107
білімдері мен біліктерін жетілдіруге, еңбек сүйгіштігін дамытуға, өз
бетінше және шыншыл ойлануына, өз еңбегін өзі бағалауға және
дұрыс бағалауға тұжырымдамаларын жасауға тұрақты түрде
ынталануына қол жеткізеді. Ағымдық бақылаудың өзіндік ерекшелігі
тарау немесе тақырыпты оқытудың барлық кезеңдерінде өткізілуі
болып табылады: Оқу материалымен танысу, білімдер мен
біліктілерді қалыптастыру мен дамыту оларды бекіту мен тереңдету.
Бұдан шығатын қорытынды төмендегідей, ағымдық бақылау процесі
барысында оқушылардан оқу материалын игерудің нақты кезеңімен
қарастырылатын танымдық деңгейдегі білім ғана талап етіледі. Білім
мен білік әлі қалыптасқан кезде оқу дайындағына талапты күшейту –
оқыту нәтижелерін жөнсіз бағалаудың басты себептерінің бірі.
Дәл қазіргі кезде информатиканы оқытуда бақылаудың осы
міндеттерінің маңызы аса зор.
Бақылаудың
оқытушылық
міндеті
оқушылар
білімін
тереңдеруге әсер етіп, негізгі қателіктерді көрсетеді. Оқытушы
сыныптың
назарын
курстың
маңызды
дүниетанымдылық
идеяларымен басты сауалдарға аударады. Бұл маңызды міндет
сондай-ақ материалды бекітумен қайталау нәтижесінде оқушылардың
біліктіліктері мен дағдыларының, білімінің жағдайын тексеру процесі
арқылы көрініс табады. Сынақтық тапсырмаларды орындау оқушылар
білімін жүйелеп, кеңейте түседі. Өзін - өзі бағалау мен тексеру
дағдыларын, оқу еңбегін тиімді пайдаланудың қалыптастыруға жол
ашады. Бақылау жұмысының мазмұны мен методикалық оқу
орындарының программасына сәйкес құрылады. Бақылау жұмысы оқу
министрлігі бекіткен норма бойынша бағаланады.
3.5. Зертханалық жұмыстар
Оқушылардың жаңа тақырыпты түсіну, меңгеруі оқу
материалының белгілі бір бөліктерін сабақтастыра жүзеге асады.
Зертханалық жұмыс жүргізу кезіндегі режимі. Бұл жұмыстың
қызықтылығы сол, ол компьютерді эксперимент деректерін түгендеу
үшін пайдалануға жол ашып қана қоймайды, есептік және табиғи
эксперименттерді қиыластыруға мүмкіндік береді.
Техникалық жоғары оқу орындары оқытушыларының пікірінше,
компьютерлік оқыту құралдары негізінде физикалық практикум
ұйымдастыру оқу-әдістемелік кешен жасауды қажет етеді. Ол кешенге
«Оқушылардың есептегіш техника мен эксперименттік қондырғының
дағдылы эксперименттерінің тығыз бірлігі негізінде физикалық
эксперименттің арнайы ортасын ұйымдастырудың перспективалық
108
бағыттары туралы түсінігін қалыптастыруды көздейтін сабақ
мақсатына қол жеткізуіне бағдарланған.
Кез келген радиоэлектрондық қондырғыларды жинағанда қазіргі
заман талабына сай физикалық немесе математикалық модельдерді
қолдану мәселелері туындайды. Физикалық модельдеу үлкен қаражат
жұмсауға алып келеді, себебі қондырғының жобасын жасауда заманға
сай технологияны қолданып, зерттеу жұмыстарын жасау керек
болады. Мысалы: үлкен немесе аса үлкен интегралдық микросхеманы
құруда, физикалық модельдеуде қондырғының құрылысы өте күрделі
болатындығынан пайдалану мүмкін еместігін көруге болады.
Сондықтан, осы қиыншылықтан шығу үшін есептеуіш техникасының
мүмкіндігі мен әдісін қолданып математикалық модельді құру арқылы
жол табуға болады.
Оқушыларға зертханалық сабақты қызықты, әрі тиімді өткізу
үшін, сонымен бірге зертханалық жұмыстарды орындау барысында
теориялық және практикалық қолданысы жағынан мамандырылған
ақпарат жүйелерін (есептуіш техникаларын) пайдалану негізгі
мәселелердің бірі болып саналады.
Бағдарлама жеңіл игеріле отырып, жұмыста қолданылу
тиімділігі артады. Зертханалық жұмысқа қажетті физикалық құрал-
жабдықтар бағдарламаның негізгі менюінің тақталарынан алынады.
Қолданбалы бағдарламада электр тізбектерін жинастыру, оның жұмыс
істеу тәртібін қалыптастыру, элементтердің параметрлерін әр түрлі
шарттарға сай орналастыру, графикалық нәтижелерін бейнелеу
жолдары ұтымды шешілген. Бұл бағдарламаға оқу процесін түгелде
енгізу қажет деген пікірде емеспіз. Оқушыларға виртуальды
зертханалық жұмыспен бірге нақты зертханалық жұмыстарды да
қатар жүргізу керек екендігін ескерте кету қажет. Себебі, оқушылар
электр тізбегін теориялық жағынан басқаруды біледі де, практика
жүзінде бұлар іске аса бермейді. Алғашқы бастамалардан кейін
оқушылар практикалық жұмыстың артықшылығын аңғарады.
3.6. Оқушы білімдерін тест арқылы тексеру
3.6.1. Білімді тест арқылы тексеру жүйесінің дамуы
Тест (ағылш.– test) – оның қазақша аудармасы тексеру, сынау,
байқау деген мағына білдіреді.
Соңғы жылдарда оқушылардың білім сапасын тексеруде тест
тиімді тәсіл ретінде көрініс табуда. Тест оқушы білімінің деңгейін
ғана анықтап қоймайды, оның ойын жүйелеп, жылдам есептеуіне,
логикалық ойлау, есептеу дағдыларының қалыптасуына, тез шешім
қабылдау қасиетінің дамуына тиімді әсер етеді.
109
Қай пәннен болмасын оқушы білімін тексерудің, бағалаудың бір
түрі – текстік бақылау болып табылады. Тест оқушының білім
дәрежесі қандай екендігін анықтайтын және ол білімді түрлі
жағдайларда қолдана білуін тексеруге мүмкіндік беретін тиімді жол.
Тестік бақылауда берілетін есептер есептеу жолы жеңіл, ықшам,
шешуге жеңіл, оқушыны жалықтырмайтындай болғаны абзал.
Жасалған тест сұрақтарына қанша уақыт қажет екенін мұғалім
күні бұрын есептеп, анықтап алғаны дұрыс. Шамамен жетілдіріп
отыру керек.
Тест жүргізгенде берілген дайын жауаптардың дұрыс немесе
теріс екенін шартты белгі қойып, сызып немесе жазып көрсетуге
болады. Бұл көп уақытты қажет етпейді.
Тест сұрақтарын құрғанда мұғалімдер пәннің бағдарламасын
ескеріп, сұрақтарды бірнеше жәйтте, кем дегенде үш жәйтте жасайды.
Олар мыналар:
-
тест сұрақтары түсінікті, анық болуы, жауабына екі ұшты
тақырыптар енгізілмейді;
-
тест сұрақтары оңай және қиын тақырыптарды қамтып
жасалады;
-
бір сұраққа бірнеше жауап беріледі. Олардың екеу-үшеуі
немесе бірнешеуі дұрыс жауап ретінде беріледі (дұрысын тауып белгі
қою керек);
-
тест сұрақтары бойынша оқушылардың үлгерім дәрежесін,
білім сапасын пайыз арқылы бағалап шығаруға да болады. Олардың
дұрыс жауаптары 50% төмен болса, білім дәрежесі төмен, 50% асса
орташа үлгерім, 75% болса, білім дәрежесі жақсы үлгерім, 80-90%
болса, білім дәрежесі жоғары үлгерім деп есептеледі. Мұғалім бес
балдық жүйе бойынша оқушылардың білім сапасын бағалай алады.
Тестілеу технологиясын пайдалану, жобалар мен рефераттарды
қорғау және ауызша емтихан нысаны ретіндегі қортынды бақылауда
кездесетін кейбір кемшіліктерді түзетуге байланысты болып келеді.
Информатиканың барлық тарауларын толығымен қамтуы
тестілеудің пайдалы жағы болып табылады. Бағалау нәтижелері
емтихан алушының жеке және кәсіби сапалықтарына қатысты емес
және объективтік түрде сипатталады. Нәтижесінде оқушы өзінің білім
алу кезіндегі жетістіктерін, информатика пәнінің мазмұнды
кеңістігінде бұдан да кең көлемде көрсете алады. Осының бәрі
қорытынды бақылауға жұмсалатын уақыттың аз болуына қарамастан
іске асырылады. Тесттер логикалық және қарама-қайшы емес,
интерпретациясы біркелкі мәндес, тестілеуді ұйымдастыру реттелген.
Әлемдік тәжірибеде тестілеу кең көлемде қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
