Xx ғасырдың басындағы Қазақстанның қоғамдық -саяси дамуы

Сөйтіп, кеше ғана отарлық езгіге қарсы күресте саяси тұтастық туын көтерген қоғам мүлдем басқа сипат алып, таптық жіктелу жолына түсуге тиіс болды. «Бұл іс жүзінде жаңа ғана бой көтерген ұлт-азаттық қозғалыстың өзінің қисынды шешімін таппай жатып-ақ таптық күреске ұласуы еді...» деп баға береді М. Қойгелдиев, «... басқаша айтқанда, большевиктік басшылыққа ұлт-азаттық күрестің толық заңды нәтижесі есебінде пайда болған саяси ұлттық-мемлекеттік құрылым емес, пролетариаттық Ресей үлгісіндегі, орталық билікке байлаулы мемлекеттік жүйенің қалыптасқаны керек еді. Бұл сөз жүзінде, теорияда ұлттардың өзін-өзі билеу құқығын мойындаған Кеңес өкіметінің, іс жүзінде объективті, табиғи даму кезеңі «ұлттардың өзін-өзі билеуін алып тастап», жедел түрде, күштеп «еңбекшілердің өзін-өзі билеуін енгізу» саясатына көшкендігінің көрінісі болатын» 

Түркістан Автономиясы немесе Қоқан автономиясы — Түркістан өлкесі халықтарының өзін-өзі басқаруын қамтамасыз ету мақсатында 1917 жылы 28 қарашада Ресей мемлекеті құрамында құрылған автономиялы мемлекет. Оның өмірге келуіне кеңестік биліктің Түркістан халықтарының өзін-өзі басқару құқығын мойындамауы түрткі болды. Уақытша үкіметтің Сыртқы істер министрі қызметіне Мұстафа Шоқай тағайындалды. Көп ұзамай Түркістан автономиясы үкіметінің төрағасы Мұстафа Шоқай болды. Түркістан автономиясының құрылуын Түркістан өлкесінің жергілікті халықтары зор қуанышпен карсы алып, оған қолдаушьшық танытуға даяр екендіктерін білдірді. 1918 жылы қаңтарда Түркістан қаласында өткен Сырдария қазақтарының съезі Сырдария облысы Алаш автономиясы жарияланғанға дейін Түркістан автономиясы құрамында болатындығын білдірді. Халық зор үміт артқан Түркістан автономиясын 1918 жылы 2 ақпанда Кеңес үкіметі қарулы күшпен таратып, оның бірнеше мүшелерін тұтқынға алды.

«Соғыс коммунизмі» саясаты

• 1917-1921 жылдары біздің отанымыздың тарихындағы ең қиын кезең болды. Мұндай қарсыластық тараптармен және ең күрделі геосаяси жағдаймен қантөгіс соғысы болды
• Осы күрделі кезеңде, бұрынғы империяның көптеген бөліктерінде көптеген жерлері үшін көптеген талапкерлер шайқасты. Неміс армиясы; Жергілікті ұлттық күштер империяның фрагменттері бойынша өз мемлекеттерін құруға тырысады (мысалы, УПР қалыптастыру); Жергілікті халық бірлестіктері, аймақтық билік басшылығына бұйырды; 1919 жылы украин аумағына басып кірген поляктар; White Guard қарсы революционерлері; Индонезияның одақтас күштері; Және ақыр соңында, большевиктер. Мұндай жағдайларда жеңіс үшін өте маңызды шарты күштердің толық шоғырлануы және барлық қарсыластардың әскери жеңіліске қол жетімді барлық ресурстарын жұмылдыру болды. Іс жүзінде Коммунистердің бұл жұмылдыруы 1918 жылдың алғашқы айларынан бастап 1921 жылдың наурызына дейін КПСС-ның басшылығымен жүргізілген әскери коммунизм болды.

Алаш Орда үкіметіне амнистия жариялануы