З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

188
Болыстаѕы ќрбiр 50 љйден сайлауда шар салушы (дауыс берушi) бiр
адамнан сайланатын болды. Ал олардыѓ бас ћосћан жиынында болыс
сайланатын жќне осы ћызметтен љмiткер белгiленетiн.
Тап осындай тќртiппен ќр ауылдаѕы ќрбiр 10 љйден сайлауда шар
салатын (дауыс беретiн) бiр адам сайланатын болды. Ал олардыѓ
бас ћосћан жиынында ауыл старшыны сайланды жќне осы ћызметтен
љмiткер белгiленетiн. Еѓ кп дауыс алѕан адам ауыл старшыны неме-
се болыс сайланатын, ал одан кейiн дауыс алѕандар осы ћызметтерден
љмiткерлер болып белгiлендi.
Болыстар мен ауыл старшындары 3 жыл мерзiмге сайланатын.
Болыстарды губернатор, ал ауыл старшындарын уезд бастыѕы бе-
кiтетiн. Сондай-аћ оларды бџл ћызметтерден кез келген уаћытта алып
тастауѕа да ћџћыћты болатын. Болыстар мен ауыл старшындарын
ћызметке бекiту мен ћызметiнен алып тастаудыѓ мџндай тќртiбi ћа-
заћ даласындаѕы сайлау жљйесiнiѓ отаршылдыћ мазмџнын крсеттi.
Жоѕары лауазымды шенеунiктердiѓ отаршыл ќкiмшiлiкке ћолдау
крсетпейтiн адамдарды ћызметке бекiтпей ћоюѕа ћџћыѕы болды.
Ауыл старшындарына жќне болыстарѕа 
ћоладан ћџйылѕан тс
белгiлер, 
сондай-аћ 
арнайы жасалѕан мр
 берiлетiн. Отаршыл ќкiм-
шiлiктiѓ бџл тменгi буындары полицияныѓ жќне тыѓшылардыѓ
мiндетiн ћоса атћарды. Олар ћазаћ даласында тыныштыћтыѓ саћталу-
ын ћадаѕалауѕа, ќсiресе барымтаны жоюѕа мiндеттендi. Сонымен
ћатар заѓдардыѓ ћатаѓ саћталуын, алым-салыћтыѓ уаћтылы ќрi то-
лыћ жиналуын, басћа да мiндеттi борыштардыѓ тљгел орындалуын
ћамтамасыз етуге тиiс болды. Олар сот шешiмдерiнiѓ жќне халыћ
соттары ћаулыларыныѓ орындалуын жљзеге асыруѕа да мiндеттi едi.
Gкiнiшке ћарай, оћиѕалардыѓ бџдан кейiнгi барысы сайлау жљ-
йесiнiѓ «партиялыћ» кљреске айналып кетуiне алып барып соћтырды.
Бiр рудыѓ кiлдерi мен екiншi бiр ру кiлдерiнiѓ арасында шиеле-
нiскен кљрес ршiдi. Елде байлыћпен ћызметтi сатып алу, ћоћан-
лоћы жасап ћорћыту, кљш крсету жќне жала жабу сияћты келеѓсiз
ћылыћтар кеѓiнен етек алды. Лауазымды ћызметтен љмiткерлер сай-
лау наућаны кезiнде аћшаны оѓды-солды аямай шашты.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: