[Введите текст]
86
Мырзатай Жолдасбековтің де қазақ сөз өнерінің
тарихына қосқан үлесі қомақты.
Зерттеуші көне түрік тіліндегі «Күлтегін» мәтінін
тікелей түпнұсқадан жаңа түрік тіліне, яғни қазақ тіліне
аударды. Осы арқылы көне әдеби жәдігердің жаңа бір
қырлары ашылды. «Күлтегін» ескерткіші тек түркілер
қағанатының тарихи шежіресі ғана емес,ескі түркі
тіліндегі ғажайып әдеби мұра екендігі де дәлелденді.
Бүгінде эпосы көп, сөз өнерінің қазба байлығы жөнінен
әлемдегі бірден-бір бай ел саналатын қазақтың әдеби
мұраларының қайнар бұлағы, түп-тамыры қайда
екендігіне нақты көркем мәтіндер, ғылыми тұжырымдар
арқылы көз жеткізілді.
М.
Жолдасбековтің
мемлекет
басшыларына
сұраныс жасай жүріп, «Күлтегіннің» көшірмесін
Астанаға әкеліп орнатқанын көзі қарақты оқырман
жақсы білсе керек. Ғалым концепциясындағы тұтастық
оның негізгі ғылыми еңбектерінде ( «Ежелгі дәуір
әдебиеті» (1967), «Күлтегін» (1986), “Асыл арналар”
(1986), «Мөлдір бастаулар» (1992), «Жүз жыл жырлаған
жүрек» (1993), «Асыл сөздің атасы» (1996), «Тоқсан
толғау» (1992), «Тастар сөйлейді» (2001), «Ел тұтқа»
(2002), «Шың мен шыңырау» (2002), «Орхон
ескерткіштерінің толық атласы» (2005) т.б) жүзеге
асырылғаны мәлім.
«Ежелгі
дәуір
әдебиеті»
атты
оқулық–
хрестоматиясында ғалым ҮІІ ғасырдағы Орхон – Енисей
жазба ескерткіштерінің өзіне тән стилін сақтай отырып,
алғаш рет толық аудармасын жариялады. Аталмыш
ғылыми еңбектің нәтижесінде, қазақ әдебиетінің тарихы
он екі ғасырға дейін тереңдеді. Осы зерттеуі арқылы
Мырзатай Жолдасбеков қазақ әдебиеттану ғылымына зор
жаңалық енгізіп, қазақ әдебиетінің тарихы ҮІІ ғасырдағы
Орхон ескерткіштерінен басталатынын бұлжымас
ғылыми негізбен дәлелдеп шықты.
Ғалымның негізгі ұстанымдары халқымыздың
рухани мұрасын жүйелеп зерттеуге айналған. Жоғарыда
аталған әдеби һәм тарихи жәдігерлерге сүйене отырып,
түркілердің жазба әдебиетінің негізі VII–VIII ғасырларда
қаланған деген нақты ғылыми тұжырым жасайды. Ең
бастысы, ғалымның пікірінше, қасиетті бұл мұралар тек
түркі жұртының ғана рухани қазынасы емес, бүкіл
адамзатқа ортақ мәдени ескерткіш және исі түркі тектес
халықтарының әлемдік өркениетке қосқан сүбелі де
айшықты үлесі болып табылады.
Тәуелсіздік кезінде көрнекті ғалым
Достарыңызбен бөлісу: