130
екенін анықтауға болады.
Сурет 17 - «3 курс студенттерінің зерттеушілік біліктер мен дағдыларын игеру
деңгейін бағалау» сауалнамасы көрсеткіштері
Аграрлық саладағы зерттеу университеті студенттерін диагностикалаудың
креативті-рефлексиялық компонент өлшемдерін диагностикалаудың бұл
кезеңінде А.В. Карповтың «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау»
тесті қолданылды. 1 курс студенттерінің нәтижелері 22-кестеде көрсетілген.
Кесте 22 – «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті 1 курс
студенттері нәтижелері
Топтар
Студенттердің рефлексия деңгейі (% бойынша)
бастапқы
қызметтік
ілгері
Бақыланушы
32,1
55
12,9
Эксперименттік
35,7
54,6
9,7
А.В. Карповтың «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті 1
курс студенттері нәтижелерінің диаграмма түрінде 18-суреттен көресетілген.
Сурет 18 - «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті 1 курс
студенттері нәтижелері
А.В. Карповтың «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті
бойынша 3 курс студенттерінің нәтижелері 23-кестеде көрсетілген.
Кесте 23 – «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті 3 курс
студенттері нәтижелері
Топтар
Студенттердің рефлексия деңгейі (% бойынша)
бастапқы
қызметтік
ілгері
Бақыланушы
5,6
58,3
36,1
131
Эксперименттік
4,8
62,4
32,8
А.В. Карповтың «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау» тесті
3 курс студенттері нәтижелерінің диаграмма түрінде 19-суреттен көресетілген.
Сурет 19 - А.В. Карповтың «Рефлексивтіліктің даму деңгейін диагностикалау»
тесті 3 курс студенттері нәтижелері
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде мамандарды кәсіптік даярлау
үдерісінде озық білім беру техноголгиясы студенттердің зерттеушілік
құзыреттілігін қалыптастыруда оқу-танымдық мотивтер мен рефлексия
арасындағы жағымды корреляцияны анықтау зерттеушілік құзыреттілікті
қалыптастыруға тиімді жағдай қалыптастырады деп есептейміз.
Аграрлық саладағы зерттеу университеті студенттерінің оқу-танымдық
мотивациясының дамуының жоғары деңгейі рефлексивтіліктің даму деңгейіне
әсер ететіні анықталды. Оқу-танымдық мотивациясының жоғары деңгейі
қалыптасқан рефлексивтілікті анықтайды,ал бұл өз кезегінде аграрлық саладағы
зерттеу
университеті
студенттерінің
зерттеушілік
құзыреттілігін
қалыптастыруға және дамытуға мүмкіндік береді. Берілген көрсеткіштер
аграрлық саладағы зерттеу университеті студенттерінің оқу-танымдық
мотивтерін
диагностикалау
нәтижесі
рефлексиямен
тығыз
корреляцияланатынын көрсетеді. Аграрлық саладағы зерттеу университеті
студенттерінде оқу-танымдық мотивтердің дамуы оның бірінші орындағы
міндеті болып табылады, ал бұл ары қарай рефлексивтіліктің деңгейін
арттырады және зерттеушілік құзыреттіліктің қалыптасуына тиімді. Аграрлық
саладағы зерттеу университеті студенттерінің креативті-рефлексиялық іс-
әрекеті оның жеке зерттеушілік іс- әрекетінің мәселелерін көру, оны өзінің ішкі
ресурстары есебінен өзгеру,өз таңдауын өз бетінше жасау, өз шешімі үшін
жауапкершілікті алу қабілетін арттырады. Оқытудың негізгі стратегиясы
рефлексияға ықпалететіноқу-танымдық мотивтердің дамуын қамтамасыз
ететін,аграрлық саладағы зерттеу университеті студентінің жалпы жеке
рефлексиялық мінез-құлқын ынталандыратын рефлексиялық іс-әрекетке
қызығушылықты қатынас жағдайын жасау болып табылады. Ол студентке
алынатын нәтижелерді құрастыруға, келесі зерттеушілік міндеттердің мақсатын
алдынала анықтауға, өзінің кәсіптік жолын түзету және зерттеушілік
құзыреттілікті өңдеуге, өзгермелі жағдайларға бейімделіп, жаңаша жолдар
іздестіруге бағыттайды.
132
Аграрлық саладағы зерттеу университеті студенттерін диагностикалаудың
креативті-рефлексиялық компоненті пәнді таңдау және оларды қанағаттандыру,
ізденіс пен қажеттіліктер иерархиясын құруды іске асырылады. Пәнді,
қажеттіліктерді қанағаттандыруды табуды белгілейтін шешім қабылдау
зерттеушілік құзыреттілікті қалыптастыру үдерісінде аяқталады. Осыған орай,
біз зерттеушілік құзыреттілікті қалыптастыру мотивациялық, рефлексиялық
үдерістерде жүреді деп есептейміз және бұл аграрлық саладағы зерттеу
университеті студентінің өзін зерттеуші позициясын ұстануға, зерттеушілік
әрекетті құндылық ретінде қабылдауына ықпал етеді. Сондай-ақ, мотивация
мен рефлексия негізгі рөлді алатын болса, олар зерттеушілік құзыреттіліктің
когнитивті-интеллектуалдық компоненттерін қалыптастыруға әсер етеді.
3.4 Аграрлық саладағы зерттеу университеті студенттерін кәсіптік
даярлаудың
ғылыми-әдіснамалық
негіздерін
қалыптастыруға
бағытталған тәжірибелік-эксперименттік жұмыс нәтижелері
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде мамандарды кәсіптік
даярлаудың
ғылыми-әдіснамалық
негіздерін
қалыптастыру
бойынша
тәжірибелік-эксперименттік жұмыс бағдарламасы негізгі үш: анықтаушы,
қалыптастырушы және бақылаушы кезеңдерін қамтығанын алдыңғы тарауларда
қарастырылған. Бақылаушы эксперименттің мақсаты зерттеу болжамын және
ұсынылған әдістің қолайлылығын анықтау мақсатында қайта диагностикалау
және динамиканы байқау болып табылады. Бақылаушы эксперимент кезінде
анықтаушы экспериментте пайдаланылған диагностикалық құралдар қайта
пайдаланылды. Эксперименттің негізгі мазмұнына тоқталсақ:
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде мамандарды кәсіптік
даярлаудың
ғылыми-әдіснамалық
негіздерінің
мотивациалық-дербестік
компонентін диагностикалауда келесідей әдістемелер пайдаланылды:
а) А. Пакулина мен С.М. Кетьконың сауалнамасының өңделген нұсқасы
«Аграрлық саладағы зерттеу университетіне трансформациялану қарсаңында
студенттерінің оқуға мотивтерін анықтау»;
ә) «Зерттеу университеті студенттерінің зерттеушілік іс-әрекетке
қатынасы» сауалнамасы Н.А. Шамелханова сауалнамасының өңделген нұсқасы;
б) «Зерттеу университеті студенттерінің зерттеушілік іс-әрекетке
құндылықты қатынасы»сауалнамы (авторлық).
«Аграрлық
саладағы
зерттеу
университетіне
трансформациялану
қарсаңында студенттерінің оқуға мотивтерін анықтау» мақсатында А. Пакулина
мен С.М. Кетьконың сауалнамасының өңделген нұсқасының салыстырмалы
көрсеткіштері төменде көрсетілген.
Зерттеу нәтижелері бойынша 1 курс студенттерінің білім алуға мотивация
деңгейі 24-кестеде көрсетілген.
Кесте 24 - 1 курс студентінің білім алуға деген мотивациясы (деңгей бойынша)
Зерттеу
Бақыланушы топ
Нәти
Эксперименталды топ
Нәти
Достарыңызбен бөлісу: |
