4.1 Сурет - r , L , C элементтері бар тізбектің тармақталмаған тізбегі
4.3.2 Автотрансформатормен оқытушы берген U кернеуін тізбектің кіріс қысқыштарына орнатып және оны тұрақты кезінде үстап тәжірибелік жолымен I = f(C), Uc = f(C), Uк = f(C) тәуелділіктерін алу керек. Эксперименталды түрде тәуелділіктерді алу кезінде міндетті түрде тумблер арқылы сиымдылықты өзгертумен Срез қою, яғни токтың минималды мәніне (I=Imax) жету керек.
4.2 кестесіне қортындыларды жазу керек.
4.2 кесте
С, мкФ
|
С Срез
|
С Срез
|
С = Срез
|
С Срез
|
С Срез
|
U, B
|
|
|
|
|
|
I, A
|
|
|
|
|
|
Uc , B
|
|
|
|
|
|
UL , B
|
|
|
|
|
|
4.3.3 Тумблер арқылы, берілген кернеу кезінде, сызбаға қосылған сиымдылықтардың шамасын өзгертіп резонансқа жету керек I= Imax , сонымен қатар Срез резонанс сиымдылығының шамасын анықтау керек.
Өзгермейтін кіріс кернеу кезінде аспаптардың көрсететін мәндерін С Срез және С Срез кездерінде жазу керек. 4.3 кестесіне қортындыларды жаз.
4.3.4 Өлшенген мәндер бойынша 4.3 кестеде көрсетілген шамаларды кернеулер формулаларын қолдану арқылы есептеу.
4.3 кестесі
|
Өлшенген
|
Есептелген
|
|
U1,
B
|
Uк,
B
|
Uс,
B
|
I,
А
|
Р,
Вт
|
С,
мкФ
|
z, Ом
|
r, Ом
|
Х,
Ом
|
У,
См
|
g,
Cм
|
b,
Cм
|
,
град
|
Q
|
1
2
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.3.5 Жоғарыда көрсетілген үш режим үшін кедергілер үшбұрышын және масштабта кернеулердің векторлық диаграммасын салу.
Бақылау сұрақтары
1. Тізбектің r, L, C элементтерінің бірізді жалғанған кезінде толық кедергі қалай анықталады?
2. Кернеу резонанысының шарттары қандай?
3. Резонанс кезінде тізбектің толық кедергісі неге тең?
4. Қандай параметрлерді өзгертіп тізбекті резонансқа келтіруге болады?
5. Қандай белгілермен кернеулер резонансы болғанын анықтауға болады?
5 Зертханалық жұмыс
5.1 Синусоидалды токтың тармақталған тізбегі
Жұмыс мақсаты: тізбек параметрлерін эксперименталды түрде анықтап және r, L, С элементтерінің параллель жалғанған кезінде фазалық резонанс құбылысын зерттеу.
5.2 Тапсырма
5.2.1 Өз нұсқасына сай, 5.1 кестеде берілген мәндері бойынша r, L және С элементтерінің параллель жалғанған (5.1 сурет) тізбегі үшін есептеу керек. Есептеулердің қортындылары бойынша векторлық диаграмма салу керек. Тапсырманың 1 пунктін, аудиториядан тыс уақытта, зертханалық жұмысқа дайындағанда орындау керек.
5.1 кесте
|
Берілгені
|
Анықта
|
|
U,
B
|
I,
A
|
Iк,
А
|
Iс,
А
|
Р,
Вт
|
Iак,
А
|
Iрк,
А
|
Iс,
А
|
qк,
См
|
bк,
См
|
bс,
См
|
b,
См
|
У,
См
|
cos
|
1
|
150
|
0,5
|
0,9
|
0,6
|
30
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
100
|
0,25
|
0,58
|
0,4
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
120
|
0,35
|
0,45
|
0,5
|
50
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
170
|
0,6
|
0,55
|
0,6
|
35
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5
|
130
|
0,4
|
0,5
|
0,45
|
45
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6
|
140
|
0,45
|
0,6
|
0,7
|
40
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.2.2 Айнымалы сиымдылық конденсатордың және индуктивті орауыштың параллель жалғанған тізбегі үшін Ik = f(C), Iс = f(C), I = f(C) тәуелділіктерін жазып алу керек (зертханалық жұмысты орындау бойынша нұсқауларды қара).
5.2.3 1 пунктінің I = f(C) графиктері бойынша Срез резонаныстық сыйымдылықтың шамасын анықта.
5.2.4 Тізбектің резонанс С = Срез (bc = bk), резонанстан кейін С Срез (bc bk), резонансқа дейін С Срез (bc bk) жағдайлары үшін:
а) аспаптардың көрсеткен мәндерін алып, 5.1 кестедегі шамаларды есептеу керек;
б) токтар резонансы кезінде болатын Срез конденсатор сыйымдылығының мәнін есептеп, тапсырманың 2 пунктісінің қортындысымен салыстыру;
в) жоғарыда келтірілген үш тәртіп үшін масштабта өткізгіштер үш бұрышын және токтардың векторлық диаграммасын құру.
5.3 Жұмысты орындау бойынша нұсқаулар
5.3.1 5.1 суретінде бейнеленген электрлік сызбаны жинау керек.
Зертханалық жұмыста, айнымалы сыйымдылық конденсаторы ретінде конденсаторлар жинағы пайдаланады. Конденсаторды идеалды деп (С), ал индуктивті орауышты (rL) нақты деп есептейді.
5 .1 Сурет - Тармақталған r, L, С тізбегінің сызбасы
5.3.2 Автотрансформатормен оқытушы берген U кернеуін тізбектің кіріс қысқыштарына орнатып және тәжірибелік жолымен, оны тұрақты кезінде үстап Iк = f(C), Iс = f(C), I = f(C) тәуелділіктерін алу керек. Эксперименталды түрде тәуелділіктерді алған кезде міндетті түрде тумблер арқылы сиымдылықты өзгертумен Срез қою, яғни токтың минималды мәніне (I=Imin) жету керек.
5.2 кестесіне қортындыларды жазу керек
Достарыңызбен бөлісу: |