43
- көрсеткіштерді қолдану;
- жоғары артықшылық.
2. Қиындығы. Алғашында SQL соңғы пайдаланушы үшін жұмыс істеу
құралы ретінде ойластырылған болатын, бірақ бірте-бірте ол бірталай
өзгерістерге ұшырап, құрастырушыныңжекелеген құралына айналып кетті.
3. Стандарттардан шегінуі. SQL-дың өзінің халықаралық ANSІ SQL-92
деп аталатын стандарты болса да, көптеген ДҚБЖ бағдарламашылары SQL
тіліне өзгерістер енгізе береді.
4. Иерархиялық құрылымдармен жұмыс атқару қиындығы. Бірталай
ДҚБЖ бұрын SQL диалектілерін иерархиялық құрылымдарымен әртүрлі
манипуляциялардың түрлерін ұсынбаған еді. Кейбір деректер қорын басқару
жүйелері жеке шешімдерін ұсына бастады. Мысалы, Orаclе Dаtаbаsе-де
CONNECT BY көрінісі пайдалынады. Қазіргі таңда, ANSІ-да SQL DB2
диалектісінен WІTH рекурсивті конструкциясы стандартталған. Ал Microsoft
SQL Server -де 2005-ші жылғы нұсқасында ғана рекурсивті сұраныстар пайда
бола бастады.
5. Процедуралық кеңейтілімі. Процедуралық бағдарламалық тілдер
қатарына SQL тілі енбейді. Негізінен алғанда, әрбір ДҚБЖ-де жеке
процедуралық тілі қолданылады.
2.2.11 ДҚБЖ MySQL
ДҚБЖ MySQL –PHP көтере алатын, бірнеше мәліметтер қорының бірі
болып табылады.
Кесте 2.2.11.1 – MySQL мәліметтер түрлері
Түр
Сипаттамасы
INT
Бүтін сан
TINY INT
Кіші бүтін сан (-127-ден 128 дейін немесе 0-ден 255
дейін )
FLOAT
Тұрақсыз нүктесі бар, заттық сан
DATE
Мерзім. Жылы-айы-күні болып көрсетіледі
TIME
Уақыт. Сағат:минут:секунд болып көрсетіледі
DATETIME
Мерзім мен уақыт. Жыл-ай-күн, сағат:минут:секунд
түрінде көрсетіледі
YEAR [(2|4)]
Жыл. Екі немесе төрт санды форматты анықтауға
болады
CHAR (M)
VARCHAR (M)
Жолдың тұрақталған ұзындығы М (М<=255)
Жолдың тұрақсыз ұзындығы М (М<=255) дейін
TEXT
Ұзын тексттік фрагменттер (<=65535)
BLOB
Үлкен екілік объкеттер (суретер, дыбыстар)
44
MySQL жүйесі пайдалануға қол жетерліктей бола тұра, шынайы өмірдің
біршама мәселелерін шешерліктей құқы бар. SQL –
Structurеd Quеry Lаnguаgе
сөздерінің аббревиатурасы, құрылымдық сұраныс тілі деген мағынаны
білдіреді. Бұл тіл, әр түрлі мәліметтер қорларына стандартты қол жеткізу
құралы болып табылады. MySQL жүйесі тұтынушылар қашықтықтағы
компьютерге қосылуға мүмкіндік беретін сервер. Denwer PhpMyAdmin веб-
әзірлеушінің жинағына еніп, мәліметтер қорымен жұмыс істейтін,
пайдалануға оңай құрал болып келеді. Сіз жаңа мәліметтер қорын құруға,
таңдалған мәліметтер қорында жаңа кесте құруға, кесте мәліметтерін енгізуге,
сонымен қатар мәліметтерді қосып, жойып және түзеуге қол жеткізесіз.
MySQL белгілі мәліметтердің негізгі үш түрі: сандық, мерзім, уақыт және
бағыт. Бұл категориялардың әр қайсысы қөп түрге бөлінеді.
Жаңа кестені құру үшін «
CREATE TABLE» командасын қолданамыз.
Кесте құру синтаксисі мынадай:
CREATE [TEMPORARY] TABLE
[IF NOT EXISTS] tbl_name [(CREATE _definition,...)]
[table_options] [select_statement]
Кесте 2.2.11.2 – Деректер түрінің спецификаторлары
Түр
Сипаттамасы
NOT NULL
Осы атрибутта кестенің барлық жолдарының мәні
болуы тиіс. Егер белгіленбесе, ұяшықты бос
қалдыруға болады (NULL)
AUTO_INCREMENT Сандық бағандарда пайдалануға болатын MySQL
арнайы мүмкіндігі. Егер кетеге жолдарды енгізіп
жатқан кезде бұл ұяшықты бос қалдырса, онда
MySQL
идентификатордың
бірегей
мәнін
автоматты түрде генерациялайды. Бұл мән
бағандағы бар ең үлкен мәннен бір бірлік жоғары
болады. Әр кестеде осындай ұяшықтың біреуі ғана
бола алады. АUTO_INCRЕMЕNTбар бағандар
индексттелуі тиіс.
PRIMARY KEY
Баған кестенің бастапқы кілті болып келеді.
Бағандағы деректер бірегей болуы керек.
MySQL
бұл
бағанды
автоматты
түрде
индексттейді.
UNSIGNED
Бүтін санды түр, оның мәні тек оңтайлы немесе
нөлді болуын білдіру керек.
45
3 Дерекқорды жобалау және оны іске асыру
3.1 Концептуалды жобалау
Ең басында ақпараттар қорын құру үшін жұмысқа қажетті нысандар
атауларын және жинақтарын анықтау өте маңызды. Бұл ақпараттың
маңыздылығы өте жоғары, себебі қолданушылар мен бағдарламаны
құрастырушылардың көзқарастары бойынша нысандар бастапқы негізгі.
Бағдарламада 3.1-кестеде бейнеленген нысандар тізімі пайдаланылады.
Кесте 3.1 – Деректер қорының нысандары
Нысанның атауы
Сипаттамасы
Сlіеnts
Клиент жайлы ақпарат сақталады.
Managers
Қызмет көрсететін менеджерлер жайлы ақпарат
сақталады.
Orders
Клиентке ақшалай несиенің берілу берілмеуін
көрсететін ақпараттар.
Orders_car
Клиентке көліктік несие түрі берілген жағдайда
көрсетілетін ақпараттар
Orders_tovar
Тауарлық несиенің толтырылуы
3.2 ЕR моделін құру
Orders, clients және managers бір-бірімен байланысқа түседі:
Сурет 3.2.1 – Негізгі кестелер арасындағы ЕR диаграмма
