59
Есептеудің алынған нәтижесі берілген жұмыс үстеліне рұқсат етілген
шу деңгейімен салыстырылады. Егер есептеу нәтижесі рұқсат етілген шу
деңгейінен артық болса, шуды азайтудың арнайы шараларын жүргізу қажет.
Оларға келесілер жатады: кеңсенің қабырғасы мен төбесін дыбысжұтқыш
материалдармен қаптау, шу көзінен шу деңгейін төмендету, құрал-
жабдықтарды дұрыс орнату, жұмысшының жұмыс орнын ұтымды
ұйымдастыру. ГОСТ 12.1.003-83 бойынша кеңседегі жұмыс орнына рұқсат
етілген шу деңгейі 65 дБ болу қажет. Есептеулер нәтижесінде алынған мән
рұқсат етілген шу деңгейінен аспайды. Сондай-ақ сканер және принтер
сияқты переферийлік құрылғылар бір мезетте жұмыс істеуі екіталай, сол
себепті алынған мән бұдан азырақ болады. Тағы да бір ескеретін жайт
принтермен жұмыс кезінде жұмысшының болуы міндет емес, себебі
принтердің қағаздарды автоматты түрде өткізу механизмі бар.
Ұсынылған жұмыста өндірістік шуыл сипаттамаларына және
акустикалық есептеулер жүргізілді. Шуыл көзінен дыбыстық қысымның
деңгейін қажетті төмендетуді есептеп, 63 Гц жиілікті октавалық жолақ ол
∆𝐿
тр
= 8құрады.
4.3 Ауаны тазарту және кондиционерлеу жүйелерін есептеу
Жұмыс орнына кондиционер таңдау үшін ол жерде жұмыс істейтін
жұмысшы санын, сырттан келетін артық жылуды, күннен бөлінетін жылу
әсерін, оргтехникаларды және т.б. ескеру қажет.
Кеңседегі жылулық балансты есептеу үшін келесі формуланы
қолданамыз:
Q
жылу.б
= Q
қоршау
+ Q
р
+ Q
а
а
+ Q
жарықтану
+ Q
құрал
(4.3.1)
бұл жерде
Q
қоршау
– температураның айырымы кезіндегі жылу мөлшері, Вт;
Q
р
– күннің сәулесі арқылы келетін жылу мөлшері, Вт;
Q
а
а
– адамдардан бөлінетін жылу;
Q
жарықтану
– жасанды жарықтандыру құралдарынан бөлінетін жылу
мөлшері, Вт;
Q
құрал
– оргтехника және басқа да құрылғылардан бөлінетін жылу
мөлшері, Вт.
4.4 Температураның айырымы кезіндегі жылу мөлшері
Сыртқы есептік температураны салқын мезгіл үшін ақпан айының 13-
сағатындағы орташа температура алынады. Ал жылы мезгіл үшін шілде
айының 13-сағатындағы орташа температура мәні алынады. Температураның
айырымы кезіндегі жылу мөлшерін есептеу үшін ішкі жайлылық шартын
(tіш.есеп) және өндіріс кезіндегі технологиялық талаптарды ескеру қажет.
60
Q
қоршау
=V
бөлме
Х
о
(t
шыққан
- t
келген
)
(4.3.2)
V
бөлме
=6 * 6 * 3 = 108 м
3
;
Х
о
= 0,42 Вт/м
3о
С.
мұнда V
бөлме
– бөлменің көлемі, м
3
.
Х
о
– меншікті жылулық сипаттама, Вт/м
3о
С.
Жылы мезгіл үшін:
t
сырт.есеп
= 27,6
о
С,
t
іш.есеп
= 24
о
С.
Салқын мезгіл үшін:
t
сырт.есеп
= -25
о
С,
t
іш.есеп
= 20
о
С.
Сонымен алынған мәндерді формулаға қойып есептеу арқылы мынаны
аламыз:
Q
қоршау
= 108 * 0,42 * (- 25 - 20) = -2041,2 Вт.
61
5 Экономикалық бөлім
Ақпараттық-коммуникациялық
технология
түріндегі
жобаны
дайындаудың шешімінің жалпы құнын есептеу үшін мына формула
қолданылады:
С
𝑛𝑖
= З
фот
+ З
сз𝑖
+ М
𝑖
+ Р
𝑐𝑖
+ Р
м𝑖
+ П
з𝑖
+ Р
н𝑖
(5.1)
мұндағы
З
фот
– құрастырушылар жалақысының жалпы қоры, теңге;
З
сз𝑖
– әлеуметтік салық бойынша аударымдар, теңге;
М
𝑖
– материалдарға жұмсалатын қаражат, теңге;
Р
𝑐𝑖
– арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету құралдарына жұмсалатын
қаражат, теңге;
Р
м𝑖
– техниканы пайдалану үшін жұмсалатын қаражат, теңге;
П
з𝑖
– басқа шығындар, теңге;
Р
н𝑖
– есептік шығындар, теңге.
Құрастырушылардың еңбекақысының жалпы қоры (З
фот
) келесідей
формуламен есептеледі:
З
фот
= З
оi
+З
дi
(5.2)
мұндағы
З
оi
– негізгі жалақы, теңге;
З
дi
– қосымша жалақы, теңге.
Жобаның жалпы күрделілігі келесідей формула бойынша есептелінеді:
Т
о
= Т
н
∗ К
𝑐
∗ К
т
∗ К
н
(5.3)
мұндағы
К
𝑐
– бағдарламалық қамтамасыз етудің күрделілігін ескеретін
коэффициент;
К
т
– стандартты модульдерді құрастыру кезіндегі қолдану дәрежесін
ескеретін түзету коэффициенті;
К
н
– бағдарламалық қамтамасыз етудің жаңалық дәрежесін ескеретін
коэффициент;
Т
н
– нормативтік еңбек мазмұны.
Күрделілік коэффициентін есептеу 5.1-кесте бойынша жүргізіледі және
К
𝑐
=0,26. Бағдарламалық қамтамасыздандыруда 3 немесе одан да көп
сипаттама, қауіпсіз сақтауды қамтамасыздандыру, күрделі құрылымдық
деректерді басқару және іздеу, интерактивті қолжетімділік, бағдарламалық
қамтамасыздандырудың кеңейтілген операциялық ортада жұмыс істеуі
болады.
