[Введите текст]

[Введите текст] 
 
 
150 
                                                                                                                       
мен  тыйым,  фрейдшілдік  тұғырнама,  экзистенционализм 
сарыны,  психологизм  мен  этнографизм,  деректілік  пен 
автобиографизм, көркем сынның әдіснамасы мен оның ірі 
өкілдерінің  туындылары  дәйектілікпен  сараланады.  Бұл 
жөнінде зерттеуші “Заман және қалам” атты алғы сөзінде 
былай  дейді:  ”Бұл  кітапта  негізінен  өткен  ғасырдың 
(байқаңызшы,осылай деуге тура кеп тұр!) 70-жылдарынан 
бергі 
дәуірдегі 
қазақ 
әдебиетінің 
әр 
саладағы 
құбылыстарына  өз  көзқарасымыз  бар  деп  ойлаймыз.  Ал 
ұлы  Абай,  Мағжан,  Сәкен,  бұрын  белгісіз  Әзімбай 
Бижанұлының  поэзиясы  туралы  М.Әуезов,  Ғ.Мүсірепов 
прозасы  туралы  пікірлер  еңбектің  уақыт  пен  кеңістік 
аясындағы 
ауқымын 
ұлғайтып,өнердегі 
дәстүр 
жалғастығын  біршама  айқын  сезінуге,ұлттық  көркемдік 
ойдың 
дамуындағы 
үзілмес 
рухани 
арқауды 
танып,түсінуге  үлес  қосар  деп  ұқтық.  Қайсыбір 
жазушы,қайсыбір  туындылар  төңірегінде  сол  кезеңнің  өз 
әсер,лебі  басым  аңғарылуын  құнттадық.””Еркеленіп 
шығар  сөз”  деген  бірінші  бөлімінде  “Абайдың  мұңы”, 
”Мағжанның  арманы”,  ”Сәкеннің  рухы”,  ”Әзімбайдың  
сарыны”  т.б  деген  тараушаларда  өлеңнің  сырлы  өрнегі, 
поэзияның  жеткен  жетістіктері  мен  сол  кезеңдегі  өлең 
өлшемдері мен әр ақын әкелген өлең өрнектері жайлы сөз 
қозғалса, қазақтың көркем прозасының көшбасындағы сөз 
өнерінің  ірі  өкілдері  М.Әуезов  пен  Ғ.Мүсіреповтің 
шығармалары  “Ыстық  жүрек,нұрлы  ақыл”  деген  екінші 
тарауда  талданады.  ”Батырдың  дана  қаламы”деген 
                                                                                                                       
тараушада 
қаламгер, 
қаһарман, 
қайраткер, 
қазақ 
халқының  даңқты  батыры  Бауыржан  Момышұлының 
шығармашылықтары өмір деректерімен өзектесе алынып, 
жан-жақты зерделенген. Мысалы зерттеушінің ойын мына 
сөздері      дәлелдері  хақ:  ”...Аталған  шығармаларының 
бәрінде  жазушы  өлең  -  жыр,  мақал  -  мәтелге,  халық 
творчествосының  өнегелік  мұратына  тәнті  көңілін  нақты 
оқиғалар  үстінде  кестелейді,  үзінділер  келтіріп,ел 
жүрегінің  лебімен  өзі  де  толғанып,  рухани  тулеу 
мезеттерін  бастан  өткізеді...  Жазушы  әскери  шындықта 
кездесетін  әдебиеттегі  құбылыстарға  ерекше  мән  беріп, 
үлкен  моральдық  -  эстетикалық  қорытындылар  жасап 
отырады” . 
“Қуатты  ойдан  бас  құрап”  атты  үшінші  бөлім  
академик 
сыншы, 
көрнекті 
ғалым 
Мұхаметжан 
Қаратаевтың  шығармашылығы  жайлы,  ал  “Эстетикалық 
ойға  биіктік  керек”  атты  портреттен,  қазақтың  аяулы 
ғалым  қыздарының  бірі  Ләйлә  Мұхтарқызы  Әуезованың 
адами, 
ғылыми 
қасиеттеріне 
кеңінен 
тоқталған, 
“Қыранның  қияғы”  атты  мақаласы,  академик  Серік 
Қирабаев, әдебиетші ғалым Шериаздан Елеукенов, сыншы 
Сағат  Әшімбаев  т.б  шығаршашылықтары  туралы 
толғанған  тараушалар  да  оқырмандарына  көп  ой  салады. 
Б.Майтанов  әдебиеттің  тарихи  мәні,  қазақ  әдебиеттану 
ғылымының  қазіргі    бағыттары,  әсіресе  әдебиет  тарихын 
теориялық  тұрғыдан  зерделейтін  бұдан  басқа  да  бірнеше 
зерттеу еңбектер жазған ғалым.  

[Введите текст] 
 
 
151 
                                                                                                                       
Тәкентанушы  ғалым,  филология  ғылымдарының 
докторы,  профессор 

жүктеу 1,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: