32
1.14 сурет - ВА беттік панелі
1.15 сурет - ВА блок-диаграммасы
LabVIEW-де инженерлер мен ғалымдарға белгілі терминология
иконкалар бейнесі мен басты идеялар пайдаланылады. Ол дегеніміз тіл
бағдарламаланатын істерді сипаттау бойынша мәтінде емес, графикалық
белгілерге ыңғайластырған. Негізін қалаушы мәліметтер ағыны LabVIEW
бойынша (dataflow) принципі алгоритді жасау ережесін бір мағынада
анықтайды. Біз LabVIEW-ді дәстүрлі бағдарламалау тілінің өте кем былайша
айтқанда жоқ тәжірибесінде үйрене аласыз, десе де бұның принциптерін еске
сақтау керекті болады екен.
33
LabVIEW бағдарламалары виртуалды аспаптар (ВА,virtual intruments -
VI), себебі бұл функциялық, тыс бөлігі айқын, дәстүрлі құралдарға ұқсайды.
Дегенмен де бұлар С немесе Basic сияқты атақты бағдарламалау тілдерінің
функцияларына мен бағдарламаларына өте ұқсайды. Мұнда немесе енді біз
LabVIEW-ды, бұның шынайы аспаптарымен шынай болуын елеместен,
виртуалды аспап яки ВА дейтін боламыз.[16]
ВА 3 басты бөлікке бөлінеді:
- беттік панель (Front Panel) виртуалды аспаптың ыңғайлы пайдаланушы
интерфейсі бар сондықтан, дәстүрлі аспаптың беттік панелін бұлай
ұқсатқаннан соң осылай атаған. Онда басқару тұтқасы, түймелер, графикалық
индикаторлар және қолданушы тарапынан мәліметтерді енгізу құралы болып
табылатын басқа да басқару элементтері (controls) болуы мүмкін, ал
индикациялау элементтері (indicators) - бағдарламадан шығыс мәліметтері.
Қолданушы тышқан мен пернетақтаны пайдалана отырып, мәліметтерді
енгізеді, содан кейін монитор экранында бағдарлама әрекетінің нәтижелерін
көреді;
- LabVIEW-дың блок-диаграммасы (Block Diagram), G (Джи)
графикалық бағдарламалау тілінде жасалған ВА алғашқы бағдарламалық код
болады екен. Блок-диаграмма нақты істейтін бағдарламамен қамтылған. Блок-
диаграмманың функцияларының қатарына кіреді екен: виртуалды
аспаптардың төменгі деңгейлі, кіріктірме функциялы LabVIEW, бағдарламаны
жасайтын басқару константалары мен құрылымдары. Арнайы көптеген
объектілер ішінде мәліметтер ағынын жазу бойынша яки солардың ішіне
ықпалдасы жасау үшін, біз ұқсас өткізгіштерді (wires) сызуымыз керек. Блок-
диаграммада беттік панелдегі объектілерде ұқсас терминалдар (terminals)
түрде анықталуы мүмкін, бұлардың арқасында мәліметтер пайдаланушыдан
бағдарламаға теріс келуі мүмкін [6];
- кейбір ВА-ны өзге ВА-тың блок-диаграммасында қосымша бағдарлама
бойынша пайдалану үшін, соның иконкасын (icon) , байланыстырушы панелді
(coonector) тексеру қажет. Өзге ВА-лардың арасында пайнылатын виртуалды
аспап виртуалды қосалқы аспап (ВҚА, SubVI) деген сияқты атап жүр,
сондықтан тілдердегі дәстүрлі алгоритмділігі қосалқы бағдарламаларға
аналогты. ВА-ның иконкасы бір мағыналы графикалық көрінімі болады екеен
сонымен қатар, өзге ВА-ның блок-диаграммасында объект бойынша
пайдаланылуы мүмкін. Байланыстырушы панель ол қосалқы аспап – ВПА
(виртуалды пайдаланушы аспап ) сияқты пайдаланылғанда, өзге блок-
диаграммадан
ВА
мәлімттердің
мәлімет
жіберетін
механизмімен
жабдықталған. Қосалқы бағдарламаның дәйектері мен параметрлеріне тура
келетін, байланыстырушы панель виртуалды құралдың кіріс пен шығыс
мәліметтерін тексереді.
Виртуалды аспаптар иерархиялық пен модульдік (modular) болып
келеді. Біз осыларды бөлек түрде қосымша (top-level programs) бойынша,
виртуалды қосымша бағдарламалар бойынша да пайдана алады екенбіз. Бұл
34
тұрғысында дәл, LabVIEW модульдік бағдарламалау (modular programming)
концепциясынмен жүзеге асады. Алғашқыда біз бірнеше қарапайым қосалқы
жүктемелерге жоғары пайдаланбалы жүктемелерді бөлеміз. Сосын барлық
қосалқы міндет болатын функциялар бойынша виртуалды аспаптар жасаймыз,
сосын осы ВА-ларды үлкен деңгейдегі аспаптың блок-диаграммасына
жалғаймыз, сол пайдаланбалы міндеттің барын атқарады.
Модульданған бағдарламаландыру техникасы ыңғайлы, сол себептен
барлық ВҚА-ның көмегімен ыңғайлы қолдана аламыз, осы аталған
нюанстарды түзеу оңайланады. Осыдан басқа, аз деңгейдегі ВҚА кейбір
қосымшаларға сай міндеттерді орындай алады сонымен қатар көп
қосымшаларда пайданылуы мүмкін.
Төмендегі кесте бойынша LabVIEW терминдерінің қатары мен дәстүрлі
бағдарламалау тілдері бойынша бұлардың барлық қабылданған эквиваленттер
берілген.
1.1 Кесте - LabVIEW терминдері және дәстүрлі бағдарламалау тілі бойынша
олардың эквиваленттері
LabVIEW
Дәстүрлі бағдарламалау тілдері
Виртуалды аспап (ВА)
Бағдарлама
Функция
Функция немесе тәсіл
Виртуалды қосалқы аспап
(ВҚА)
Қосалқы бағдарлама, объект
Беттік панель
Қолданушы интерфейсі
Блок-диаграмма
Бағдарламалық код
G немесе LabVIEW
С, C++, Java, Basic және т.б.
1.16 сурет - Блок-диаграмма (LV7.1) жасау бойынша аспаптар панелі
