17
1.4. Информатиканы оқыту әдістемелік жүйесі
Педагогикалық білім жүйесіндегі информатика курсын
оқытудың әдістемелік жүйесі бес түрлі өзара иерархиалық түрде
байланысқан компоненттерден тұрады.
Олар : пәнді оқыту мақсаты, мазмұны, әдістері, түрлері мен
құралдары (1.2-сурет).
1.2-сурет. Оқыту жүйесі компонененттерінің өзара байланысы
Оқытудың әдістемелік жүйесі дегеніміз – оқушыны оқытудың
тиімділігін арттыруға бағытталған, оқу процесінің өзара
байланысқан және бір-біріне себепші болатын оқыту түрлерінің,
формаларының және жоспарлау мен өткізу құралдарының, бақылау
мен сараптаудың, түзетулерінің реттелген жиынтығы [23, 322-б.].
Информатканы оқыту әдістемелік жүйесі – оқыту тәсілдерін
алгоритмдеу, жүйелеу, мақсатты анық тұжырымдау негізінде мұғалім
мен оқушылардың өзара әр алуан әрекеттестіктерін қамтиды.
Сондықтан жүйеде үйретуші (мұғалім) – сабақтардың жетекшісі,
ал, үйренуші (оқушы) – оқу объектісі болып табылады (1.3-сурет).
Информатиканы қазіргі оқыту әдістемелік жүйесінің өзіндік
сипаттамалары [27]:
- оқу процесін ғылыми негізде жоспарлау;
- теория мен практикалық дайындықтың бірлігі;
- оқу материалын оқытудың жоғарғы деңгейдегі қиындығы
мен оны жеделдете оқытылуы;
- оқушылардың белсенділігі мен өз бетінше ізденімпаздығы;
- жеке және ұжымды іс-әрекетерді бірлестіру;
- оқу процесін техникалық оқыту құралдарымен жабдықтау;
- әртүрлі пәндерді кешенді түрде оқыту тәсілдері.
Информатиканы оқытып, үйретудің мақсаттары жалпы білім
беретін орта және кәсіптік бағдар беретін мектептерде тәрбиелеу мен
білім берудің жалпы мақсаттарымен, сонымен бірге ғылыми
Мақсат
Мазмұны
Оқыту
құралдары
Әдістері
Ұйымдастыру
түрлері
18
өзгешелігі, қазіргі қоғамдағы және ғылымдар жүйесіндегі алатын
орнымен анықталады.
1.3-сурет. Оқытудың әдістемелік жүйесі
Құралда информатиканы оқыту осы ұстанымдардың негізінде
қарастырылады. Информатиканың әдістемелік жүйесінің негізгі
компоненттерінің мазмұны мен өзара байланысы айқыналады.
1.5. Мектепке информатика пәнін енгізудің мақсаттары мен
міндеттері
1.5.1. Жалпы және нақты мақсаттар туралы
Білім берудің жалпы мақсаттарын, оның ішінде мектепте жалпы
білім берудің мақсаттарын, өзінің заңды қоры негізінде
педагогикалық саясатының жалпы принциптерін қалыптастыратын
мемлекет анықтап белгілейді. Бұл бағытта алдымен білім берудің
гуманистік сипаты, жалпы адамзаттық құндылықтардың жоғары
тұруы, адам өмірі мен денсаулығы, жеке тұлғаның еркін дамуы,
азаматтық тәрбие және отанға деген сүйіспеншілік бірінші орында
тұрады [2]. Сондықтан, мектеп алдына төмендегідей үш негізгі мақсат
қойылады:
1) білім беру;
2) тәрбиелік;
3) практикалық.
НӘТИЖЕ
САБАҚТАРДЫҢ ЖЕТЕКШІСІ
(үйретуші)
Оқытудың әдістемелік жүйесі
Оқу процесін жоспарлау
Құралдар Формалары Әдістері
Оқу процесін тексеру, талдау
және дәлдеу
ОҚУ ОБЪЕКТІСІ
үйренуші
МАҚСАТ
(әлеуметтік тапсырма)
Оқыту
мазмұны
Оқыту
мақсаттары
19
Енді мектепке тән осы негізгі мақсаттардың информатиканы
оқытудың жалпы мақсаттарына қатысты болатынын көрсетейік.
1. Мектепте информатиканы оқытудың білім беру мақсаты
әрбір оқушыға информатика ғылымы негіздерінің алғашқы іргелі
білімін беру, оқушыларға осы білімді мектепте оқытылатын басқа
ғылымдардың негіздерін түпкілікті және сапалы түрде меңгеруге
қажетті іскерліктер мен дағдыларды қалыптастыру болып табылады.
Информатика ғылымының жалпы білім берудегі қызметі өте
жоғары. Информатикадан білім негіздерін меңгеру оқушылардың
жалпы, ақыл-ойын дамытуға, олардың ойлау және шығармашылық
қабілеттерін нығайтуға елеулі әсер етеді.
Сонымен, информатиканы оқытудың білім беру дамытушылық
мақсаты оқушының шығармашылық қабілетін, жеке тұлғалық
қасиетін қалыптастыруға, ақыл-ойын, ойлау өрісін, ынтамен
дамытуға, яғни қызмет субъектісі ретінде қалыптастыруға
бағытталған.
2. Мектептегі информатика курсының практикалық мақсаты
оқушылардың еңбекке және политехникалық дайындығына үлес қосу,
олардың мектеп бітіргеннен кейінгі еңбек етуіне дайындығын
қамтамасыз ететін білімдермен, дағдылармен және іскерліктермен
қаруландыру.
Курстың мақсаты қолданбалы және теориялық аспектілердің
байланысын жүйелі түрде ашып көрсетіп, алгоритмдеудің,
бағдарламалаудың, ЭЕМ- нің қазіргі кезеңдегі өндірістегі рөлі мен
маңызын айқындау болып табылады. Информатика курсында кәсіптік
бағдарлау мақсатында информатикаға және ЭЕМ – ға байланысты
мәліметтер, ЭЕМ-ді пайдаланатын басқа ғылымдар жайында
мәліметтер берілуі тиіс. Мұнымен қатар, информатиканың
практикалық мақсатының «тұрмыстық аспектісі» де бар. Ол
күнделікті өмірде, тұрмыста жастарды компьютерлік техниканы
сауатты пайдалануға үйретеді.
Қорыта келгенде, информатиканы оқытудың практикалық
мақсаты оқушыларды практикалық қызметке, еңбекке, басқа
пәндерді оқыту процесінде практикалық есептер шешуге және оны
ақпараттық қоғамда өмір сүруге дайындауға бағытталған.
3. Мектептегі информатика курсының тәрбиелік мақсаты өте
зор. Информатиканы оқыту барысында ой еңбегінің мәдениеті жаңа
саналы деңгейде қалыптасады, оқушы өзінің жұмысын жоспарлай
білу, оны ұтымды орындай білу, бастапқы жоспарды оның
орындалуымен байланыстыра білу сияқты жалпы адамзаттық мәні бар
қасиеттер де қалыптасады. Информатиканы оқытудағы алгоритмдеу
Достарыңызбен бөлісу: |
