Зерттеу әдістері Зерттеу объектісі Пәні Зерттеу әдістері

жүктеу 14,5 Kb.

Дата	18.03.2022
өлшемі	14,5 Kb.
	#37864

10-практика

Сандық зерттеу
Сандық зерттеулерде төрт негізгі әдіс бар
Сапалық зерттеулерде бірнеше әдістер мен әдістер бар
Зерттеу объектісі
Сұрақтар мен тапсырмалар

10-практикалық жұмыс: Зерттеу әдістері

1. Зерттеу объектісі

2. Пәні

Зерттеу әдістері - белгілі бір құбылысты зерттеуді бастаған кезде қолданылатын процестер мен құралдар. Бұл әдістер ақпаратты жинауға, зерттеуге және көрсетуге мүмкіндік береді, осылайша барлық зерттеулердің басты мақсатына қол жеткізеді, яғни жаңа білімді игеру. Зерттеудің ең қолайлы техникасын таңдау шешілетін мәселе мен қойылған мақсаттарға байланысты, сондықтан бұл таңдау барлық тергеу процестерінде негізгі нүктеге айналады.

Зерттеу техникасының екі жалпы түрі бар: сандық және сапалық техникалар, осы екі бағыттың арасындағы негізгі айырмашылық олардың бақылаулар жасау тәсілі және оларды талданатын мәліметтерге айналдыру болып табылады.

Сандық зерттеу объективтілікке негізделген, сондықтан ол эмпирикалық болып табылады. Сонымен қатар, бұл процесте алынған мәліметтер сандық болып табылады, бұл зерттелетін құбылыстың әртүрлі сипаттамалары арасында себеп-салдарлық байланыстар орнатуға мүмкіндік береді. Сандық зерттеудің жалпы мақсаты - көріп отырғанды сандық түрде беру және нақты, бақыланатын, жалпы және қайталанатын қорытындыларға жету.

Сандық зерттеулерде төрт негізгі әдіс бар: сауалнамалар, корреляциялық зерттеулер, себептік-салыстырмалы және эксперименттік.

Сапалы зерттеудің негізгі мақсаты - әлеуметтік өзара әрекеттесуді түсіну және түсіндіру; Осылайша, бұл параметрлерді, адамдар мен қауымдастықтарды сипаттауға әкеледі. Сандық әдістерден айырмашылығы, сапалық әдістер зерттеу жүргізілетін жағдайға көбірек мән береді; бұл үшін олар натуралистік және адами көзқарас береді. Олар, әсіресе, зерттеу тақырыбы сезімтал болған кезде немесе зерттелетін тұрғындарға деген сенімділікті дамыту қажет әлеуметтік проблемалар туындаған кезде өте пайдалы.

Сапалық зерттеулерде бірнеше әдістер мен әдістер бар: бақылау, библиографиялық зерттеулер, этнографиялық зерттеулер, феноменологиялық зерттеулер, негізделген теория, баяндау және визуалдау әдістері, кейстер.

Зерттеу объектісі – іздену аймағы. Мұндай объектілерге педагогикалық жүйе, құбылыс, үдеріс (тәрбиелеу, білім беру, даму, жеке тұлғаны қалыптастыру, ұжым) жатады. Зерттеу пәні – зерттеліп отырған құбылыстың таралу үдерісі, элементі, байланысы, қатынастардың жиынтығы. Нысан мен пәнді анықтауда педагогикалық-психологиялық зерттеулерде қиындықтар жиі туады. Зерттеу объектісін анықтау дегеніміз – зерттеуде ненің қарастырылып жатқанын білу. Дегенмен, объекті туралы жаңа білімді барлық қырлары және көріністері тұрғысынан алу мүмкін емес, сондықтан, зерттеудің пәнін анықтау қажет, яғни объектінің қалай қарастырылып, ондағы қандай қатынастардың болатынын оның қандай қасиеттер, қырлар, қызметтерді ашып көрсететінін белгілеу болып есептеледі.

Пән – нысанадан кесіп алынған бөлік емес, ол қарастырудың тәсілі немесе аспектісі, мысалы, «оқулық», «ғылыми негіздеме», «тұлғалық тәжірибе қалыптастыру» және т. б. Объектіні барлығы иемденеді, ал пән зерттеушінің жеке иелігінде, оның объектіні өзіндік көре білуі маңызды. Ол мақсатты түрде зерттеу пәнін қарастырады, объектінің жаңа білім алуға қажетті бөлігін бөліп қарастырады. Зерттеушінің, оның балаларының, немерелері мен шөберелерінің бүкіл өмірі, мысалы, мектеп оқулығы туралы жаңа білім алуға жетпеген болар еді. Өйткені оқулық туралы толық жаңа білім, яғни оқулықтың мүмкін болатын қызметтері оның әдістемелік, дидактикалық, тәрбиелік, эстетикалық, психологиялық, полиграфиялық, экономикалық, гигиеналық, және т. б. барлық қырларынан қарастырылуы мүмкін емес. Тағы бұны барлық пәндерге және оқудың барлық жолдарына қатысты қарастыру қажет. Мұндай жұмысқа бір адамның күші жетпейді. Тіпті оған үлкен ғылыми ұжым да үлгермейді, себебі ол шексіз. Пәнді анықтай отырып, біз соңғы нәтижеге (осы кезеңдегі) жетуге мүмкіндік аламыз.

Осындай жұмыстың бірінде мектеп оқулығы студенттер білімін жүйелеу құралы, екінші бір жұмыста студенттерінің ақыл-ойының даму құралы есебінде қарастырылады. Сонымен, кез келген оқулық туралы барлық білімдер пәннің айналасына топтастырылады, нысананы пәнде көрсетілген қырынан ғана қарастырады. Зерттеу пәнін жазып көрсету – нысананың ғылымдағы бар сипаттамасы мен міндеттерді есепке алудың нәтижесі ретінде көрініс табады.

Сұрақтар мен тапсырмалар:

1. Зерттеу объектісі мен пәні арасындағы байланыс

2.Зерттеу пәнінің мақсаты не?

3.Сапалық және сандық зерттеулерге мысалдар келтір

жүктеу 14,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: