Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

Қарым-қатынастың коммуникативті қызметі

жүктеу 0,69 Mb. бет 40/226 Дата 05.04.2023 өлшемі 0,69 Mb. #42018 түрі Оқулық

Навигация по данной странице:

• Қарым-қатынастың бел қызметі
• Бастауыш сынып оқушыларымен

Қарым-қатынастың коммуникативті қызметі арқылы ақпараттармен алмасу процессі іске асырылады. Оқушыларды тәр-биелеу, оқыту, олардың тұлғаларын дамытып қалыптастыруда маңызы зор. Қарым-қатынастың бел қызметі арқылы оқушылардың өзара бірлескен ынтымақтастық іс-әрекеттерін ұйым-дастыру, реттеу, басқару жүзеге асырылады. Қарым-қатынастың перцептивтік қызметі арқылы оқу-шылардыңпсихикалық жағдайын сезіне алу, олардың көңіл-күйін түсіне білу мүмкін болады. Қарастырылып отырған қарым-қатынас қызметтері нақты педа-гогикалық іс-әрекетте өзара бір-бірімен тығыз байланысып жатады. Мұғалім әр жастағы оқушылармен жұмыс жасауда педагогикалық қарым-қатынасқа қойылатын талаптар да өзгеріп отырады. Негізгі талаптардың бірі – педагогикалық үдерістің негізгі заңдылықтарының бірі болып табылатын оқушылардың жас ерекшлеліктеріне сай қарым-қатынас орната білу. Мектеп оқушылары үш буынға бөлініп білім алатыны белгілі: бастауыш, орта (жеткіншек шақтағы оқушылар) және жоғары. Енді осы буындарға сәйкес педагогикалық қарым-қатынас ерекшеліктерін қарастырып көрейік. Бастауыш сынып оқушыларымен педагогикалық қарым-қа-тынасты ұйымдастыруда мұғалімдер мектепке табалдырығын алғаш рет аттап тұрған оқушылар үшін оқу үдерісі жаңа негізгі іс-әрекет түрі екенін есте сақтаулары маңызды. Олардың «оқушы» деген жаңа әлеу-меттік рөлге ие болуымен мінез-құлықтары, психологиялық көңіл күй-лері, ойлау қабілеттері біраз өзгерістерге ұшырайды. Бастауыш сы-нып оқушысы үшін оқу әрекеті бағаланатын әрекет болғандықтан, олар үлкен жауапкершілікті сезіне бастайды және өз істерін басқа-лардың істерімен салыстырып бағамдайды. Оқу әрекетіне қызығуымен қатар балалар ойын әрекетін де жақ-сы көреді. Сондықтан сабақта оқушылар тез жалығып кетпеулері үшін мұғалім түрлі жаттытырулар жасатып, ойын технологияларын пайда-лана отырады. Сонымен қатар, бастауыш сынып оқушылары ата-аналарынан басқа, талаптары барлық балаларға ортақ, оқыту мен тәрбие үдерісін басқаратын мұғалім тұлғасымен танысады. Мұғалім мәртебесі бас-тауыш сынып оқушылары үшін өте жоғары, беделі биік. Сондықтан бұл жастағы оқушылар мектеп ережесін тиянақты орындауға тыры-сады, мұғалімнің айтқан талаптарын заң ретінде қабылдайды. Бастауыш сынып оқушыларының басым көпшілігі қарым-қатынасқа ашық, ынталы, үлкендерге сенгіш болып келеді. Сыныптастарымен әлеуметтік әрекеттесу және достар табу бұл жастағы оқушылардың маңызды міндеттерінің бірі. Мектеп ережелерін орындау арқылы олар өздерінің мұғалімге және көпшілікке деген қатынастарының қандай екенін білдіреді. Оқу әрекеті барысында оқушы мұғалімнің және сыныптастарының қарым-қатынастық ықпалын сезінеді. Сондай-ақ, сыныптастарына деген қатынасы мұғалімнің оларға берген мінездемесімен анықталады. Тұлғааралық қатынастар эмоцияға негізделеді және осы жастық шақ соңына қарай оқушылар өздерінің сынып ішіндегі мәртебелерінің қандай дәрежеде екенін сезіне бастайды. Балалардың талпыныстарына көңіл аудару, олардың жетістікте-рін назардан тыс қалдырмай атап өту, оның құнды және қайталанбас ерекше жан екенін сезінуге мүмкіндік жасау осы жастық шақтағы қа-рым-қатынастың басты ерекшеліктері. Сонымен қатар бастауыш сы-нып оқушылары үшін мұғалімнің жүзінің жылы, көңілді болуы ма-ңызды: күлімдеу, күлдіру, көңілдерін көтеру, мақтау, педагогикалық қолдау көрсету, т.с.с жүктеу 0,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз