Т.Қ. Қойбағарова, Р. А. Ельтинова

жүктеу 1,71 Mb.

Pdf просмотр

бет	5/222
Дата	07.01.2022
өлшемі	1,71 Mb.
	#37166

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 222

Т. . ойба арова, Р. А. Ельтинова

Норберт Винер

–

біздің  және  сезіміміздің  сыртқы  ортаға
бейімделу үрдісінде одан қабылданған мағынаны белгілеу
».

Кибернетиканың  пайда  болуы  1948  жылы  осы  ғалымның:
«
Кибернетика  немесе  жануарлар  мен  машинадағы  байланыс  пен
басқару
»  кітабының  шығуымен  байланыстырылады.  Аталған  кітапта
басқарылатын  жүйелерге  ортақ  теориясын  жасаудың  жолдары,
басқару  және  байланыс  проблемаларын  қарастыру  әдістері
негізделген болатын.
Кибернетикада  ақпарат  деп  қандай-да  бір  жүйенің  қоршаған
ортадан  қабылдайтын  (Х  кіру  ақпараты),  қоршаған  ортаға  беретін  (Y

1

Норберт  Винер
  (1894  —1964)  —  американдық  ғалым,  көрнекті  математик  және  философ,
кибернетиканың және жасанды интелект теориясының негізін қалаушы.

9
шығу  ақпараты),  сонымен  қатар  өзінде  сақтайтын  (Z  ішкі  жүйелік
ақпарат)
кез
келген
сигналдардың
,
әсерлердің

немесе
мағлұматтардың
жиынтығы қарастырылады [2, 26] (1.1-сурет).
1.1-сурет
«Кибернетика»  термині  пайда  болғаннан  кейін  дүниежүзілік
ғылымда  ағылшын  сөзі  «Computer  Science»  (компьютер  ғылымы)
қолданысқа  енгені  белгілі.  Бұл  термин  Америка,  Канада  және  тағы
басқа  латын-америкалық  континеті  елдерінде,  компьютерлер  мен
телекоммуникациялық  жүйелер  көмегімен  ақпаратты  өңдеу,  сақтау
және жеткізу үрдістерін зерттейтін ғылыми және оқу пәнін атау үшін
кең тараған.
Кейінірек  XX  ғасырдың  60-шы  жылдарының  соңы  мен  70-ші
жылдарының
басында
француз
ғалымдары,
француздың
«informatione»  (ақпарат)  және  «
avtomatique
»  (автоматика)  сөздерінің
туындысы болып табылатын – «
informatique
» (информатика) терминін
енгізді.  Жаңа  термин  Кеңестер  Одағы  (кейіннен  Ресей  мен  ТМД
елдерінде)  мен  Батыс  Еуропада  кеңінен  тарады.  Үлкен  Кеңес
Энциклопедиясында  информатика  «
ғылыми  ақпараттың  жалпы
қасиеттерін,  құрылымын,  оны  құру,  түрлендіру,  тасымалдау  және
адамзат  іс-әрекетінің  әртүрлі  саласында  қолдану  заңдылықтарын
зерттейтін пән
» деп қарастырылды
1
.
Орыс тілінде «информатика» терминінің қолданылуы (шамамен
1960-шы  жж.  ортасынан  бастап)  ғылыми-техникалық  ақпаратпен,
кітапханатану және құжаттаматанумен байланысты болды.
1970-ші  жылдардың  екінші  жартысында  А.П.  Ершовтың
2

ықпалымен  орыс  әдебиетінде  «информатика»  терминінің  өзге
түсіндірмесі  кең  қолданысқа  ене  бастады.  Ол  бұл  терминнің
мағынасын:
«...  ақпаратты  тасымалдау  және  өңдеу  үрдістерін
зерттейтін  іргелі  жаратылыстану  (табиғи)  ғылымы  ретінде  енеді.
Бұлай  анықталуына  информатика  философиялық  және  жалпы

1
Михайлов А.И., Черный А.И., Гиляревский Р.С. Информатика/Большая советская энциклопедия,
3-е изд., 10. – М.: Советская энциклопедия, 1972. – С 378-380.
2

жүктеу 1,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 222