін ЭЫДҰ басқару қағидаттары

• Кәсіпорындардың қызметін жүзеге асырудың міндетті емес қағидаттары
• Барлық кәсіпорындарға арналған:
• Көпұлтты және отандық
• Жеке және мемлекеттік
• Үлкен, орта және шағын

Бизнеске қатысудың жалпы саясаты

• Кәсіпорындар әр түрлі жобалар, заңдар және саясаттар әзірлеген және іске асырған кезде ұкіметпен ынтымақтастыққа шақырылады. Кәсіпорындар елдің әлеуметтік, экономикалық және экологиялық дамуғын ынталандыруға қатысу қажет.

• АҚШ:
• Thomson Reuters
• The Giving Pledge

• Үкіметтің жеке секторға минималды қатысуы және қоғамды әлеуметтік қолдауда бизнестің қатысуының көптеген механизмдері. Корпорациялар және елдің бай адамдары жеке және корпоративтік қорлар жасайды. Оның қаражаттары әлеуметтік жобаларды қаржыландыру үшін пайдаланылады

Еңбек және өндірістік қатынастар

• Кәсiпорындар жұмысшылардың құқығын қорғау, кәсiподақтар құру немесе оған кіру, бала еңбегін тиімді жоюға жәрдемдесу, мәжбүрлі еңбекті жою, еңбектегі теңдік принципін басшылыққа алуы және өз қызметкерлеріне қатысты кемсітушілікке жол бермеуге қажет.

• Жапония:
• J-Spin Toshiba Hitachi

• Кәсiпкерлер мен кәсiподақтардың қатысуымен ресми еңбек қатынастарынан бейресми ұжымдық келiссөздер жолымен реттеуге көшу.

Қоршаған орта

• Кәсіпорындар қоршаған ортаны басқару жүйелерін құруға және ұстап тұруға, қоғамға және қызметкерлерге қоршаған ортаға әсер етудің қоршаған ортаға, денсаулығына және қауіпсіздігіне ықтимал әсер ету туралы ақпарат беріп, қоршаған ортаға қауіп-қатерді бағалауға және кәсіпорын деңгейінде корпоративтік экологиялық көрсеткіштерді үздіксіз жетілдіруге тырысуы тиіс.

• Нидерланды:
• DSM

• Экологиялық басқарудың тиімді механизмін енгізу:
• Көміртекті шығарындыларды бақылау
• Қызметкерлердің денсаулығына кері әсер тигізуді жою

• Philips

• 2020 Тұрақты даму бағдарламасы:
• өндірістік қалдықтардың 90% өңдеу
• көміртек шығарындыларының бейтараптығы,
• 100% жаңартылатын электр энергиясын пайдалану

Адам құқығы

• Кәсіпорындар адам құқықтарын бұзбайтын, халықаралық танылған ережелер мен ұлттық заңдарды және ережелерді басшылыққа алу керек

• Германия:
• Simens

• Адам құқықтарын қорғауды корпоративтік кодекске және іскери әріптестермен келісімшарттарға енгізу

Ақпаратты ашу

• Кәсіпорындар өз қызметі, құрылымы, қаржылық жағдайы, қызметі, меншік және басқару мәселелеріне қатысты барлық материалдық мәселелер бойынша уақтылы және нақты ақпаратпен қамтамасфыз етуі тиіс

• Швеция:
• H&M
• Atlas Copco Scania
• Ericsson Electrolux

• Швецияның көшбасшылары Тұрақты даму туралы жаһандық бастаманың стандарттарына сәйкес тұрақты даму туралы есеп беруде(Global Reporting Initiative, GRI).

Парақорлықпен және опасыздықпен алысу

• Кәсіпорындар шаруашылық қызметті немесе басқа артықшылықтарды жүзеге асыру немесе қолдау мақсатында тікелей немесе жанама түрде пара ұсынуға, уәде етуге, беруге немесе параға немесе өзге де артықшылықтарға жол бермеуі керек. Кәсіпорындар сондай-ақ парақорлық пен қорқытуға қарсы тұруы керек.

• Франция:
• Air Liquide
• Air France
• Sanofi

• Қоғамда сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілік қатынасын құру және дамыту. Бұл бағытта коммерциялық емес, үкіметтік емес ұйымдар да, кәсіпорындар да өздерінің Францияда этика кодексінде көрініс тапқан белсенді жұмыс істейді.

Тұтынушылардың мүдделері

• Кәсіпорындар шаруашылық қызметті немесе басқа артықшылықтарды жүзеге асыру немесе қолдау мақсатында тікелей немесе жанама түрде пара ұсынуға, уәде етуге, беруге немесе параға немесе өзге де артықшылықтарға жол бермеуі керек. Кәсіпорындар сондай-ақ парақорлық пен қорқытуға қарсы тұруы керек.

• Австралия:
• Berkowitz Furniture Forty Winks
• Qantas Airlines
• Sinicare

• Australian Made – Австралиялық өндірушілердің өнімдерін тұтынушыларға автоматты кепілдіктер беретін сапа белгісі.

Ғылым және технологиялар

• Кәсіпорындар өз қызметі ғылым мен техникамен үйлесімді болуына, технологиялар мен ноу-хаудың трансфертін және тез таралуын қамтамасыз ететін тәжірибені енгізуді қамтамасыз етуі керек. Сонымен бірге, зияткерлік меншік құқықтарын қорғаудың нормаларын ескеру қажет. Кәсіпорындар жергілікті университеттермен, мемлекеттік ғылыми мекемелермен байланыс орнатып, жергілікті индустрия және өнеркәсіп бірлестіктерімен бірлескен ғылыми жобаларға қатысуы керек.

• Фарадей қауымдастығы - ұйымдардың желісі, оның ішінде фирмалар, сауда қауымдастықтар, ғылыми-зерттеу бюролары, университеттер бар. Басты мақсаты - соңғы ғылыми және технологиялық ақпараттардың барынша алмасуын қамтамасыз ету.
• General Motors пен Мичиган Университеті арасындағы өзара әрекеттесу

• Үлыбритания
• АҚШ

Бәсеке

• Кәсіпорындар өз қызметін барлық қолданыстағы заңдарға және бәсекелестік ережелеріне сәйкес жүзеге асыруға, бәсекелестер арасындағы бәсекелестікке қарсы келісімдер жасамауға немесе орындауға, бәсекелестікті басқарудың уәкілетті органдарымен ынтымақтасуға және бәсекелестік мәселелері бойынша компания басшылығының біліктілігін арттыруға ықпал етуге тиіс.

• Ұлттық заңнамамен реттеледі

Салық салу

• Кәсіпорындар салық міндеттемелерін уақтылы төлеу және салық заңнамасын сақтау арқылы мемлекеттік қаржыны үлестіруге тиіс.

• Ұлттық заңнамамен реттеледі