З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

II Мемлекеттiк Думаныѓ таратылуы жќне оныѓ ћазаћтар љшiн

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 363/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

6. II Мемлекеттiк Думаныѓ таратылуы жќне оныѓ ћазаћтар љшiн салдары.  Бiрiншi орыс революциясы ћатаѓдыћпен басып тастал- ѕаннан кейiн патша љкiметi елде ћуѕын-сљргiн шараларын жљзеге асыруѕа кiрiстi.  1907  жылы реакцияшыл сайлау заѓы шыћты. Ендiгi жерде бџратана џлттар, соныѓ iшiнде ћазаћтар да сайлау ћџћыѕынан айырылды. Патша љкiметi Ћазаћстанныѓ байырѕы халћы сайлауѕа ћатысуѕа ќлi дайын емес деп санады. Сондыћтан да 1907–1917 жыл- дарда ћазаћтар Ресейдiѓ Мемлекеттiк Думасына сайланѕан жоћ. Пат- ша љкiметiнiѓ бџл шарасы ћазаћ халћыныѓ ашу-ызасын туѕызды. 1907  жылѕы маусымда Аћтбе, Петропавл, Ћостанай сияћты таѕы да басћа ћалаларда наразылыћ митингiлерi болып ттi. Ќ. Бкейха- нов Выборг љндеуiне ћол ћойды. Ол љндеу II Мемлекеттiк Думаныѓ таратылуына ћарсылыћ ретiнде ћабылданѕан болатын. Келесi шаћырылѕан Мемлекеттiк Думаларда ћазаћ халћыныѓ мљдделерiн  Т. Седельников, Н. Скалозубов  сияћты орыс депутаттары белсене ћорѕады. Орынбор губерниясынан сайланѕан депутат Т. Седельников Мемлекеттiк Дума мќжiлiсiнде былай деп ашыћ айтты : «Жљздеген мыѓ ћырѕыздар... мљлде жерсiз ћалып отыр, џлтараћ- тай ѕана болмашы жерi бар ћырѕыздардыѓ саны кем дегенде миллионѕа жетедi».  Ћазаћтардыѓ жерге ћатысты ћџћыѕын башћџрт  Ш. Сыртла- нов,  татар депутаты  С. Максудов   ћорѕады. Закавказьелiк депутат Х. Мамедов III Мемлекеттiк Думаныѓ мiн- берiнен бљкiл мџсылман фракциясыныѓ атынан сйлеген сзiнде Ресейдiѓ iшкi аймаѕынан шаруаларды Ћазаћстанѕа жаппай ћоныс аудартуды онда ћазаћтардыѓ жерге ћатысты заѓды ћџћыћтары шешiлгенге дейiн тоћтата тџруѕа шаћырды. Ћазаћтыѓ белгiлi саяси ћайраткерлерiнiѓ бiрi Мџстафа Шоћай Думаѕа депутат болмаса да, III жќне IV Мемлекеттiк Думалардаѕы мџсылман фракциясыныѓ ћџрамына кiрiп, ондаѕы мџсылман депутаттардыѓ назарын ћазаћ- тардыѓ бастан кешiрiп отырѕан ауыр халiне аударды. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз