Педагогикалық - диагностикалық эксперимент құрылымы мен шарттары.Педагогикалық - диагностикалық экспериментқұрылы-мына бастапқы зерттеу, анықтаушы, қалыптастырушы, бақылау, са-лыстыру, қорытындылау, бекіту қамтылады. Диагностикалаудың әдіс-темесіне, әдіс - тәсілдеріне сүйене отырып, бақылау әдісі, сауалнама әдісі, әңгіме, әңгімелесу, интервью, тест, контект талдау т.б. әдістер негізінде эксперименттік жұмыстар жүргізу көзделеді.
Педагогикалық - диагностикалық зерттеуде ең маңызды әдіс-тердің бірі контент-талдау әдісі, зерттеуге алынған объектіден жазбаша шығарма, хат, эссе жазу арқылы оқушының іс - әрекетіне мазмұнды талдау жасалады. Жиі жүргізілген контент - талдау әдісінде оқушыға жекелей тұлғалық сыпаттама бере аламыз.
Мәліметтерді алу және жинақтауға байланысты аз уақыт ішінде тест жүргізу арқылы тұлғаның қабілеті мен көңіл - күйін айқындауда тест әдісінің көптеген бағыттарын пайдалануға болады: тұлғаға бағыт-талған, жобалау, интеллектіні айқындау, сыни тұрғыда ойлау, крите-риалдық - бағытталған т.б.
Н.М.Борытко тұлғаның тәрбиелігі мен білімділігіне диагнос-тика жүргізуде төмендегі шарттарды ескеру керектігін ұсынады:
- сапалық және сандық сипаттама жасау ( жасы, әлеуметтік жағ-дайы, мекен жайы, оқуы, медициналық - биологиялық жағдайлары);
- зертелушініңсапалық және сандық сипаттамасын бағалау кри-терийлерін құрастыру;
- айқындалған критерийлер зерттеу барысында қаншалықты жиі кездесетінін айқындау;
- сипаттамадағы анықталған мүмкін болған себептерді жіктеу;
- зерттеу барысында айқындалған кемшіліктерді жоюдың жол-дарын көрсету;
- зерттеу барысында айқындалған жағымды тәжірибені наси-хаттаудың қажеттілігін негіздеу.
Тәрбие жұмысы тиімділігінің психологиялық-педагогикалық диагностикасының әдістері.Педагогикалық – психологиялық диагностикалық эксперимент барысында әдістердің кешенін: анализ, син-тез, жобалау, индукция, дедукция, идеалдау, ойша эксперимент, са-лыстыру, жинақтау, маңызына қарай талдау, топтастыру т.б. қамтиды.
Нақты жүргізілген педагогикалық - диагностикалық экспери-мент педагогикалық үдерісті жандандыруға үлкен ықпал етеді. Мек-тептегі педагогикалық эксперимент тұлғалық қатынасқа, жас ерек-шелікке, анатомиялық - физиологиялық, психологиялық, әлеуметтік жағдайларға аса мән берілуі керек. Зерттеушілер мектепте диагнос-тика жүргізгенде мектепке дейінгі, кіші мектеп жастындағы, балалық шақ, жоғарғы мектеп жасындағы аралықтарды нақты белгілеп жас ерек-шелігін негізге ала отырып жүргізгенде дұрыс нәтижеге жетеді.
Тәрбие жүйесінде сапа критерийлеріне жүйенің қойылған мақ-сатқа жақындау дәрежесі, мектептің жалпы психологиялық климаты, оқушылардың тәрбиеліктерінің деңгейлік көрсеткіштері т.б. Мектептің алдына қойған мақсаты мен міндеттеріне сәйкес ұйымдастыру жұмыс-тарының нақты іске асуы, оның тәрбиеленушілердің тәрбиелік деңгей-лерінің өсуіне ықпалы, жақсы нәтиже алуға бағытталуы, яғни, тұлға-ның дарындылығы мен қабілетін, зиялылығын аша білу. Көптеген ғы-лыми зерттеу жұмыстарында оқушылармен жүргізілген тәрбиелік -диагностикалық зерттеулерде тәрбиелік деңгейлерін төмен, орта, жоғары деп үш деңгейлерге бөліп қарастырылады.
Педагогикалық диагностика барысында тұлғаның бойында ада-ми құндылықтарды қалыптастыру, тәрбиенің кешенді жүргізілуі, мақсаты, міндеттері, мазмұны, әдіс пен формалардың өзара әрекеттестікте іске асуы көзделеді.
Достарыңызбен бөлісу: |