Тақырып: Социолингвистика Жоспары: I кіріспе II негізгі бөлім

Социолингвистика ғылым болып қалыптасуы

жүктеу 27,5 Kb. бет 2/3 Дата 03.12.2022 өлшемі 27,5 Kb. #40432

2.2. Социолингвистика ғылым болып қалыптасуы Мәртебесі әлеуметтік лингвистиканың ғылыми пән ретінде. Социолингвистика — көрініп тұр, ол пайда тоғысында екі басқа ғылымдар — әлеуметтану және лингвистика. Пәнаралық сипаты социолингвистиканың мойындайды ғалымдар. Алайда, өзі, бұл мойындау емес, сұраққа жауап: не көп осы ғылым — әлеуметтану немесе лингвистика? Кім айналысады, ол — кәсіби әлеуметтанушылар немесе кәсіби тілші (еске бірінші ғалым, употребившим термині «әлеуметтік лингвистика», әлеуметтанушы)? Қазіргі заманғы социолингвистика — тіл білімі саласы. Әзірге бұл ғылым ғана қалыптасты, жетекшілігімен аяққа болады, пікірталас туралы, оның мәртебесі. Бірақ соңында 20 в., социолингвистике ғана емес анықталды объектісі, мақсаттары мен міндеттері зерттеулер, бірақ және алынған елеулі нәтижелер болды мүлдем айқын «языковедческая» табиғат-осы ғылым. Өзгеше ісі, социолингвисты заимствовали көптеген әдістері бар әлеуметтанушылар, мысалы, әдістері, жаппай тексеру, сауалнама жүргізу, ауызша сұрау және интервью. Бірақ, заимствуя у әлеуметтанушылар бұл әдістер, социолингвисты пайдаланады, оларды қолдануға міндеттеріне тілді оқыту, сонымен қатар, олардың негізінде әзірленеді өзіндік әдістемелік жұмыс тәсілдерін, тілдік фактілер мен ағылшын тілін ана тілі. Социолингвистиканың объектісі. Негізін қалаушылардың бірі қазіргі әлеуметтік лингвистиканың американдық зерттеуші Уильям Лабов анықтайды социолингвистику ретінде ғылым, ол зерттейді «тілі, оның әлеуметтік контексте». Егер таратып жазу бұл лапидарное анықтау керек екенін назар социолингвистов айналғанда емес өзіндік тілді, оның ішкі құрылғы, ал қалай пайдаланады тілді адамдар құрайтын болса, қоғам. Бұл ретте барлық факторлар болуы мүмкін әсер тілін пайдалану, — түрлі сипаттамаларын өздерінің сөйлейтін (олардың жасына, жынысына, білім деңгейіне және мәдениет түріне, мамандығына және т. б.) ерекшеліктерін нақты сөйлеу актісі. «Мұқият және дәлме-дәл ғылыми сипаттамасы белгілі бір тілдің, — деп атап өтті Р. Якобсон, — мүмкін емес, онсыз грамматикалық және лексикалық ережелерін қатысты болуы немесе болмауы арасындағы айырмашылықтарды сөйлесу тұрғысынан, олардың әлеуметтік жағдайы, жынысы немесе жасы; орнын анықтау осындай ережелердің жалпы сипаттау тілі білдіреді күрделі лингвистикалық проблема». Айырмашылығы генеративной лингвистика ұсынған, мысалы, жұмыстарға Н.Хомского, социолингвистика ісі бар емес, тамаша тіл тасушымен, порождающим ғана дұрыс пікір осы тілде, ал нақты адамдар өз сөзінде бұзуы мүмкін нормалары, қателіктер жасауға, араластыруға, әр түрлі тіл стильдері және т. б. түсіну үшін Маңызды болып табылады, немен түсіндіріледі барлық осындай ерекшеліктері нақты пайдалану тілі. Осылайша, кезінде социолингвистическом жақындаған тілі зерттеу нысаны болып табылады жұмыс істеуі тілі; оның ішкі құрылымы ретінде қабылданады бір шындық және арнайы зерттеуге ұшырамайды. Қоғамда, қай жерде жұмыс істейді, екі, үш, тіл, көптеген тілдерді, социолингвист тиіс зерттеу тетіктері жұмыс істеуі бірнеше тілдерді, олардың өзара іс-қимыл алу үшін мынадай сұрақтарға жауап. Қандай салаларында әлеуметтік өмірде олар пайдаланылады? Қандай арасындағы өзара қарым-қатынас, олардың мәртебесі мен функциялары? Тіл қай тіл? «сақталатын», т. е. мемлекеттік немесе ресми қабылданған негізгі құрал ретінде қарым-қатынас, ал қандай мәжбүр довольствоваться рөлі, отбасылық және тұрмыстық. Қалай, қандай жағдайларда және қандай қалыптарда туындайды екі — және көп тілділік? Негізгі ұғымдар: әлеуметтік лингвистика. Социолингвистика оперирует кейбір жиынтығы үшін ерекше, оған ұғымдар: тілдік қауымдастық, тілдік жағдаят, əлеуметтік-коммуникативтік жүйе, тілдік әлеуметтенуі, коммуникативтік құзыреттілігі, тілдік код, ауыстырып қосу кодтар, билингвизм (қостілділік), диглоссия, тіл саясаты және басқа да бірқатар. Сонымен қатар, кейбір ұғымдар заимствованы басқа салалары тіл білімі: тілдік норма, сөйлеу қатынасы, сөйлеу, мінез-құлқын, сөйлеу актісі, тілдік контакт, араластыру тілдері, тіл-делдал және т. б., сондай-ақ әлеуметтану, әлеуметтік психология: қоғамның әлеуметтік құрылымы, әлеуметтік мәртебе, әлеуметтік роль, әлеуметтік фактор және кейбір басқа да. Қарастырайық бұл кейбір ұғымдарды, ең тән әлеуметтік лингвистика және маңызды мәнін түсіну үшін, осы ғылыми пән. Тілдік қоғамдастық — бұл адамдардың жиынтығы, біріккен ортақ әлеуметтік, экономикалық, саяси және мәдени байланыстары бар және жүзеге асыратын, күнделікті өмірде тікелей және опосредствованные бір-бірімен және әр түрлі әлеуметтік институттармен көмегімен бір тілдің немесе әр түрлі тілдер кеңінен тараған, осы жиынтығы. Таралу шекаралары тілдері өте жиі сәйкес келмейді саяси шекаралары. Ең айқын мысал — қазіргі заманғы Африка, онда бір және сол тілде айту тұрғындары әр түрлі мемлекеттердің (осындай, мысалы, суахили, қарапайым да Танзания, Кения, Уганде, ішінара Заире және Мозамбик), ал ішіндегі бір мемлекет сосуществуют бірнеше тілдерді (Нигерия, мысалы, олардың 200-ден астам!). Сол кезде ұғымдар, «тілдік қауымдастық» маңызды лингвистикалық үйлесімі және әлеуметтік белгілері: егер біз есептелінеді, тек лингвистикалық, онда болады ғана тілі туралы қатыссыз, сол ортаға, ол пайдаланылады; егер сүйенуге ғана әлеуметтік критерийлері (қоса алғанда және саяси-экономикалық және мәдени факторлар), онда аясынан тыс көңіл қалады тілдер, жұмыс істейтін осы әлеуметтік қауымдастықтар. Әлеуметтік-коммуникативтік жүйесі — кодтар жиынтығы мен субкодов пайдаланылатын осы тілдік қоғамдастықта және орналасқан бір-бірімен қарым-қатынаста функционалдық қосымша. «Функционалдық дополнительность» дегенді білдіреді әрбір кодтар мен субкодов құрайтын әлеуметтік-коммуникативтік жүйесі бар, өз функцияларын, пересекаясь функциялары басқа кодтар мен субкодов (осылайша барлық олар бір-бірін толықтырады функциялар бойынша). Мысалы, әрбір стиль әдеби тілдің — ғылыми, ресми-іскерлік, публицистикалық, діни-проповеднический — өзіне тән функциялары, тән емес басқа стилям, ал бірге олар функционалды түрде бір-бірін толықтырады, жүйесін құра отырып, қабілетті қызмет көрсетуге барлық коммуникативтік қажеттілігін осы қоғамның (ол атауға болады қоғам тасығыштарды әдеби тіл; олардан басқа әлі де бар, мысалы, тасымалдаушылар диалект, просторечия) барлық салалар бойынша қарым-қатынас. «Многоязычном қоғамдағы әлеуметтік-коммуникативтік жүйесін әр түрлі тілдері, және коммуникативтік функцияларды арасында бөлінеді олардың (бұл ретте әрбір тілдерді мүмкін, әрине, болып бөліне субкоды — диалектілер, туыстас, стильдер). Тілдік ахуал. Компоненттері әлеуметтік-коммуникативтік жүйесін, қызмет көрсететін бір немесе өзге тілдік қауымдастық, олар бір-бірімен белгілі бір қарым-қатынас. Әр кезеңде өмір сүруінің, тілдік қоғамдастықтың бұл қарым-қатынастар көп немесе аз тұрақты. Алайда, бұл дегенді білдірмейді олар өзгеруі мүмкін. Өзгерту саяси жағдайдың, ауыстыру, мемлекеттік құрылысты, экономикалық өзгерістер, жаңа бағыттар, әлеуметтік және ұлттық саясат және т. б. — барлық бұл мүмкін, сондықтан жай-күйіне әсер етуі әлеуметтік-коммуникативтік жүйесі, оның құрамы және функциялары оның компоненттерін кодтар мен субкодов. Функционалдық арасындағы қарым-қатынас компоненттері әлеуметтік-коммуникативтік жүйені, сол немесе басқа кезеңде өмір сүруінің осы тілдік қоғамдастық қалыптастырады тілдік ахуалға тән осы қоғамдастықтың. Ұғым «тілдік ахуал» қолданылады, әдетте, үлкен тілдік қауымдастықтар — елдер, аймақтар, республикалар. Үшін осы ұғымдар маңызды уақыт факторы: мәні, тілдік ахуал — бұл жай-күйі, әлеуметтік-коммуникативтік жүйесінің белгілі бір кезеңінде оның жұмыс істеуі. Мысалы, Украинада, онда әлеуметтік-коммуникативтік жүйе ретінде басты құрамдас украин және орыс тілдері (олардан бөлек, басқа да: белорус, болгар, венгр, чех және кейбір басқа), дейін КСРО ыдырағаннан байқалды салыстырмалы динамикалық тепе-теңдік осы тілді жетік меңгерген. Болған мектеп және украин және орыс тілінде білім, ғылым және жоғары білім хабарласты екі тіл де, белгілі мөлшерде деля қолдану саласын (жаратылыстану және техникалық ғылымдар — негізінен, орыс тілінде, гуманитарлық — негізінен украин), тұрмыстық қарым-қатынас тілін таңдау анықталды интенциями сөйлейтін, түрі адресаттың сипатымен жағдай қарым-қатынас және т. б. 1990-шы жылдары функциялары орыс тілі Украинада күрт қысқартылып келеді, ол вытесняется украин тілін бірі салаларының орта және жоғары білім беру, ғылым, мәдениет; қолдану орыс тілін тұрмыстық қарым-қатынас, сондай-ақ қысқартылады. Бұл өзгерістер — несомненное куәлік өзгерістер тілдік ахуалды, құрамы әлеуметтік-коммуникативтік жүйесін, қызмет көрсету украин тілдік қоғам, бұрынғы қалпында қалады. Ауысу кодтар. Кодтар (тілдер) және субкоды (диалектілер, стилі), құрайтын әлеуметтік-коммуникативтік жүйесі, функционалды бөлінуі. Бұл бір және сол контингенті сөйлейтін құрайтын бұл тілдік қоғам, меңгеріп жалпы жиынтығы коммуникативтік құралдарды пайдаланады, олардың жағдайларына байланысты қарым-қатынас. Мысалы, егер сөз қозғалғаны туралы субкодах әдеби тіл, ғылыми тасымалдаушылар әдеби тілінің қаражатын пайдаланады ғылыми стиль, іс қағаздарын жүргізу, құқықтану, әкімшілік хат алмасу және т. б. олар міндетті жүгіну құралдарына ресми-іскерлік стиль саласындағы, діни ғибадат — сөзі мен конструкцияларға стилінің діни-проповеднического және т. б. Басқаша айтқанда, байланысты қарым-қатынас саласы сөйлейтін ауысады бастап бір тілдік құралдарды басқа. Осыған ұқсас көрініс байқалады және сол қоғамдар, онда пайдаланылады бір емес екі (немесе бірнеше). Билингвы, яғни адамдар білетін, екі (немесе бірнеше) тілдерін, әдетте «бөледі», оларды пайдалану шарттарына байланысты қарым-қатынас ресми түрде, қарым-қатынас кезінде билік пайдаланылады негізінен бір тіл, ал тұрмыста, отбасында, қарым-көршілермен — басқа (басқа). Бұл туралы айтуға болады ауыстыру бір кодынан басқа, ретінде ғана кодтар фигурируют емес стильдері бір тіл бірінші мысалда, ал әр түрлі тілдері. Ауысу код немесе кодты ауыстырып қосу, — бұл көшу сөйлейтін процесінде сөйлеу қарым-қатынас бір тілі (диалект, стиль), басқа шарттарына байланысты коммуникация. Ауыстырып қосу кодын мүмкін, мысалы, ауыстырумен, адресатты, яғни, кімге жүгінеді сөйлейтін. Егер адресат меңгерген екі тілді біледі сөйлейтін болса, соңғы, әрине, пайдалануға тура келеді, бұл, таныс адресатқа тілі, дегенмен осы уақытқа дейін қарым-қатынаста сөйлесу-билингвами алмады пайдаланылуы мүмкін басқа тілді немесе екі тілді. Ауысу белгілі серіктесіне тілдік код болуы мүмкін тіпті жағдайда өзгереді құрамы общающихся: егер әңгімеге екі билингвов қосылады үшінші адам иеленетін тек бір белгілі үшеуіне де тілдерді, онда қарым-қатынас болуы тиіс, осы тілде. Бас тарту, сол жиналғандардың ауысу коды, таныс үшінші қатысушыға коммуникация, мүмкін ретінде бағалануы олардың арнауы оның тақырыбына сөйлесу немесе елемей, оны коммуникативті сұраныс. Фактор обусловливающим кодтарын ауыстырып қосу мүмкін өзгерту рөлін ең сөйлейтін. Айталық, әкелердің рөлін (қарым-қатынас, отбасы) немесе рөлін көрші үйде болса да, ана үшін одан диалект, ал хабарласпай органдары орталық билік мәжбүр өзіңді көп немесе аз қабылданған сөйлеу формалары. Егер осындай ауысу болмайды, билік өкілдері оны түсінеді, ол өз мақсатына жетеді (қанағаттандырылсын, шағымды қарауға және т. б.), т. е. талқылағанда коммуникативтік сәтсіздікке ұшырады. Тақырыбы қарым-қатынас, сондай-ақ әсер етеді кодын таңдау. Зерттеушілердің мәліметтері бойынша, мәселелерімен айналысқан қарым-қатынас жағдайында тілдік біртекті емес, «өндірістік» тақырыптары мүшелері тілдік қоғамдастықтар көреді талқылап, тілде бар, тиісті арнайы терминологияны белгілеу үшін әр түрлі техникалық процестерді, құрылғыларды, аспаптарды және т. б. Бірақ ауысуы тақырыптары — өндірістік тұрмыстық, — «қосылады» басқа тілдік коды немесе субкод: ана тіл немесе диалект ұйымдастырсаңыз болады. «Одноязычном қоғамда кезінде осындай кодты ауыстыру жүреді ауысу кәсіби тілдің жалпы қолданылатын тілдік құралдар. Қандай жерде сөйлеу тізбегінің сөйлейтін переключают кодтары? Бұл сипатына байланысты әсерін сол факторлар, олар туралы ғана сөз болды. Егер немесе өзге факторлардың әсері сөйлейтін алдын-ала болжай алады және тіпті қандай да бір мағынада жоспарлауға, онда ауысу жүреді табиғи шекарасы сөйлеу ағынының: соңында сөз тіркестерін, синтаксического кезең неғұрлым байыпты режимде қарым — қатынас талқылау қандай да бір тақырып. Алайда, егер араласу факторын, обусловливающего кодтық ауыстырып, күтпеген сөйлейтін, ол ауыса отырып, кодты код ортасында сөз тіркестерін, кейде тіпті договорив сл ва. Жоғары дәрежеде меңгеру, әр түрлі кодтары немесе субкодами кезде оларды белгілі бір дәрежеде автоматизированно, өзі кодтық ауыстырып қосу мүмкін емес осознаваться кеңістігінде, әсіресе жағдайларда, басқа код (субкод) пайдаланылады емес, тұтастай, ал фрагментах. Мысалы, айтқанда, бір тілде, адам вставлять өз сөйлеу элементтері басқа тілді — фразеологизмдер, табыс септік, междометия, бөлшектер. Өзі қабілетін ауыстырып қосу кодтарын көрсетеді жеткілікті жоғары дәрежеде меңгеру (немесе кіші) және белгілі бір коммуникативтік және жалпы мәдениет. Механизмдері, кодтық ауыстырып-қосуды қамтамасыз етеді адамдар арасындағы өзара түсіністік және салыстырмалы жайлылығы ең процесін тілдік қарым-қатынас. Керісінше, қабілетсіздігі индивидтің ауытқып тұруы мүмкін өз сөз шарттарына байланысты қарым-қатынас, адалдығын тек бір коды (немесе субкоду) ретінде қабылданады аномалия және әкелуі мүмкін, коммуникативті жанжалдарға. Тіл вариативтілік. Егер біз қарым-қатынас процесіне ауысуға байланысты, бір тілдік құралдарын, басқа да, мысалы, ауыстыру кезінде адресаттың жалғастыра отырып, бұл ретте талқылап, сол атты, бұл-біздің иелігінде бар құралдар жиынтығы, мүмкіндік беретін бір қатар айтуға әр түрлі. Бұл-өте маңызды қасиет тілдің қамтамасыз ететін говорящему емес еркін білдіруге, өз ойын осы тілде емес, бұл әр түрлі тәсілдермен. Білу шет тілі әр түрлі білдіруге бір мағынасы деп аталады қабілетіне перефразированию. Бұл қабілеті, сонымен қатар, қабілеті мәтіннен мағынасы келген айтқандарына сапасымен де ажырата білген дұрыс сөз тіркестерін желтоқсандағы дұрыс емес, негізі күрделі психикалық дағдысын, деп аталатын «тілді меңгеру». Вариативтілік көрінеді барлық деңгейдегі тілдік қарым-қатынас — меңгеру құралдарымен әр түрлі тілдерді (және, демек, кедергі, попеременного пайдалану бірліктердің әрқайсысының тілдерді шарттарына байланысты қарым-қатынас) дейін сезіну сөйлейтін қатыстылығы түрлі фонетикалық немесе акцентных нұсқаларын тиесілі бір тілді (қазіргі орыс әдеби тілінде бұл нұсқалары үлгідегі б ло[шн]ая / б ло[хс]шы, және астында.). С социолингвистической тұрғысынан, құбылыс вариативтілігін назар аударуға тұрарлық айналыса түрлі тілдік нұсқалары пайдаланылуы мүмкін байланысты әлеуметтік айырмашылықтар арасындағы тілдік және айырмашылықтарды жағдайында тілдік қарым-қатынас. Социолект. Бұл термин пайда болды лингвистикада салыстырмалы түрде жақында жартысында, 20 в., Ол құрылған екі бөліктен — бөлігінің социо-, указывающей қатынасы қоғамға, және екінші құрамдас бөлігі «деген сөздер «диалект»; бұл мәні, стяжение бір сөз сөз тіркестерін «әлеуметтік диалект». Социолектом деп атайды жиынтығы тілдік ерекшеліктер тән қандай да бір әлеуметтік топқа — кәсіби, таптық, жас ерекшелік және т. б. — шегінде, сол немесе басқа кіші ұлттық тілі. Мысалдар социолектов бола алады ерекшеліктері сөйлеу сарбаз (солдат жаргон), оқушылар (мектеп жаргон), қылмыстық жаргон, арго хиппи, студенттік сленг » («термин «жаргон», «арго», «сленг» төменде қараңыз), кәсіби «тілі» кім жұмыс істейді компьютерлер, әр түрлі сауда арго (мысалы, «челноков», есірткіні сататын саудагерлер) және т. б. Термині «социолект» ыңғайлы белгілеу үшін әртүрлі және несхожих бір-бірімен тілдік құрылымдар бар, дегенмен, жалпы біріктіретін олардың белгілері бар: бұл білім беру қызмет көрсетеді коммуникативтік қажеттіліктерін әлеуметтік шектелген адамдар топтары. Социолекты емес білдіреді тұтас жүйе коммуникация. Бұл ерекшеліктері сөйлеу түрінде сөз, сөз тіркестерін, синтаксистік құрылымдарын, ерекшеліктерін ударения және т. б. негізі осы социолектов — словарная және грамматикалық — әдетте аз ерекшеленеді тән осы ұлттық тілі. Осылайша, қазіргі заманғы қылмыстық арго бар өте үлкен саны ерекше белгілерді, оның ішінде метафорических: балда ‘басы’, кесек ‘мың рубль’, азақстан ‘милиционер’, хаза, таңқурай ‘воровской жын-ойнақ ортасы’, хрусты ‘ақша’, шмонать ‘обыскивать’, этапка ‘пересыльная түрме’ және т. б., бірақ төмен түсу және спряжение осы сөздерден, оларды біріктіруге ұсыныстар бойынша жүзеге асырылады общеязыковым үлгілер мен ережелерге; общеязыковой болып табылады және лексика, жоқ белгілейтін қандай да бір ерекше болмысы «кәсіби» және тұрмыстық өмір қылмыскерлер, (орта ғасыр: Басын мені балде; Бұл ол сатып алған екі кесек; «Хазу нагрянули қажетті құжаттар мен обшмонали барлық, бұл кім болды). Арго. Жаргон. Сленг. Алғашқы екі термин — француз шығу тегі бойынша (франц. argot, jargon), үшінші — ағылшын тілі (ағылш. slang). Барлық үш термин жиі қолданылады ретінде синонимдер. Алайда, орынды ұғымдарының аражігін ажыратып, скрывающиеся осы атаулары: арго — бұл, айырмашылығы ыңғайлы, сол немесе өзге дәрежеде құпия тілі, құрылатын арнайы жасау үшін сөз осы әлеуметтік топтың түсініксіз бөгде. Сондықтан оның сөз тіркестері «воровское арго», «арго офеней» — кезбе саудагерлер Ресейде 19 ғ. қарағанда, «воровской жаргон», «жаргон офеней». «Термині сленг» тән батыс лингвистикалық дәстүр. Мазмұндық ол жақын деп белгіленеді термин «жаргон». Арго, жаргон, сленг — бұл түрлері социолекта. Ерекшелігі әрбір осы тілдік құрылымдарды байланысты болуы мүмкін кәсіби обособленностью сол немесе өзге де топтар немесе оның әлеуметтік отграниченностью қалған. Компьютерлік жаргон (сленг) — мысалы, кәсіби, шектеулі, тілдік құрылымдардың, воровское арго, студенттік сленг — мысалдары әлеуметтік шектелген субкодов. Кейде топ болуы мүмкін обособлена және кәсіптік, әлеуметтік; сөз осындай топтың ие қасиеттері мен кәсіби және әлеуметтік ыңғайлы. Мысал — солдат жаргон, өйткені әскери іс білдіреді мамандығын, айналысатын адамдар, осы мамандықпен өмір сүріп, өз жеткілікті оңаша қалған қоғамның өмірі. Койне. Термин койн (гр. ‘ — жалпы [тіл]’) бастапқыда қолданылған тек общегреческому тілі қалыптасты 4-3 ғғ. б. э. дейінгі және қызмет бірыңғай тіл, іскерлік, ғылыми және көркем әдебиет Грекия дейін 2-3 ғғ. б. э. Қазіргі социолингвистике койне ретінде түсініледі мұндай күнделікті қарым-қатынас құралы, ол байланыстырады сөйлейтін әр-түрлі аймақтық немесе әлеуметтік нұсқада осы тіл. Рөлін койне бола алады наддиалектные нысанын тілі — өзіндік интердиалекты біріктіретін өзіне шегін әр түрлі аумақтық диалект, немесе тілдердің бірінде жасалған, жұмыс істейтін осы аумақтарында. Ұғым «койне» үшін әсіресе өзекті тілдік өміріне үлкен қалалар, олардың перемешиваются массасын адамдардың әр түрлі сөйлеу дағдыларын қалыптастыру. Межгрупповое қарым-қатынас жағдайында қаласының әзірлеуді талап етеді мұндай коммуникация құралдары, ол болар еді барлығына түсінікті. Осылайша пайда болады қалалық койне, қызмет көрсету қажеттіліктеріне күнделікті, негізінен ауызша қарым-қатынас әр түрлі топтарының қалалық халық. Басқа қалалық койне бөледі койне таралу аймағы, т. е. белгілі бір аумақта таралған бұл тілі (немесе тілдері). Мәселен, көптілдік республикасындағы Мали (Африка) ретінде койне тілі пайдаланылады бамана бар наддиалектную нысаны. Ұғым «койне» кейде қолданылады және жазбаша нысандар тілі — мысалы, латын, использовавшейся ретінде тілі ғылым ортағасырлық Еуропада. Диглосс және қостілділік. Жоғарыда сипатталған терминдер, білдіретін әр түрлі кіші ұлттық тілі, дәлелдейді табиғи тілдерге мүлдем гетерогенді: олар бар көптеген өз таралған түрлеріне тоқталды, қалыптастыру және жұмыс істеуі негізделген белгілі бір әлеуметтік дифференцированностью қоғамның және әр түрлілігімен оның коммуникативтік қажеттіліктерін. Бұл кейбір түрлерінің бар өз тасығыштарды, т. е. жиынтығы сөйлейтін білетін тек осы кіші жүйе ұлттық тілі (аумақтық диалектом, просторечием). Басқа да түрлері қызмет етеді жалғыз, ал қосымша қарым-қатынас құралы болып: мысалы, студент пайдаланады студенттік жаргоном негізінен өз ортада, қарым-қатынаста, өзіне ұқсас, ал қалған жағдайларда шипажайлары құралдарына әдеби тілі. Сол рас қатысты кәсіби жаргонов: бағдарламашылар мен операторлар ЭЕМ қолданады, компьютерлік жаргон » непринужденном қарым-қатынас, кәсіби тақырыптарға, тыс going, өзінің кәсіби ортаның, олар тұтынады сөздер мен конструкциялар общелитературного тілі. Мұндай иелену әр түрлі кіші бір ұлттық тілдің пайдалану және оларды жағдайға байланысты немесе қарым-қатынас саласы деп аталады внутриязыковой диглоссией (грек тіл. ‘.’, және ‘тіл’; сөзбе — ‘қостілділік’). Бұл термин «диглоссия» белгілеу және меңгеру, әртүрлі тілдерді және попеременное оларды пайдалану жағдайға байланысты қарым-қатынас; бұл жағдайда термин қолданылады анықтау «внутриязыковая». Түсінігі диглоссии ғылыми айналымға енгізіп, американдық зерттеуші Ч. Фергюсон, 1959. Бұған дейін лингвистикада қолданылды (және жалғастыруда пайдаланылуы қазір) термині «қостілділік» русский перевод интернационалдық термин «билингвизм». Ал жағдайлардың мүмкін болатын жұмыс істеуі бірнеше тілдерді, қабылданған термин «айналып» (ағыл. multilingualism, франц. plurilinguisme). Қостілділік және көптілділік, бұл сөзбе-сөз маңызы бар бұл терминдер — бұл болуы және жұмыс істеуі бір қоғам (әдетте мемлекет) екі немесе бірнеше тілдерді. Қазіргі заманғы көптеген елдер екі — немесе многоязычны: Ресей (орта өмір сүруі оның аумағында, сонымен қатар, орыс тілдері сияқты тілдер башқұрт, татар, якутский, бурят, осетинский және мн. т. б.), Африка, оңтүстік-шығыс Азия, Үндістан және т. б. Екі тілде жазылады және многоязычии айтуға болады, сондай-ақ қатысты бір адамға, егер ол біледі емес, бір, бірнеше тілді меңгерген. жүктеу 27,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз