Ядролық физика

Ядролық физика

3 – КУРС

Ядро құрылымы

• 1919 жылы Резерфорд протонды анықтады. Бөлшекпен

атқылағанда және оң зарядталған бөлшек бөлініп шыққан, оны протон деп атаған. Осы кезден бастап протон деген бөлшек пайда болды.

• Осы кезден бастап ядроның ішінде қосу зарядты бөлшек бар деп қарастырған. Осыдан кейін 1920 жылы Резерфорд ядроның ішінде заряды 0-ге тең, ал массасы протонның массасымен бірдей бөлшек бар деп идея айтты. 1930 жылы Боте Беккерель Бериллий пластинасын бөлшекпен атқылап көрді.

Осы реакцияның нәтижесінде бөлініп шыққан нұралануды счетчикпен тіркеді. Нұрлану жолына қорғасын пластинасын қойды. Ол қорғасын пластинасына жақсы жұтылмады. 1932 жылы бұл тәжірибені Пьер Кюри қайталады. Нұрдың жолына парафин қойды, сонда парафиннен протон ұшып шыққанын тіркеді, оның энергиясы 4,3 МэВ екенін өлшеді. Қорытындысында мынадай идея айтты: Фотон металл бетіне түскенде кей жағыдайда ұшып шығады, оны фотоэффект деп атайды. Бұл құбылысты да олар ядроның фотоэффекті деп атады. Бірақ ядроның ішіндегі протон кванттың әсерінен бөлініп шығуы үшін кванттың энергиясы 50 МэВ төмен болмауы керек.

• Осы реакцияның нәтижесінде бөлініп шыққан нұралануды счетчикпен тіркеді. Нұрлану жолына қорғасын пластинасын қойды. Ол қорғасын пластинасына жақсы жұтылмады. 1932 жылы бұл тәжірибені Пьер Кюри қайталады. Нұрдың жолына парафин қойды, сонда парафиннен протон ұшып шыққанын тіркеді, оның энергиясы 4,3 МэВ екенін өлшеді. Қорытындысында мынадай идея айтты: Фотон металл бетіне түскенде кей жағыдайда ұшып шығады, оны фотоэффект деп атайды. Бұл құбылысты да олар ядроның фотоэффекті деп атады. Бірақ ядроның ішіндегі протон кванттың әсерінен бөлініп шығуы үшін кванттың энергиясы 50 МэВ төмен болмауы керек.

• Чэдвиг Резерфорд идеясын басшылыққа алып, ядроның ішінде ауыр нейтрал бөлшек бар деп тәжірибелік нәтижелерді қайта өңдеді. Соның нәтижесінде ядроның ішінде массасы протонның массасынан сәл үлкенірек нейтрал бөлшек бар деп анықтады. Ол тұрақсыз, шамамен 888 секундтың ішінде келесі бөлшектерге ыдырайды: