СӨЖ:1
Эссе
< Жаңа өндірушілерді іздеудің объективті себептері және оларды іздеудің жаңа жолдары>
Антибиотиктер биотехнология,медицина тарихында ерекше орын алады. Е. Хаувин 1984 жылы биотехнологияның даму кезеңдерін анықтағанда, оның бір кезеңін< антибиотиктер дәуірі> деп атаған. Әрине бұл өте дұрыс, өйткені вакциналар мен қатар антибиотиктер адамзатты глобальдық инфекциялардан сақтаған.
Ең алған осы < антибиотик> терминін-1944 жылы Stp.griseus продуцепін ашқан З.Ваксмен енгізген болатын. Антибиотиктердің биологиялық міндеті- қоректенетін ортадағы микроорганизмдерде басқа бөтен топтарының тіршілігін басып жою. Қазіргі кезде антибиотиктердің 9000 астам түрлері белгілі,200 қосылысы медицинада және басқа да салаларда қолданылады. Антибиотиктер адам ағзасыгдағы қатерлі ісіктер мен вирус сяқты ауруларды тежей алады.Медицинада қолданылатын антибиотиктер ауыл шаруашылығында қоладнылмайды және керісінше. Антибиотиктерді көптеген актиномицитер, бактериялар және саңырау құлақтардан бөлінеді. Қазіргі кезде технология дамыған заманда антибиотик алудың көптеген тәсілдері пайда болуда. Ғылым қарөынды дамуынынң арқасында көптеген аурулардың емі тауылып жатыр. Антибиотиктердің қолданылу аясы кеңейіп, олардың тәжірбиелік қолданылуының пайдасы жоғарылады. Көбінесе микроорганизімдерді антибиотиктердің продуценті ретірде қолданылады. Өткен ғасырдың 50 жылдары негізінен саңырауқұлақтар мен бактериялар қолданылды, ал 60 жылдары антибиотиктік қосылыстардың продуценті ретінде стрептомициндер қолданыла бастады., ал кейінгі жылдары актиномицеттер мен тағыда басқа микроорганизмдер топтары қолданылып жүр. Жоғары сатыдағы өсімдіктер мен жануарлар антибиотиктердің продуценті бола алады. Осы уақытқа дейін жоғары өнімділік беретін антибиотиктер продуцентінің бағалы өндірістік штамдарын негізінен табиғи микроорганизмдерді селекциялау және ферментация технологиясынынң жетілу өндірістік пеницилинді шығаруда 20 мг жетті, бұл продуцентпен микрооганизм штамдарымен салыстырғанда 1000есе жоғары. Соңғы жылдары гендік инжинерия әдісімен суперпродуценті антибиотиктерді конструциялауда үлкен мүмкіндіктерге қол жеткізді. Сонымен қатар антибиотик биосинтезінің ферменттерді қолданудың болашағы зор. Қазіргі ғылыми технологияда антибиотиктеді алудың 3 тәсілі бар дер қарастырылады.
Бәрінші тәсілі- Биологиялық тәсіл деп аталады. Бұл тәсілмен антибиотиктерді алу үшін микроорганизмдердің жоғары өнімді штамдарын және оларды өсіретін арнайы қоректік орталармен пайдаланылады.
Екінші тәсіл- Химиялық синтез деп аталады. Кейбір антибиотиктердің құрамын білгеннен кейін, оларды химиялық синтездеп алу тәсілі туды. Осы тәсіл арқылы левомицетін алынды.
Үшінші тәсіл- Комбинирленген тәсіл деп аталады. Бұл тәсіл жаңағы екі тәсілдің қосындысы болып табылады. Бұл тәсіл биотехнология саласында кең қолданылады.
Антибиотик тек медицина саласында ғана қолданылмайды. 20 ғасырдың орта кезінен бастап консерві өндірісіндеде қолданылып келеді. Осы өндіріс 1943 жылдан бастау алды. Мұндай антибиотиктерге субтилин және низин , тағыда басқалары жатады. Сонымен қатар көкеністерді сақтау үшін субтилинді қолданылу ұсынылады. Оның әсерінен клостридиальды және термофильді бакиериялардың өлімі байқалады. Низин-сүт қышқылы бактериялары түзетін антибиотик тек көкеністерді(қызанақ, жасыл бұрыш,гүлді қырыққабат) ғана емес, сонымен қатар балықты, сүтті, ірімшіктерді және тағыда басқа консервіледе қолданылады.
Қорытындылай келе қазір 21 ғасыда технология дамыған заманда антибиотиктің көп түрлері өндірілуде және қаншама түрі зертханаларда зерттелу үстінде. Антибиотик қазір барлық салада қоладнылып келеді . Медицинада, азық-түлікте болсын, мал шаруашылығында болсын, фармацептика саласында болсын. Осы саланың дамуының арқасында қазір қаншама пайда келуде. Қаншама ауруларды асқындырмай, бактериялардың өлтірудің арқасында қазіргі кезеде адамзат денсаулығы бір қалыпқа келуде.
Достарыңызбен бөлісу: |