ҚР ҚН 5.01-06-2013
15
6.8.2 Айналатын пештің іргетасы, әдетте, жеке рамалық темірбетон тірек немесе
монолиттік не жиналмалы-монолиттік етіп жасалған және іргетастар мен ғимараттың
басқа конструкцияларынан бӛлек қабырғалық конструкция түрінде жобалануы керек. Осы
жерде жетек құралы мен жақын шығыршық тіректі екі ӛзара перпендикуляр бағыттағы
қабырғалары бар қабырғалық конструкцияның бір тірегіне орналастыру керек.
6.8.3 Орнатудың (пешті және іргетасты) есептік схемасына серпінді тіректерге
топсалы тірелген, кесілмеген арқалық (пештің корпусы) жатады. Тіректердің серпінділігі
вертикаль және горизонталь бағыттарда есептелінеді.
6.8.4 Пеш осьіне перпендикуляр және бойлай бағытталған тіректерге түсетін
вертикаль және горизонталь жүктемелерді пеш корпусы мен іргетастың бірлескен
жұмысының есебімен анықтау керек.
6.8.5 Пеш осьіне бойлай әрекет ететін тіректерге түсетін горизонталь жүктемелерді,
есептеумен негіздеген кезде, тіректердің үстінің деңгейінде тіректерді қосатын болат
кермелердің жетек жабдығының тірегіне беруге жол беріледі. Кермелерді есептеу кезінде,
күшейтулерден басқа, температуралық әсер етуден пайда болатын күшейтулерді ескеру
керек.
7 ӚНДІРІСТІҢ ҚАУІПСІЗДІГІНЕ, ЕҢБЕКТІ ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ
ҚОРҒАУҒА ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
7.1 Динамикалық жүктемелері бар машиналардың астына негіздеме және іргетас
орнатуға қатысты жұмыстардың ӛндірісіне жұмыстарды ұйымдастыру жобасы бар болған
және ҚР ҚНжЕ 1.03-14 «Құрылыста еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы»
талаптарына сай, қолданыстағы қауіпсіздік техникасы бойынша ережелерді сақтаған кезде
жол беріледі.
7.2 Жер жұмыстарының ӛндірісі кезінде қазандықтардың еңістерінің беріктілігі
қамтамасыз етілуі керек.
7.3 Жұмыстарды ұйымдастыру жобасы мен динамикалық жүктемелері бар
машиналардың астына негіздеме және іргетас орнатуға қатысты жұмыстардың ӛндірісінің
жобасы осы нормалардың талаптарына сәйкес әзірленуі керек.
7.4 Жер жұмыстарының ӛндірісіне қойылатын экологиялық талаптар қолданыстағы
заңнамаға, стандарттарға және табиғи ресурстарды оңтайлы пайдалану мен қорғауды
регламенттейтін директивтік органдардың құжаттарына сәйкес ҚҰЖ белгіленеді.
7.5 Шашпа негіздемесіндегі және әртүрлі тесіктер алып тұрған алаңдағы топырақтың
құнарлы қабаты негізгі жер жұмыстары басталғанға дейін құрылысты ұйымдастыру
жобасында белгіленген ӛлшемдерге салынып, оны топырақ құнарлығын қалпына келтіру
немесе аз ӛнімді ӛсімдіктерді ұлғайту кезінде пайдалану үшін үйінділерге салынуы керек.
7.6 Құнарлы топырақты сақтау МемСТ 17.4.3.02 «Табиғатты қорғау. Топырақтар.
Жер жұмыстарының ӛндірісі кезінде топырақтың құнарлы қабатын қорғауға қойылатын
талаптар» сәйкес жүзеге асуы керек. Топырақты сақтау мен үйінділерді эрозиядан, су
басудан және ластанудан қорғаудың әдістері құрылысты ұйымдастыру жобасында
белгіленуі керек.
7.7 Жер жұмыстарының ӛндірісі кезінде археологиялық және палеонтологиялық
ҚР ҚН 5.01-06-2013
16
объектілерді тапқан жағдайда, осы телімдегі жұмыстарды тоқтатып, ол туралы биліктің
жергілікті органдарына хабар беру керек.
8 ЭНЕРГИЯНЫ ҤНЕМДЕУ ЖӘНЕ ТАБИҒИ РЕСУРСТАРДЫ ОҢТАЙЛЫ
ПАЙДАЛАНУ
8.1 Динамикалық жүктемелері бар машиналардың астындағы негіздеменің және
іргетастың құрылғысы бойынша жер жұмыстарының ӛндірісі мен негіздемелер және
іргетас құрылғысы ғимарат пен имараттың энергиялық тиімділігі бойынша қойылатын
талаптарды қамтамасыз етулері керек. Жер жұмыстарын, әдетте, кӛктем-жаз және күз
мезгілдерінде орындау керек.
8.2 Динамикалық жүктемелері бар машиналардың астындағы негіздеменің және
іргетастың құрылғысы бойынша жұмыстардың энергиялық тиімділігі солтүстік ӛңірлерде
іргетастардың орналасу тереңдігінің негізделген мақсатының есебінен, ал оңтүстік
ӛңірлерде – іргетас табанының топырақтың нормативтік қату және іргетастық-жертӛлелік
бӛліктердің осындай мақсаттарға арналған тиімді жылу оқшаулайтын материалдармен
жылумен оқшаулайтын тереңдікте орналасу есебінен қамтамасыз етілген болуы керек.
8.3 Ғимараттар мен имараттардың іргетастық-жертӛлелік бӛліктерінің энергиялық
тиімділігі жертӛлелік бӛліктердің тиімдірек жылумен оқшаулауының есебінен қамтамасыз
етілген болуы керек.
8.4 Іргетастарды орналастыру кезіндегі энергияны үнемдеу жазғы уақытта «нӛлдік
циклдың» жұмыс ӛндірісінің есебінен қарастырылуы керек.
ҚР ҚН 5.01-06-2013
17
ӘОЖ 691.32 (624.15)
МСЖ 91.020
Негізгі сӛздер: тербеліс амплитудасы, бойлық және кӛлденең серпінді
толқындардың жылдамдықтары, іргетас табанының астындағы орташа статикалық қысым,
негіздеме топырағының есептік кедергісі, негіздеме қаттылығының коэффициенті,
жерастылық имарат немесе имараттың жерастылық бӛлігі, имараттың негіздемесі, имарат
негіздемесінің деформациялары, рұқсатты имараттар
