Т.Қ. Қойбағарова, Р. А. Ельтинова

 
106 
есепті 
оқушы 
қандай 
себеппен 
орындалмағаны 
белгісіз 
болатындықтан  мұндай  жұмыстар  жиі  оқушылардың  білім  мен 
іскерлігінің  нақты  көлемін  толық  анықтауға  мүмкіндік  бермейді. 
Мұндай  есептерді  шешуді  тексеру  мұғалімнен  бір  талай  уақыт  пен 
еңбекті  талап  етеді.  Дәстүрлі  бақылау  жұмыстарының  белгіленген 
кемшіліктеріне  байланысты,  оқушылардың  білімдерін  бақылау  үшін 
тақырып пен бөлім материалын 70 – 80% ке дейін жеткізуге мүмкіндік 
беретін,  көлемі  бойынша  үлкен  емес  сұрақ  –  есептердің  жеткілікті 
санынан тұратын арнайы тапсырмаларды қолдану идеясы туындайды.
  
Бақылауды есептеу
 
міндеті
 оқыту нәтижелерін жүйелі анықтау 
арқылы  көрініс  тауып,  әр  оқушыға  қатысты  үлгерімін,  оқыту 
жұмыстарындағы  кемшіліктер  мен  жетістіктерді  ой  елегінен  өткізуге 
мүмкіндік  береді. 
Бақылау  –  түзетушілік  және  диагностикалық 
міндеттері 
сыныптың  дайындық  деңгейін,  оқушылардың  біліміндегі 
кемшіліктерден  туындайтын  тақырыптық  түрлі  сұрақтар  арасында 
оқыту  уақытын  бөлу,  оқыту  әдістемесіне  өзгерістер  енгізу  үшін 
«мұғалім  -  оқушың  орнына  кері  байланысын  қамтамасыз  етеді. 
Бақылаудың 
нәтижелері 
оқушыға 
оқушылардың 
білімдегі 
кемшіліктері  болдырмауға  бағыттауға  мүмкіндік  береді.  Сонымен 
бірге, оқытушы оқушылардың білімі мен дағдысын анықтайды. Олар 
өз  кезегінде  жаңа  оқу  материалдарын  игеруге  негіз  болады.  Тексеру 
оқушылардың  білім  нәтижелерінің  жағдайын  анықтап  қана  қоймай, 
білім  мен  біліктілігін,  кемшіліктер  мен  қателіктерін  ашып  көрсетуге 
міндетті. 
Бақылаудың  тәрбиелік  міндеті,
 
ағымдық  бақылау  оқу 
процесінде  тікелей  енгізіліп,  негізінен  оқу  дайындығындағы 
олқылықтарды  анықтап  оны  жоюға  бағыттайды,  оқушының  білімін 
тереңдету  мен  байытуға  қызмет  етеді.  Осы  бақылау  оқу 
материалының  шағын  бөлігін  оқытумен  бейнеленеді  және  тәртіп 
бойынша  әр  сабақта  орындалады.  Ағымдық  бақылаудың  нәтижесі 
бойынша  мұғалім  оқушылардың  келесі  оқу  материалын  толыққанды 
игеруге дайын ба деген мәселені шешуге тиісті. 
Ағымдық  тексерудің  тәрбиелік  маңызы
,  оқушыларды  тәртіпке 
үйрену  сынып  және  үй  жұмыстарына  жауапкершілік  сезімін 
тәрбиелеу, жүйелі еңбекке үйретуі, білімдер мен біліктерді игеруге, өз 
бетімен жұмыс дағдысын қалыптастыруға көмектесуі арқылы көрініс 
табады.  Сонымен  бірге  ағымдық  тексеруге  оның  оқушыларға 
психологиялық әсерін де ескерту қажет. Дұрыс қойылған жағдайда ол 
оқушыларды  тікелей  сабаққа  оқу  еңбегіне  дұрыс  қарым  –  қатынасқа 
ынталандырылады.  Оқу  нәтижелерін  бағалаудың  да  үлкен  тәрбиелік 
маңызы  зор.  Оны  дұрыс  қолдану  арқылы  мұғалім  оқушының  өз 

 
107 
білімдері  мен  біліктерін  жетілдіруге,  еңбек  сүйгіштігін  дамытуға,  өз 
бетінше  және  шыншыл  ойлануына,  өз  еңбегін  өзі  бағалауға  және 
дұрыс  бағалауға  тұжырымдамаларын  жасауға  тұрақты  түрде 
ынталануына қол жеткізеді. Ағымдық бақылаудың өзіндік ерекшелігі 
тарау  немесе  тақырыпты  оқытудың  барлық  кезеңдерінде  өткізілуі 
болып  табылады:  Оқу  материалымен  танысу,  білімдер  мен 
біліктілерді  қалыптастыру  мен  дамыту  оларды  бекіту  мен  тереңдету. 
Бұдан  шығатын  қорытынды  төмендегідей,  ағымдық  бақылау  процесі 
барысында  оқушылардан  оқу  материалын  игерудің  нақты  кезеңімен 
қарастырылатын танымдық деңгейдегі білім ғана талап  етіледі. Білім 
мен білік әлі қалыптасқан кезде оқу дайындағына талапты күшейту – 
оқыту нәтижелерін жөнсіз бағалаудың басты себептерінің бірі. 
Дәл  қазіргі  кезде  информатиканы  оқытуда  бақылаудың  осы 
міндеттерінің маңызы аса зор.  
Бақылаудың 
оқытушылық 
міндеті
 
оқушылар 
білімін 
тереңдеруге  әсер  етіп,  негізгі  қателіктерді  көрсетеді.  Оқытушы 
сыныптың 
назарын 
курстың 
маңызды 
дүниетанымдылық 
идеяларымен  басты  сауалдарға  аударады.  Бұл  маңызды  міндет 
сондай-ақ материалды бекітумен қайталау нәтижесінде оқушылардың 
біліктіліктері мен дағдыларының, білімінің жағдайын тексеру процесі 
арқылы көрініс табады. Сынақтық тапсырмаларды орындау оқушылар 
білімін  жүйелеп,  кеңейте  түседі.  Өзін  -  өзі  бағалау  мен  тексеру 
дағдыларын,  оқу  еңбегін  тиімді  пайдаланудың  қалыптастыруға  жол 
ашады.    Бақылау  жұмысының  мазмұны  мен  методикалық  оқу 
орындарының программасына сәйкес құрылады. Бақылау жұмысы оқу 
министрлігі бекіткен норма бойынша бағаланады. 

жүктеу 1,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: