Тексерілетін шарт кез-келген өрнек болуы мүмкін, бірақ көбінесе ол салыстыру
операторын қамтиды.
if-else операторлары
if операторы else өзекті сөзімен келесі түрді иеленеді:
if (тексерілетін шарт)
сөйлем1;
else
сөйлем2;
сөйлем3;
switch операторы
Switch бұтақталу операторы if-else басқару құрылымының альтернативасы болып
табылады және келесі синтаксисті иеленеді.
switch (өрнек)
{
константалы_өрнек:
операторлар группасы
break;
case константалы_өрнек:
операторлар группасы;
break;
.......
default константалы өрнек:
операторлар группасы;
Цикл операторлары
Ол кіру нүктесін, тексерілмелі шарт және шығу нүктесін иеленеді. Шығу
нүктесін иеленбеген цикл шексіз деп аталады. Шексіз цикл үшін тексерілмелі шарт
әрқашан шындық мән қабылдайды.
Шарттың тексерілуі цикл денесін орындау (for, while циклдары) алдында немесе
аяқталғаннан кейін орындалуы мүмкін.
For циклдары
For циклінің синтаксисі мынадай түрлері бар:
For ( өрнек1; өрнек2;өрнек3)
Оператор немесе операторлар блогы;
While циклдары
Do-while циклдары
Do-while while опертаорынан айырмашылығы ол аодымен дене (оператор
немесе блок), ал артыншаақиқат мәнде тексереді. Мұндай құрылым цикл денесінің
міндеттітүрде бір рет болса да орындалуыфн міндеттейді.
Оператордың синтаксисі мынадай түрлерді иеленеді:
Do
Оператор немесе операторлар блогы;
While(өрнек)
Ұсынылатын әдебиет
1. Visual C++/C.В. программалау. Глушаков А.В., Коваль А.В., Черепнин С.А.; Сурет-
безенд. Юхтман А.С. – М.:ООО «Издательство АСТ»; Харьков: «Фолио»,2003.-726 бет
2. Глушаков А.В., Коваль А.В., Смирнов С.В. Программалау тілі С++. Оқу курсы/
Сурет-безенд. Юхтман А.С. – Харьков: Фолио; М.: ООО «Издательство АСТ», 2001.-500
бет.
3 (1,2) тақырыбынан СДЖ-на арналған бақылау тапсырмалары
1.С++ программалық компонентіндегі шартты операторлар
2.Цикл операторлары фиксирленген сандық циклдық денелердің қайталануы.
3.С++ программасындағы циклдың интеративті операторлары.
4 тақырып.Статикалық және динамикалық массивтер. Объектілердің
бағдарлауыштары мен адрестері. Символдардың массивтері
Дәріс жоспары:
1.Массивтер мен көрсеткіштер
2.Көп өлшемді массивтер
3.Массивтердің динамикалық бөлінуі
4.Символдардың массивы
Дәрістің қысқаша мазмұны
С++ тілі басқа да көптеген биік деңгейдегі тілдер сияқты, программистке массивтерді
біртипті мәліметтерді жинақтаумен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Массивке кіретін
мұндай мәліметтердің жеке бірлігі массив элементі деп аталады. Массив – бұл бірыңғай
шамалар тізбегінің бір атаумен аталып реттелген жиыны.
Егер айнымалы бір массив элементтеріне адрестелуі үшін массивтің элемент
мағынасы салынған барлық элементтер атауына және индекс немесе ұяшық есіне ортақ
бір атау болу керек. Массивті бір типті мәліметтердің күрделенуіне байланысты массивті
өлшем бір өлшемді , екі өлшемді және көп өлшемді массивтер болып бөлінеді.
Массив өлшемі индексті өрнектердің сандарымен анықталады. Осыған байланысты
массив элементтерін айнымалы индексті деп атайды да а[l], b[i+j] – бір өлшемді
массивтер, c[3] [4], d[j][i] – екі өлшемді масситер, f[1][3]…[n], s[k][d+3]…[n] – n – өлшемді
массивтер.
Баздық типтері бар массивтердің инициализациясын оларды хабарлағанда шығаруға
болады. Бұны хабарлағаннан кейін теңдік (=) белгісінен соң элементтер мағынасын,
олардың массивтегі ретімен фигуралы жақшалар, үтір арқылы аталады.
Программалық қамтамасыз ету өңдеушісінің жадқа кіру мүмкіндігі С++ мықты
құралы болып есептеледі. Бұл мақсат үшін айнымалылардың арнайы типі - көрсеткіштер
қарастырылады. Көрсеткіштің хабарландыруы келесі синтаксистер болады:
Объект түрінің* идентификаторы:
Хабарланған массивтің атауы бірінші элементтің адресінің компиляторымен
ассоцияланады. Содан массив атауын қоладу арқылы көрсеткішке нөлдік элементтің
адресін меншіктеуге болады.
Char ArrayOf Char[] = {‘W’,’O’,’R’,’L’,’D’};
Char* pArr=ArrayOfChar;
pArr көрсеткішінің атын ауыстырғанда ArrayOf Char[0] құраушысына кіру
мүмкіндігіне иеленуге болады.
Көп өлшемді массивтің анықтамасы әр мөлшерлі элементтердің саны, типі,
мөлшері туралы мағлұматтарды құрау керек.
Тип массив_аты [k][k2]…[kn];
Осыған дейін анықталған массивтер статистикалық болып хабарланды және осыдан
стеті жадта немесе программаның деректер облысында сақтады. Егер массив
элементтерінің саны көп болмаса, онда мұндай орналасу ақталады. Бірақ көбінесе
деректерді сақтау үшін арнайы функциялар тізбегін қолдану арқылы кіретін динамикалық
қолдану жиі болады.
Объект астында динамикалық жадты белгілеу келесі өрнектердің көмегімен
орындалады:
malloc;
calloc;
new;
Жадтың белгіленген ресурстарын босату мына өрнектермен шығарылады:.
free;
delete;
С++ стандартына символдардың бірнеше жинақтары енгізілген. Дәстүрлі 8-битті
символдардың жинағы «қысқа символ» деп аталады. Сонымен қатар «ұзын» деп аталатын
1 битті символдардың көмегі қосылған. Әрбір символдар жинағы үшін кітапханада
функциялар бар.
ANSI C сияқты С++ -те символдық қатардың көрсетілуі үшін арнайы тип жоқ. Оның
орнына С++-те қатар терминаторымен, нөлдік (‘\0’) мәнді символ аяқталатын сhar типті
элементтер массиві сияқты көрсетіледі. Нөл терминаторымен аяқталатын қатарлар жиі
ASCIIZ қатары деп аталады. Символды қатарлар 2 тырнақшамен жабылған символды
константалар жинағынан тұрады.
“Бұл символ қатары...”
char buffer[10] ;
Ұсынылатын әдебиет
1.Visual C++/C.В. программалау. Глушаков А.В., Коваль А.В., Черепнин С.А.; Сурет-
безенд. Юхтман А.С. – М.:ООО «Издательство АСТ»; Харьков: «Фолио»,2003.-726 бет
2.Глушаков А.В., Коваль А.В., Смирнов С.В. Программалау тілі С++. Оқу курсы/
Сурет-безенд. Юхтман А.С. – Харьков: Фолио; М.: ООО «Издательство АСТ», 2001.-500
бет.
4 (1,2,3) тақырыбынан СДЖ-на арналған бақылау тапсырмалары
1.Стандартты диалогтік терезесі. Файлды сақтау және ашу терезесі.Түс таңдау, басу,
бет параметрлерін баптау.
2. Басу және мәтінмен жұмыс істеу функциялары. Windows құрылғыларының бөлігі.
3. Функциялар, көрсеткіштер,сілтемелер. Функцияны программалау тәжірибесі.
5 тақырып. Функциялар, Көру облысы, Локальды және глобальды
айнымалылар. Жад кластары. Кіріктірілетін функциялар.
Дәріс жоспары:
1. Функциялар, олардың параметрлері және аргументтері.
2. Көріну облысы. Локальды және глобальды айнымалылар.
3. Жад кластары.
4. Кіріктірілетін, рекурсивті және математикалық функциялар.
Дәрістің қысқаша мазмұны
Программада қолдануға шамаланатын әрбір функция оның ішінде хабарлануы,
анықталуы және шақырылуы керек. Әдетте функцияның хабарландырулары тақырыпты
файлдарда орналастырылады, содан кейін олар #include директивасының көмегімен
программаның бастапқы текстіне қосылады. Функцияның хабарламасы оның келесі түрде
хабарланатын пртотипін мазмұндайды:
Қайтымды тип FuncName (хабарлантын параметрлердің тізімі);
Мұндағы қайтымды тип – функциямен қайтарылатын деректердің типі. Егер
деректердің қайтарылатын типі көрсетілмесе, онда компилятор int-ті функциямен
қайтарылатын тип деп санайды. Хабарланатын параметрлердің тізімі үтірмен
ажыратылған функцияның әрбір параметрлерінің атауы мен типін көрсетеді. Параметрдің
атауын түсіруге рұқсат етіледі. Функцияның хабарланатын параметрлерінің тізімі бос
болуы мүмкін. Функцияның прототипінің мысалдарын көрсетейік:
Достарыңызбен бөлісу: | 
