пџтћа  дейiн ет,  1 пџтћа

159
Ћазаћ жылћысы
 тџрћы аласа, кеуделi келедi. Ол жыл бойы з
аяѕымен тебiндеп жайылады. Ћазаћ жылћысы жљйрiк ќрi те тзiмдi,
сондыћтан да ол iшкi Ресейден ћоныс аударып келген орыстардыѓ
арасында те жоѕары баѕаланды. Жылћы малы ћазаћты етпен, ћы-
мызбен ћамтамасыз еттi, салт мiнуге жќне ауыл шаруашылыѕында
кљш клiгi ретiнде де пайдаланылды.
Сиыр малы
 ћалмаћ сиырлары сияћты џсаћтау болып келедi. Сљттi
де кп бермейдi. Сиыр елдiѓ солтљстiк аймаћтарында кбiрек сi-
рiлдi. Оны ћоныс аударып келген орыс шаруалары кптеп сатып
алатын. Отырыћшы жќне жартылай отырыћшы шаруашылыћтарда
гiздер жер жырту кезiнде соћаѕа жегiлетiн кљш клiгi ретiнде пай-
даланылды. Ћазаћ байлары з сиырларын ежелгi дќстљр бойынша
кедейлерге сауын ретiнде таратып беретiн. Кедейлер сиырдыѓ сљтiн
сауып iшетiн. Оныѓ есесiне ол сиырларды жемшппен ћамтамасыз
етiп, баѕып-кљтудi, тлiн аман сiрудi з мiндеттерiне алатын. Мќсе-
лен, Перовск уезiнiѓ атаћты байы Бiлќш жыл сайын зiнiѓ 700-ге
тарта сиырын тап осылай «сауынѕа» берiп тџрѕан.
Ћазаћтар 
ешкiнi
 негiзiнен тамаша тљбiтiне бола сiретiн. Атаћты
Орынбор шќлiлерi ћазаћ ешкiлерiнiѓ тљбiтiнен тоћылып келгенi
белгiлi. Ќр отар ћойды бастайтын серке болады. 
Тљйе тљлiгi
 негiзiнен
ћос ркештi болып келедi. Жалѕыз ркештi нар тљйелер Ћазаћстан-
ныѓ оѓтљстiк жќне оѓтљстiк-батыс аймаћтарында сiрiлдi. Ћазаћ-
тар тљйенi кшi-ћон, егiн шаруашылыѕында кљш клiгi ретiнде де
пайдаланды. Тљйенi Ресейден ћоныс аударып келген орыс шаруа-
лары аз да болса сатып алып жљрдi.
ХIХ ѕасырдыѓ бiрiншi жартысында Ћазаћстандаѕы еѓ iрi байлар-
дыѓ бiрi Азынабай болды. Баянауыл сыртћы округiнде тџратын оныѓ
25 мыѓѕа жуыћ малы бар едi. Ал 1917 жылѕа ћарай Ћазаћстандаѕы
алты облыста тџратын ћазаћтардыѓ ћолындаѕы малдыѓ жалпы саны
18 миллион басћа жуыћ болатын.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: