Пән туралы мәлімет:
Пән 8-9 семестерде оқытылады. Пәннің жалпы сағат көлемі 135 сағат, оның ішінде аудиторлық - 18 сағат, СӨЖ – 117 сағат берілген. Бақылау түрі – емтихан.
Пререквизиттері: мамандыққа кіріспе, омыртқасыз және омыртқалылар зоологиясы, педагогика және психология, экология, биохимия, цитология и гистология.
Елімізде әлеуметгік-экономикалық жағдайлардың өзгеруі орта білім беру жөне білікті мектеп мамандарын дайындауға түбегейлі мәселелерді қайта қарауға мәжбүр етіп отыр. Әсіресе, орта білім берудегі көп өзгерістердің болуы, оның ішінде өртүрлі деңгейдегі жарыққа шыгып жатқан оқулықтар мен оқу-әдістемелік өдебиеттер, сонымен бірге оқу процесін материалды жағынан қамтамасыз ету күрт өзгеріп, оқу сапасының төмендеуі т.б. білім беру саласында еңбек етіп жүрген мамандарды көп ойландырып отыр.
Биологияны оқыту методикасы - университетер мен педагогикалық институттардың биологиялық факультеттерінде пөн оқытушыларын дайындаудағы педагогикалық-психологиялық пәндер цикліндегі жетекші пөн болып саналады. үыльш ретінде ол тек оқу әдістерін қарастырып қоймай, оқыту мазмүнын да қарастырады, оқу мақсаттары мен міндетгерін сипаттайды, биология оқытушысының бүкіл оқу-тәрбие жүмысын сынып үжымымен ынтымақтаса отырып жүргізудің теориялық негіздерін береді.
қазіргі биологияны оқыту методикасы курсы - көп компонент оқу поні. Оған түрлі-түрлі өрі езіне тән ерекшеліктері бар оқу процестері: дәрістік курс, практикалық сабақ, лабораториялық сабақ, курстық және дипломдық тақырыптармен жүмыс істеу, арнаулы курстар мен арнаулы практикалық сабақтарды оқыту, педагогикалық практикалар енеді. Осы компоненттердің барлығы биологияны оқыту әдістері курсына тән студенттердің оқу ісін үйымдастырудың ерекше формасы.
Пөннің мақсаты мен міндеті: студенттерге
табиғат тану мен биология пәнінің бағдарламасын жақсы меңгеруге, мектеп оқулыктарының мазмүнын оқьга білуге, оқушыларға беретін ғылыми мәліметтердің мазмүнын меңгеруге;
оқыту әдістерін, яғни балаларға берілетін ғылыми ақпараттардың негізгі тәсілдерін меңгеруге;
оқыту мен тәрбие беру мақсаттарын шешудің жолдарын меңгеруге, табиғатқа, еңбекке, жоғарғы өнегелік мінез-қүлык мотизтерін калыптастыруға;
практикалық сабактарды, табиғатқа және өндірістік саяхатты, мектеп оку-төжірибелік учаскесіндегі жөне шаруашылық өндірістеріндегі жумыстарды тиімді үйьшдастыруды жэне өткізуді үйренуге;
әртүрлі кластан тыс жумыстарды, өсіресе жас натуралистер үйірмесін үйымдастыруға және жүргізуге;
факультативтік курстардың мазмүнымен танысуға және биологиялык факультативтік сабақтарына жегекшілік жасауды үйренуге;
биология пәнінің пәншілік байланыстарымен бірге баскдда пөндермен ара-қатынас байланыстарын игеруге;
дидактикалық негізгі принциптеріне суйене отырьш білім беруге, тәрбиелеу мен дамыту біртүтастығын, ғылымилығы мен жүйелілігін, теория мен практиканың сабақтастығын, қарапайымдылық, кернектілік, тиянақтылык жақтарын игеруге үйрету.
Биологияны оқыту эдістері курсын тыңдап болғаннан кейін студенттер
білу керек: биология тарауларының мазмүны мен қүрылымының принциптерін; органикалық дүниенің даму бейнесін толық түсіну үшін негізгі жалпы биологиялық және экологиялық түсініктердің қалыптасуын, оның одан әрі қарай дамыту әдістерін;
үйрену керек: оқу бағдарламасы мен өдістемелік оқу қүралдарына талдау жасауды; биология саласынан алған білімдерін болашақ педагогикалық қызметінде пайдалана білуді; оқушылардың оқу материалын терең, тиянақты игергендігін анықтау жолдарын; ғылыми-төрбиелік жүмыстарды жоспарлап өткізуді; өртүрлі өдіс-тәсілдерді қолдана отырып оқушылардың білімін бағалауды; сауатты және шеберлік әдіспен лабораториялық сабақтарды жүргізуді; өртүрлі көрнекті техникалық қүрал-жабдықтарды пайдалануды.
Биологиялық пәннің жалпы теориялық мәселелерін толык игеру керек. Осы пәнді үйренуге қажетті, оның алдынғы пәндерінің тізімі: ботаника, зоология, цитология, гистология, анатомия жене физиология, генетика, экология, микробиология, эволюциялық теория, педагогика жэне психология, химия, физика, компьютерлік техника.
Осы айтылған мәселелердің барлығы үстаздың, оның білімінің гереңділігін, жинактылығын, шығармашылық қабілеттілігін, өртүрлі жаңа оқу әдістері мен төсілдерін, түрлерін қолдана отырып жеке түлғаны тербиелеп, білім беруге аянбай еңбек етуді талап етеді.
Әдебиет
Негізгі:
Әбиев Ж. Биология қызықтары. – Қазақстан. 1965.
2. Верзилин М.Н., Карсунская В.М. Общая методика преподавания биологии. М. 1983. – 380с.
Қосымша:
Қайылов Қ. Занимательная зоология. А.: Мектеп, 1975.
Махмутов М.И. Современный урок М. 1981
Муртазин Г.М. Активные формы образования.М.: Просвещение. 1991.
Пәннің тақырыптық Ф СО ПГУ 7.18.2\07
жоспары
Сырттай оқу түрі
№
|
Тақырып аталуы
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәжір.
|
Зерт.
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе.
|
1
|
1
|
-
|
19
|
2
|
Биология пәнін оқыту әдістерінің даму кезеңдері мен бағыттары
|
1
|
1
|
3
|
20
|
3
|
Биологияны оқытудағы әдістер мен тәсілдер
|
1
|
1
|
3
|
20
|
4
|
Биологиядан оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары
|
1
|
1
|
2
|
20
|
5
|
Биологиялык сабақтан тыс жұмыстар.
|
1
|
1
|
2
|
19
|
6
|
Биологияның жеке тарауларына сабақ беру әдістері
|
1
|
1
|
2
|
19
|
Барлығы
|
6
|
6
|
12
|
117
|
Зертханалық сабақтардың мазмұны
Тақырып. Биология пөнін оқыту өдістерінің даму кезеңдері мен бағыттары
Микорскоп, түрлері, жұмыс істеу ережелері. Цитологияның негіздері. өсімдік және жануар жасушалары. Өсімдіктердің табиғатта, халык шаруашылығында жөне адам өміріндегі маңызы.. Өсімдік клеткасының күрылысы. Тамыр жүйесі. Тамырдың типтері. Жапырақ, оның сыртқы пішіні, қүрылысы, жүйкеленуі. Өркен арқьшы кебею жолдары. Дара жарнақты өсімдіктердің түқьгмының қүрылысы. олардың табиғаттағы орны. Қос жарнақты өсімдіктер.
Тақырып. Биологияны оқытудағы өдістер мен тәсілдер
Бактериялар. Қүрылысы және тіршілігі. Қарапаиымдьшар типі: жасыл эвглена және вольвокс.Сақиналы қүрттар типі. Буынаяқтылар типі. Өзен шаяны.
Тақырып. Биологиядан оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары
Хордалылар типі. Ланцетник - төменгі сатыдағы хордалылар. Қосмекенділер класы, бауырмен жорғалаушылар класы. Тіршілік бейнесі. Өкілдері. Сүтқоректілер класы. Жіктелуі. Адам ағзасының анатомиялык қүрылысына сипаттама беру. Нерв жүйесі, оньщ маңызы. Рефлекс. Жүрек, оның қүрылысы, жүмысы, реттеу механизмдері. Анализаторлар. Ч.Дарвин теориясы, оның шығуының тарихи себептері. Түр, оның критериялары. Тіршіяік үшін күрес. Эволюцияның факторлары. Қозғаушы күштер.
4 Тақырып. Биологиялык сабақтан тыс жүмыстар.
Клетка, оның компоненттері, қүрылысы, қызметі. Түқымқуалаушылык. Заңдылықтары. Хромосом, оньщ қүрылысы. Жыныс генетикасы.
5 Тақырып. Биологияның жеке тарауларына сабақ беру әдістері
Ағза мен тіршілік ортасы. Биосфера жене адам. Ноосфера.
Әдебиет: [1-5]
Сарамандық сабақтардың мазмұны
1 Тақырып. Кіріспе.
.Биологияны оқыту мен білім берудің қазіргі замандағы принциптері. Жалпы биологиялық проблемаларының (бақылау, жүйелеу, сүреттеу, эксперимент жасау, тексеру) негізгі принциптеріне үйрету.
2 Тақырып. Биология пөнін оқыту өдістерінің даму кезеңдері мен бағыттары
Биология пәні тараулары: өсімдіктану, жануартану, адам жене тіршілік тануды оқыту өдістеріндегі ерекшеліктер. Биология пөніндегі басты үғымдар, олардың түрлері, оқу барысындағы дамуы.
Оқушыларға төрбие берудегі биология пәнінің басты бағыттары. Биология курсының пөн аралық сипаттары.
3 Тақырып. Биологияны оқытудағы өдістер мен тәсілдер
Оқыту - оқытушыларды бағыттап отыратьш таным процесі. Ғылымдағы жөне табиғатты тану өдістері. Ғылым әдістерін оқыту өдістеріне айландыру. Оқыту әдісі - оқу-тербие өселелерін шешудегі білім кездерін қолданудың басты тәсілі. Әңгімені, баяндауды, бейнелеп түсіндіруді, дәлелдеуді қолдануға қойылатын талаптар. Дәріс - баяндаудың аса күрделі тәсілі, оны үйымдастыру жолдары. Ауызша едіске қойылатын талаптар. Сөз - білім көзі.
4 Тақырып. Биологиядан оқу жұмыстарын ұйымдастыру формалары
Практикалық (лабораториялык) сабақтар, олардың жүйесіндегі орны мен маңызы. Окушылардың шығармашылық кабілеттілігін арттыру. Оқу тәжірибе учаскесіндегі практикалық сабақтар: сабактар, практикалық сабақтар, тәжірибе қою және оларды есепке алу. Мектеп экскурсиясы - бағдарламада берілген такырып бойынша немесе жасанды жасалынған жағдайларды сыныптан тыс, сыныппен бірге немесе оқушылардың бір тобымен еткізілетін оқу-тәрбие жүмысының формаскы.
5 Тақырып. Биологиялык сабақтан тыс жүмыстар.
Биология кабинеті. Класс лабораториясы, препаратор бөлмесі, табиғат бүрышы. Оларды жабдықтау.
6 Тақырып. Биологияның жеке тарауларына сабақ беру әдістері
Жалпы биология курсын оқыту тәсілдерінің ерекшеліктері. Жалпы биологиялык заңдылықтар мен биологиялық теорияларды үйрету тәсілдері. Клетка күрылымы мен ондағы болатын лроцестерді үйрету, түсініктерді калыптастыру және дамыту тәсілдері. Гендердің қүрылысы жөне түқымқуалаушылық заңдылыктар. Эволюциялық және экологиялық завдылықтар, олардағы түсініктерді қалыптастыру.
Әдебиет: [1-5]
Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру түрі
|
Бақылау формасы мен түрі
|
Сағат көлемі
|
1
|
Дәрістік сабақтарға дайындық
|
|
Сабақтарда қатысу
|
10
|
2
|
Зертханалық сабақтарға дайындық
|
Сурет салу, конспект.
|
Зертханалық сабаққа жіберілім
|
10
|
3
|
Есеп беруді дайындау және зертханалық сабақтарды дайындау
|
Есеп беру
|
Зертханалық сабақтарды қорғау
|
15
|
4
|
Тәжірибиелік сабақтарға дайындық
|
Конспект
|
Сабаққта жауап беру
|
30
|
5
|
Бақылау іс-шараларына дайындық
|
Бақылау жұмысы
|
АБ1, АБ2
|
2
|
6
|
СӨЖге дайындық
|
Дидактикалық материалдар
|
Дидактиалық материалдар тапсыру
|
20
|
7
|
Өздігімен оқуға аранлған материалдарды дайындау
|
Конспект
|
Баяндама
|
30
|
Барлығы
|
117
|
Өздік жұмысының мазмұны
Ян-Амос Каменскийдің классиқалық сабағы.
Мектептегі ботаника және зоология сабағының дидактиқалық анализ курсы.
Әлеуметтік жағдайдағы адамдардың бейімделуі мен психикалық процессі; педагогтің үйрету дәрежесі ретінде.
Оқытудың модульдық технологиясы.
Тестер-бақылау формасы.
Әдебиет: [1-5]
Ағымдағы үлгерімді бақылау іс - шараларының күнтізбелік кестесі
СӨЖ түрі
|
АҮ максималды балл
|
Тапсырманы алу мерзімі
|
Тапсыру мерзімі
|
Бақылау формасы
|
1 сабаққа
|
барлығы
|
Дәрістік сабақтарға дайындық
|
2
|
12
|
1 сабақта
|
Кесте бойынша
|
Қатысу
|
Тәжірибиелік сабақтарға дайындық
|
5
|
30
|
Бекітілген сессияда
|
Бекітілген сессияда
|
ТЖ қорғау
|
Зертханалық сабақтарға дайындық
|
4
|
48
|
Бекітілген сессияда
|
Кесте бойынша
|
ЗЖ қорғау
|
Өздігімен оқуға аранлған материалдарды дайындау
|
2
|
10
|
Бекітілген сессияда
|
Кесте бойынша
|
Конспект
|
|
Максималды балл
|
|
|
|
Аралық бақылауға дайындық
|
100
|
|
Кесте бойынша
|
Тестілеу
|
Кафедра отырысында ұсынылған 200__ж. «___» ____ № __ хаттама
Кафедра меңгерушісі ________________________ б.ғ.д. Исимбеков Ж.М.
Курстың саясаты
Студенттер сабақты босатпай, мұқият әрбір сабаққа дайындалып, бағдарлама бойынша барлық тәжірибелік және зертханалық тапсырмалар мен өзіндік жұмыс жоспарын дер кезінде орындап, мұғалімнің берген тапсырмаларын тиянақты, сапалы жасап, оқу бағдарламасына сәйкес көрсетілген барлық бақылау түрлерін толық тапсыру қажет.
Сабақ босатқан, үлгерімі нашар студенттер өз тәртібіне жауапты болулары қажет. Себебсіз сабақ босатқандары үшін, студент қатаң тәртіпке шақырылады да, олардың бағалау рейтингтеріне зардабы тиеді. Олардың оқу көрсеткіштерінің балдары қысқартылады:
- дәріс, тәжрибелік және зертханалық сабақттарды босатқаны үшін – 1,0 балл (1 сабаққа) кесіледі.
- әрбір босатылған және соңынан тапсырылмаған тәжрибелік және зертханалық сабақ үшін 1,5 балл, ал студент келесі сабаққа дейін босатқан сабағын дайындалып, тапсырса, рейтинг бойынша қарастырылған баллдан 1 балл төмендейді.
Семестрде 1 аралық бақылау қарастырылған. Тест әдісімен бақылау бағдарлама бойынша пәннің бір бөлігін өткеннен соң жүргізіледі және әр бөлік 20 сұрақтан құралады.
Қорытынды бақылау – емтихан, тест арқылы жүргізіледі.
Көрсетілген талаптар тек қана студенттердің алған білімінің сапасын жоғарлатуға бағытталған.
Курстың саясатына сәйкес студенттердің оқуға деген ынтасы мен қатнасы университет тәртібімен саясатына сәйкес болу керек.
Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:
сабаққа қатысу және дәріс конспектісін тексеру.
дәріс, тәжрибелік, зертханалық, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.
білімді тесттік бақылау бойынша тексеру.
емтиханда алынған балл
Білімді бағалау баллдық-реитингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіңе керекті балл жинау үшін тәжрибелік және зертханалық сабақтарға белсенді қатысу. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студен семестрдың соңында, өткен тақырыптардың барлығын айтуғы тиіс, сонда ғана барып сынаққа жіберіледі.
Семестр бойы білімді бақалау жүргізіледі.
Семестр бойы білімді бақалау жүргізіледі.
Кез келген ереже бұзушылық аудиториядан шығару мен баллды төмендетуге дейін әкеледі. Жұмыстарды тапсыру күнтізбелік шаралар бойынша уақытында тапсырылуы тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |