" инновациялық технология" ПӘнінен электрондық ОҚыту қҰралын жасау

Жумашева А.К. 

Батыс Қазақстан инженерлік-гуманитарлық университеті  

6M070300 – Ақпараттық жүйелер  

almagul_k_86@mail.ru 

 

"

ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ"  

ПӘНІНЕН ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚЫТУ ҚҰРАЛЫН ЖАСАУ 

 

Аннотация.  Инновация-  жаңалыққа  талпыну,  бұл  сән  немесе  еліктеушілік  емес, 

қатал  шындық,  өмір  қажеттігі.  Мемлекетік  тілді  жан  -  жақты  меңгертуде  ақпараттық 

технологиялардың мүмкіндігін тиімді қолдана білу, сабақ жүргізудің жаңа оқыту әдістерін 

әзірлеу-  қазіргі  кезеңде  ең  өзекті  мәселелердің  бірі.  Үйретілетін  тілдік  үйретудің  әдіс- 

тәсілдерінің де жетілдіріп жатқаны да белгілі. Қазір әдістеме ғылымында «оқытудың жаңа 

технологиясы» деген ұғым кеңінен қолдануда. Оқыту технологиясы мен әдістеме ғылымы 

бір-бірімен тығыз байланыста. Екеуінің де мақсаты бір, яғни оқытудың тиімді жолдары. 

Түйін  сөз:  Инновация,  технология,  электронды  оқыту,  интерактивті  оқыту, 

Интернет. 

 

Жаңа  экономикалық  және  әлеуметтік  мәдени  жағдайларға  сәйкес  Қазақстанда 

жоғары  білімді  дамыту  бойынша  жүргізіліп  жатқан  шаралар  мамандар  даярлау  сапасын 

арттыруды,  қарқынды  ғылыми  зерттеу  қызметі  мен  ықпалдастырылған  инновациялық 

білімді  дамытуды,  білім  беру  мен  ақпараттық  технологияларды  жетілдіруді,  бірыңғай 

ақпараттық білім ортасын қалыптастыруды көздейді. Мұның өзі педагогтардың оқытудың 

жаңа  технологияларын  игерген,  қазіргі  заманғы  технологиялық  процесті  басқара  алатын 

маман  ретінде  қалыптастыру  мәселесін  тудырады.  Сондықтан  жоғары  оқу  орны 

инновациялық  педагогикалық  технологиялардың  негізінде  білім  берудің  жолдарын 

айқындап, жетілдіріп отыру қажет [1]. 

Инновациялық  оқыту технологияларын теориялық  және ғылыми-қолданбалы бағыт 

тұрғысынан  зерттеу  арқауы  етіп  оларды  оқу  процесін  жетілдіру  бағытында  қолдану 

мәселелерімен 

Б.Әбдікәрімұлы, 

В.П.Беспалько, 

Д.М.Жүсібалиева, 

В.В.Егоров, 

М.В.Кларин, 

В.М.Монахов, 

Г.К.Нургалиева, 

Қ.Қ.Қабдықайырұлы, 

Ж.А.Қараев, 

Г.К.Селевко,  Ш.Таубаева,  Л.А.Шкутина,  Ә.М.Мұханбетжанова,  ш.Х.Құрманалина,  және 

т.б. ғалымдар айналысты. 

Инновациялық  оқыту  технологиялары  магистранттардың  білім,  іскерлік,  дағдысын 

қалыптастырып,   оқытудағы тұлғалық бағдарлы және жекелеп оқыту тұрғыларының мәні 

жайында  түсінік  беру,  қазіргі  педагогикалық  жаңа  енгізулермен  таныстыру,  жаңа  типті 

білім  беру  орындарындағы  ізгілікті  білім  беру  жүйесін  құрудың  басты  тұрғыларының 

мәнін ашуды көздейді [2]. 

  Жаңа  педагогикалық  технологияны  оқыту  процесінде  пайдалану  қажеттіліктен 

туындайды.  Ғылыми  –  техникалық  даму  ғасырындағы  жаңа  қажетті  жағдайдың  бірі  – 

интелектаулдық, шығармашылық, гуманды жас ұрпақты тәрбиелеу.  Даму педагогикалық 

оқыту процесінің негізгі, терең мағыналы мәніне айналды. 

Қазақстанда  білім  стандартының  жасалуы,  жаңа  оқулықтардың  жазылуы,  жаппай 

компьютерлендіру, инновациялық  технологиядан іздену, білім сапасын арттыру, әлемдік 

білім  кеңістігіне  ену,  кредиттік  технологияға  көшу  мақсатындағы  жұмыстардың  бәрі  

еліміздің жаңалыққа талпынысының куәсі. 

Инновация  дегініміз  –  білім,  тәрбие  жұмысына  жаңалық  енгізу,  яғни,  жаңа 

әдістемелік  амал-  тәсілдерді,  құрал-  жабдықтарды,  жаңа  концепцияларды  жасап,  оларды 

қолдану деп анықталған. 

Бүгінгі  таңда  біздің  міндетіміз  –  оқушыны  жеке  тұлға  ретінде  дамыту  үшін, 

жұмысымызды жаңашыландыру – жаңа технологияны енгізу. Бұл ұғым біздің өмірімізге 

берік еніп келеді, дегенмен оның мән- мағынасы туралы пікірлер сан алуан. 

Оқу процесіндегі негізгі инновациялық технологиялар: 

1. Кейс-технология. 

2. Web- технология. 

3. Коммуникациялық технология. 

4. Ақпараттық технология. 

5. Интерактивтік әдіс технологиясы. 

6. Мультимедиа технологиясы. 

7.  Телекоммуникация  немесе  электронды  оқыту  технологиясы  Бүгінгі  таңда 

мультимедиалық 

үйретуші 

бағдарламалар, 

электрондық 

оқулықтар 

білімді 

ақпараттандырудың негізгі факторларының бірі болып саналады [3]. 

«Интерактивті  оқыту»  1990  жылдары  интернет  желісінің  дамуымен  байланысты 

пайда  болған.  «Интерактив»  деген  сөз  ағылшынның  «interact»  («inter»  –  «өзара»,  «act»  – 

«әрекет  ету»)  деген  сөзінен  шыққан.  Яғни,  интеракция  –  жеке  индивидтердің,  топтың, 

жұптың өзара біріккен әрекетте бір-біріне алма-кезек әсер етуі. Интерактивті оқыту – бұл 

таным  әрекетін  ұйымдастырудың  арнаулы  формасы.  Оқытудың  бұл  формасы  алдына 

нақты  және  бағдарланған  мақсат  қояды.  Сондай  мақсаттарының  бірі  –  оқу  процесінің 

өнімділігін арттыратын студентның ақыл-ой кемелділіктерін, өз жетістіктерін сезінетіндей 

жағдай тудыруы.   

Интерактивті  оқытудың  басты  мақсаты  –  студенттерді  өз  бетінше  тапсырманың 

жауабын  табуға  үйрету.  Студенттерге  дайын  жауаптарды  берген  кезде  олардың  ақыл-ой 

белсенділігі  өспей  қалады.  Ал  әлдебір  мәселені  өздері  шешіп  үйренген  кезде  ақыл-ой 

белсенділігі артады. 

О.Г.Смолянинова сүйендік. интерактивтіліктің үш түрін қарастырады: 

1.  Реактивті  интерактивтілік:  студенттер  бағдарлама  ұсынған  сұрақтарға  жауап 

береді.  Тапсырмалар  реті  белгілі  бір  ережеге  сүйеніп,  өте  қатаң  түрде  анықталады 

(оқытудың сызықтық моделі); 

2.  Іс-әрекетті  интерактивтілік:  студенттер  бағдарламаның  жұмыс  істеуін  өздері 

басқарады. Олар тапсырмаларды ұсынылған ретпен орындауды не бағдарлама көлемінде 

өз  бетінше  іс-әрекет  етуді  өздері  шешеді  (оқытудың  сызықтық  емес  моделі).  Сызықтық 

емес модель қашықтан оқытуда тиімді болады; 

3. Өзара интерактивтілік: студент пен бағдарлама бір-біріне бейімделуге қабілетті 

(«Басқарылатын  ашықтық»  модель).  Бұл  модель  оқып-үйренушіге  кездесетін  әртүрлі 

кедергілерді  жеңе  отырып  зерттеу  жүргізуге,  жеке  есептерді  шешуге  мүмкіндік  береді. 

Бұндай  түрдегі  бағдарламаларға  жаттықтыратын  және  практикумдық  оқыту 

бағдарламалары және т.б. мысал бола алады. 

Интерактивті  тақта  –  бұл  компьютердің  қосымша  құрылғыларының  бірі  және  де 

дәріс  берушіге  немесе  баяндамашыға  екі  түрлі  құралдарды  біріктіретін:  ақпараттың 

кескіні  мен  қарапайым  маркер  тақтасын  біріктіретін  құрал.  Бүгінгі  күні  бірнеше  ИТ 

түрлері  бар.  Олардың  ішінде  білім  саласында  қолданып  жүргендеріне  қысқаша  шолу 

жасайық. 

Интерактивті құралдарды сабаққа пайдаланғанда дидактикалық бірнеше мәселелерді 

шешуге көмектеседі : 

- Пән бойынша базалық білімді меңгеру ; 

- Алған білімді жүйелеу ; 

- Өзін - өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру; 

- Жалпы оқуға деген ынтасын арттыру 

-  Оқушыларға  оқу  материалдарымен  өздігінен  жұмыс  істегенде  әдістемелік  көмек 

беру [4]. 

Internet    –  кез  келген  компьютерді  жер  шарында  орналасқан  басқа  жұмыс 

станциясымен,  яғни  телефон  арнасына  қосылған  басқа  компьютермен  жылдам 

байланыстыратын Дүние жүзілік желі. Оны дүниедегі  ең ауқымды (глобаьный) желі  деп 

атайды.  

WWW  - бүкіләлемдік өрмек ақпарат іздеп бүкіл дүние жүзіне  “электрондық саяхат” 

жасайтын  гипермәтіндік  жүйе  болып  табылады.  Қазіргі  кездегі  әр  түрлі  ақпарат  алуға 

болатын ең кең тараған жүйе ретінде, WWW есептеледі. Интернеттің қалған бөліктерінен 

гөрі WWW жүйесін пайдалану жеңіл, әрі ыңғайлы.  

Мультимедиалық технология 

Мультимедиа  –  интерактивті  программалық  жабдықтың  басқаруымен  визуальды 

және  аудиоэффектілердің  өзара  әрекеті.  СD  дискілердің  пайда  болуы  және  кең  таралуы 

мультимедиа 

жүйесін 

жарнамалық 

және 

ақпаратық 

қызметте, 

желілік 

телекоммуникациялық  технологияда,  оқытуда  тиімді  қолдануға  мүмкіндік  берді. 

Мультимедиалық ойындық және оқыту жүйелері дәстүрлі «қағаз кітапхананы» ығыстыра 

бастады.  Қазіргі  кезде  СD  библиотекасы  арқылы  музейлерде,  қалаларда  т.б.  шарлауға 

болады [5]. 

Инновациялық  білім  –  іскерліктің  жаңа  түрі.  Инновациялық  қызмет  пәндердің 

мазмұнын  тереңдетуге,  ұстаздың  кәсіптік  іскерлігін  арттыруға,  оқу  ісін  дамытуға 

бағытталған. 

Кез-келген сабағын  қызықты өткізу үшін ізденіс, жаңаға ұмтылу жұмысын жүргізу 

әрбір  болашақ  ұстаз  үшін  бұлжымас  қағида.  “Оқытып  жүріп,  өзіміз  де  үйренеміз” 

қағидасын  ұстанған  ұстаз  үшін  өзінің  әрбір  сабағы  бірінші  өзіне  жаңалық  болуы  тиіс.  

Ұстаздың өзі  – ізденуші.  Сонда ғана өзі қызыққан ұстаз сабағын  басқаларға да қызықты 

жеткізе  алады  деп  ойлаймын.  Әрбір  сабақта  озық  технологияларды  пайдаланып  өткізу 

әрине  жақсы  нәтижелер  береді.  Ұстаз  әр  кез  ізденуші  бола  білсе,  өзі  үшін  білім 

жинақтайды,  оқушы  үшін  сабақты  қызықты  ете  алады.сол  себепті  педагогикалық  оқу 

орындарында инновацияға тәрбиелеу қажет. 

ХХІ  ғасыр  –  бұл  ақпараттық  қоғам  дәуірі,  технологиялық  мәдениет  дәуірі, 

айналадағы  дүниеге,  адамның  денсаулығына,  кәсіби  мәдениеттілігіне  мұқият  қарайтын 

дәуір.  

Ақпараттық қоғамның негізгі талабы - оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, 

логикалық  -  құрылымдық  ойлау  қабілеттерін  дамыту,  ақпараттық  технологияны  өзіндік 

даму  мен  оны  іске  асыру  құралы  ретінде  пайдалану  дағдыларын  қалыптастырып, 

ақпараттық қоғамға бейімдеу. Мұндай құралдардың бірі - электрондық оқыту құралы. 

Электрондық оқыту құралын жасау үшін  

1)  Инновациялық  технология  курсының  мазмұнына  мына  элементтерді  енгізіп, 

оның мазмұнын анықталды, 

2)  Программалау  ортасын  таңдау  жүргізілді.  Оның  қарапайым  түрі  мәтіндік 

процессорда гиперсілтемелі мақмұндық элементтерді іске қосу арқылы жүргізу және оны 

htm форматында сақтау. Екіншісі AutoPlay программасын пайдалану. 

3)  Программалық өнімді іске қосып, тексерілді. Кемшіліктер түзетілді. 

4)  Программалық 

өнімнің  жұмыс  жасауға  дайындығына  көз  жеткізіп, 

презентацияға дайындық жүргізілді. Нәтижесінде әдістемелік жоба дайындалды [6]. 

Қазіргі уақытта « қоғамды ақпараттандыру », «білім беруді ақпараттандыру » деген 

сөз  тіркестері  біздің  сөздік  қорымызға  еніп  кетті.  Олай  болса,  қоғамды  ақпараттандыру 

дегеніміз  не  ?  Қоғамдық  ақпараттандыру  дегеніміз  –  ғылыми  техникалық  прогресс 

жетістіктерінің  күнделікті  тұрмысқа  ауқымды  енуінің  нәтижесі,  яғни  адам  өміріне  іс  - 

әрекеттің  интеллектуалды  түрлерінің  жан  –  жақты  әсер  етуі  мен  ролінің  жоғарылауына 

байланысты объективті процесс. 

Ол  оқыту  мазмұны,  әдісі  мен  ұйымдастыру  түрлерінің  өзгерісін  тездетеді.  Бұл 

процестегі негізгі мәселе білім берудің мазмұны мен мақсатын өзгерту болып табылады, 

ал оны технологиялық жағынан қамтамасыз ету - өндірістік мәселе. 

Қоғамды  индустрияландыру  кезеңінде  білім  беру  жүйесі  алдыңғы  кезекте, 

маманданған  сауатты  тұтынушыларды  дайындауға  бағытталса,  ал  білім  беруді 

ақпараттандыру  жағдайында  бұл  мәселе  білім  берудің  негізгі  мақсатына  ауысады. 

Мұндағы негізгі мақсат – оқушының қоршаған әлем жайында табиғи ғылыми болжа-мын 

қалыптастырумен жалпы ізгілікті адамгершілікке дайындау болып саналады [7]. 

 

Пайдаланылған әдетиеттер тізімі: 

1.  Бөкенбаева  Г.  Жаңа  инновациялық  технология  түрлерін  пайдалана  отырып,  оқушыларды 

шығармашылықпен жұмыс істеуге баулу // Сынып жетекшісі. – 2009. – №4 

2.  Жамантаева  Г.  Инновациялық  технология  -  білім  сапасын  арттыру  кепілі  //  Қазақ  тілі  мен 

әдебиеті орыс мектебінде. – 2007. – № 12.  

3.  Жамантаева  Г.  Инновациялық  технология  -  білім  сапасын  арттыру  кепілі  //  Қазақ  тілі  мен 

әдебиеті орыс мектебінде. – 2007. – № 12.  

4.  Нұрматова Р. Оқытудың жаңа технологияларын оқу - тәрбие ісіне енгізу. – 2009. – №6.  

5.  Жанпейісова М.М. «Модульдік оқыту технологиясы» – Ақтөбе, 1999 

6.  Мұқанова  Н.,  Мұқанова  Б.  Оқушылардың  дарындылығын,  компъютерлік  технология 

мүмкіндіктері арқылы дамыту // Сынып жетекшісі. – 2009. – №3.  

7.  Айдосова З. Дамыта оқыту технологиясының кейбір теориялық мәселелері // №2 

 

Резюме 

 Инновация  -  внедрение  новых  форм,  способов  и  умений  в  сфере  обучения,  образования  и 

науки.  В  принципе,  любое  социально-экономическое  нововведение,  пока  оно  еще  не  получило 

массового,  т.е.  серийного  распространения,  можно  считать  инновациями.  Главной  целью 

инновационных  технологий  образования  является  подготовка  человека  к  жизни  в  постоянно 

меняющемся  мире.  Сущность  такого  обучения  состоит  в  ориентации  учебного  процесса  на 

потенциальные  возможности  человека  и  их  реализацию.  Образование  должно  развивать 

механизмы  инновационной  деятельности,  находить  творческие  способы  решения  жизненно 

важных  проблем,  способствовать  превращению  творчества  в  норму  и  форму  существования 

человека. 

 

Summary 

Innovation - the introduction of new forms, techniques and skills in the field of training, education 

and research. In principle, any socio-economic innovation, as long as it has not yet received the mass, ie, 

mass  distribution  can  be  considered  innovations.  The  main  goal  of  innovation  education  is  to  prepare 

people  for  life  in  a  changing  world.  The  essence  of  this  training  is  the  orientation  of  the  educational 

process  in  the  human  potential  and  their  implementation.  Education  should  develop  mechanisms  for 

innovation, to find creative solutions to critical problems, help to turn creativity into shape and form of 

human existence.