62
Жеткіліксіз жоғары кәсіптік бағалы бағдар, сондай ақ кәсіптік және
әлеуметтік маңызды шығармашылық міндеттерді шешуде субъектінің
белсенділігі мен дербестігі оқытудың тиімділігі мен сапасына әсерін тигізеді.
Оқыту қызметінің басты себеп-салдары бағдарламалық материалды және білім
берудің мақсатын ойдағыдай меңгеруді қамтамасыз ететін құрал ретінде
бірмезетте қалыптасқан танымдық қызығушылық болып табылады.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде жүйелік тәсілдемені жүзеге
асыру (оқыту үдерісінде зерттеу, бағдарламалық-саясатты, психологиялық-
педагогикалық, проблемалық жиынтығы) субъектінің деңгейінің артуына,
олардың саналылығына, яғни оқу, ғылыми-зерттеу, өндірістік және басқа
қызметтердің сапасының артуына мүмкіндік туғызады.
Озық білім беруге бір мезгілде жүйелік тәсілдеме меңгеруімен және іс
жүзінде атқарылуыменсубъектінің еңбегінің өнімділігінің артуы, олардың
бағалау деңгейі, өзін-өзі басқарудың тиімділігінің мейлінше артқаны
байқалады.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде озық білім беру
субъектілердің белсенділігінің, саналылығы мен дербестігінің өсуін негіздейді
және ынталандырады. Бұған сондай-ақ барлық қатысушылармен белгілі бір
субъектілердің өзін басқару функциясын дамыту мен өзектілендірумен
басқарудың біріктірілген жүйесі (оқыту процесі мен түрлі бағдарламалар) әсер
етеді.
8. Білімнің, таным мен дағдының беріктік принципі оқылатын білімнің,
қалыптасқан таным мен дағдының ұзақ сақталатынын білдіреді. Осы принципті
жүзеге асыру: оқылатын материалда маңыздысын бөліп қарауға; алынған
білімді оның көзқарастары мен ой-пікірлерінің жүйесіне енгізуге; алынған
білімдерді, алда қойылған міндеттерді шешуде танымдар мен дағдыларды
тиімді пайдалануға; ғылымның басқа саласына алынған таным мен дағдыны
тасымалдауға негізделеді.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде жүйелік тәсілдеме негізінде
жүзеге асырылатын озық білім беру, білімнің, таным мен дағдының жоғары
сапалы орнықтылығын қатамасыз етуге әсер етеді. Осы мәселеде үдеріс
барысында жүйелік тәсілдемені қолдану процесінде жүйелік құрылымдаудың,
ұсыныстың, оқытудың мазмұнын зерттеу мен меңгеруде алынған танымы мен
дағдысы маңызды орынды алады, осының нәтижесінде сәйкес зерттелетін
ғылымның танымдары мен дағдыларының өзіндік жүйесін тиімді де нық
қалыптастыруға мүмкіндік алады.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде озық білім берудің маңызды
принциптерінің құрамына, әрбір субъекті өзінің танымдық және (іске асатын
немесе алдағы уақытта жоспарланған) тәжірибелік қызметтің бағдарлы негізін
қалыптастыру мүмкіндігі бар болатын біруақыттылық принципі кіреді.
Біруақыттылық принципі өзіндік танымдық, теориялық және тәжірибелік
қызметін ұйымдастыруға және жүзеге асыруға кешенді және жүйелік
тәсілдемеде тиімді нақтылы көрінісі болады.
63
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде жүйелік тәсілдеме, сонымен
қатар зерттелінетін нысан туралы ақпаратты зерттегенде және ұсынғанда,
жүйелік құрастыру негізінде озық білім берупроцесінде біруақыттылық
принципінің нәтижесінде субъект қызметтің әртүрлі көрінісіне, соның ішінде:
танымдық, сараптамалық, ұйымдастырушылық, зерттеу жүргізу, тәжірибелік,
инновациялық және т.б. түріне қатысты білім, таным мен дағдылар жиынтығын
меңгереді және дамытады.
Озық білім беруде бір уақыттылық принципін жүзеге асырудың маңызды
аспектілері ретінде біз:
- өскелең ұрпақ пен мамандардың дамуы мен тәрбиесі, білім берудің
мақсатын орындаудың біруақыттылығы;
-
оқытудың белгілі заңдылықтарын және заңдарын мейлінше
мүмкіндігінше пайдалану;
- жүйелік тәсілдеме негізінде оқытудың мазмұнын бүтіндей ұсыну, зерттеу
және меңгеру;
- оқытудың ұжымдық және жекелей формаларының орынды үйлесуі;
- озық білім берудің алға қойылған міндеттерін шешуде қарқын мен
тәсілдемелерді реттеу;
- оқыту үдерісі мен оның компоненттерін озық дамыту;
-оқытудың процестері мен технологияларын, олардың қорларын (уақытша,
материалды-техникалық, қаржылық, кадрлық) оңтайландыру.
Зерттеу университеті оқыту үдерісінде бірмезгілде қолдану, мысалы
ақпараттық, ғылыми-зерттеу, білім беру (оқыту, бақылау, бағалау) және басқа
міндеттерді шешуде дербес компьютерлерді, анағұрлым мүмкіндігінше
қорларды үнемдеуді қамтамасыз ете отыра, білім берудің қарқыны мен
тиімділігін арттырады.
9. Сабақтастық принциптеріне келсек, онда ол философиялық көзқарастан
жаңа жағдайға ауысқанда бүтіндей және жеке сипаттамаларының элементтерін
сақтағанда құралатын, дамудың түрлі кезеңдері мен деңгейлері арасындағы
байланысты анықтайды. Білім берудің принципі ретінде, сабақтастық білім
берудің бүтіндей жүйесінде, бағдарламалардың оқу жоспарында, білім берудің
мазмұны мен әдістерінде бейнеленеді.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде білім берудің түрлі деңгейінде
озық білім беруде сабақтастықты іске асырудың қажеттілігі ең алдымен, білім
алудың стратегиялық мақсатын қабылдау мен өзекті қылу фактісімен, өскелең
ұрпақтың және мамандардың білім алуына, тәрбиеленуіне және дамытуына
негізделген. Осындай сабақтастықтың өзектілігі мен қажеттілігі, сондай-ақ
ақпарат көлемінің және оқыту мерзімінің ұлғаюы арасында, дәстүрлі дидактика
принциптері мен олардың уақыт факторының іс жүзіндегі бейнесі арасындағы
асқынған қайшылықтарын қамтамасыз етеді.
Аграрлық саладағы зерттеу университетінде озық білім беру жағдайында
сабақтастық принципін қарастыратын болсақ, онда оның ерекшеліктері білім
беру үдерісінде дидактикалық функция (білім беру, тәрбиелеу және дамыту)
орындағанда, білім беру қарқынын өзгерту, оқыту процесінің барлық
Достарыңызбен бөлісу: |
