Технологиялық архитектура
ҰЭТ-тың сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін Компания АТ бөлігінде де, телекоммуникациялар бөлігінде де күрделі технологиялық шешімдер қолданады. Компанияның техникалық инфрақұрылымы өздігінен орталықтандырылған модельді көрсетеді. Алайда осы шешімдердің бағдарламалық-аппараттық құрамдасы бизнестің ағымдық қажеттіліктеріне толығымен жауап бермейді, ал ағымдық деректер жеткізу арналарының (КСПД) өткізу қабілеті және мыналардың жоғары тозу деңгейі болады:
Дербес компьютерлер паркінің;
Серверлік жабдықтардың;
А ктивтік тораптық жабдықтардың..
Корпоративтік деректер жеткізу торабы (КСПД)
Компанияның КСПД мынадай үш сегменттен тұрады:
Компания КСПД-ның логикалық архитектурасы;
Маг истральдық байланыс арналар;
Филиалдардың жергілікті есептеу тораптары.
Компания КСПД-ның лог икалық архитектурасы
Компания КСПД-ның логикалық архитектурасы үш деңгейден тұрады:
Атқарушы дирекция;
ЖЭТ фил иалдары;
Қосалқы станциялар.
Компания логикалық архитектурасының буындары өзара ықпалдасқан кезде мынадай байланыс арналары қолданылады;
Жалға алынған байланыс арналары;
ЖЖ байланыс арналары;
РРЖ байланыс арналары;
ОТБЖ;
Спу тниктік байланыс арнасы (резерв ретінде).
Магистральдық байланыс арналары
Ағымдағы тұсқа пайдаланылатын магистральдық байланыс арналары жоғары кәдеге жарату дәрежесімен сипатталады, бұл келешекте ҰЭТ-тың жұмыс істеу сенімділігін азайтуға әкеп соғуы мүмкін. Компанияда мынадай и байланыс арналары жұмыс істейді:
Компанияның теңгеріміндегі оптикалық-талшықтық байланыс арналары – магистральдық байланыс арналары 6%. Бұл байланыс арналары кең өткізу қабілетіне (10 Гб/с) ие болады және тек коммутациялық жабдықтардың мүмкіндіктерімен ғана шектелген. Опто-талшықтық желілер электр энергиясын жеткізу желілерімен бірге салынады және жайтартқыш арқанмен қорғалған. Соның салдары ретінде осы желілер сыртқы жағдайларға (ауа райы, бөгеуіл және т.с.с.) тәуелсіз. Өз опто-талшықтық желілерінің ұзындығы 2329 км құрайды;
Радиорелелік байланыс желілері (бұдан әрі РРЖ) – барлық магистральдық байланыс арналарынан 31 %. Бұл байланыс түрі радиосигналдардың көп реттік ретрансляциясына негізделген. Компанияда екі тұрпатты: нүкте-нүкте және нүкте-көп нүкте жалғанымдары іске асырылған. Бұл байланыс арнасының өткізу қабілеті сыртқы жағдайларға (ауа райы, ландшафт, бөгеуіл және т.с.с.) байланысты 32-ден 256 Кб/с-ке дейін құрайды. Осы байланыс арналары Компания қажеттіліктерін қанағаттандырмайды, өйткені: бизнестің оңтайлы жұмысы үшін жеткілікті өткізу қабілетін (2 Мб/c) қамтамасыз етпейді әрі ауа райы, бөгеуіл және т.с.с. секілді сыртқы жағдайларға тәуелді. Бұл байланыс арналары негізінен қосалқы станция – ЖЭТ деңгейінде жұмыс істейді. Осы байланыс арналарының ағымдағы деңгейі 100% құрайды.
Жоғары жиілікті байланыс арналары (одан әрі ЖЖ). Бұл байланыс түрі электр жеткізу желілерін деректерді жеткізу үшін орта ретінде пайдаланылады. Байланыс арналары деректерінің өткізу қабілеті сыртқы жағдайларға (ауа райы, жиілік және т.с.с.) байланысты 14-тен 28 Кб/с-ке дейін құрайды. ЖЖ байланыс арналарының үлесі Компаниядағы барлық байланыс арналарының 43 %-н құрайды. Осы байланыс арналары Компания қажеттіліктерін қанағаттандырмайды, өйткені: бизнестің оңтайлы жұмысы үшін жеткілікті өткізу қабілетін (2 Мб/c) қамтамасыз етпейді әрі ауа райы, бөгеуіл және т.с.с. секілді сыртқы жағдайларға тәуелді. Бұл байланыс арналары негізінен қосалқы станция – ЖЭТ деңгейінде жұмыс істейді. Осы байланыс арналарының ағымдағы деңгейі 100% құрайды.
Тысқары байланыс провайдерлерінен жалға алынған байланыс арналары. Осы байланыс түрі негізінен АД мен филиалдар арасында деректерді жеткізуді қамтамасыз ету, сондай-ақ қосалқы станция, ЖЭС-ЖЭТ, ӨДО деңгейінде 128кБит/сек-тан 2048кБит/сек-қа дейін, ЖЭТ, ӨДО, Атқарушы дирекция, ЖО ҰДО деңгейінде 2048кБит/сек-тан 4096кБит/сек-қа дейін провайдерлерді жабу аясында филиалдарды қосалқы станциялармен жалғау үшін пайдаланылады. Жалға алынған байланыс арналарының үлесі Компаниядағы барлық байланыс арналарының 20%-н құрайды. Барлық байланыс арналарының 20% (жалға алынған байланыс арналары – өткізу қабілеті – 2Мб/с) ішінара қажеттіліктерге сәйкес келеді, өйткені бизнестің оңтайлы жұмысы үшін қажетті өткізу қабілетін (2 Мб/с) қамтамасыз етеді, бірақ та қазіргі тұста толығымен кәдеге жаратылған және деректер ағынының өскен жағдайында Компанияның қажеттіліктерін қанағаттандырмайды. Бұл байланыс түрлері негізінен Атқарушы дирекция – ЖЭТ деңгейінде жұмыс істейді. Осы байланыс арналарын ағымдық кәдеге жарату деңгейі 93%-ды құрайды.
Спутниктік байланыс арнасы (резерв). КСПД-ны қосу үшін қажетті спутниктік жабдықтар АД-да, барлық филиалдар мен қосалқы станцияларда орнатылған. АД-дағы станция шебер станция болып табылады, Алматы ЖЭТ-дағы станция резервтік шебер станция болып табылады. Спутниктік байланыс Frame-Relay технологиясына негізделген ескірген SKY WAN технологиясын пайдаланады. Бұл технология өткізу қабілеті (32-256 Кб/с) және жұмыс істеуі шебер станцияға тәуелділік мұғдарында Компанияның ағымдағы қажеттіліктерін қанағаттандырмайды. Компанияда қазіргі заманғы SKY EDGE (IP MPLS) технологиясын пайдаланатын жаңа спутниктік жабдық (шебер станция) ішінара сатып алынған болатын. 2013 жылдың көктеміне дейін Компания Eutelsat спутниктік байланыс провайдерінен жиіліктерді жалға алды, 2013 жылдың көктемінен бастап Компания жиіліктерді Kazsat 2-ден жалға алады.
Қажетті ең төменгі өткізу қабілеті 2 Мб құрайды:
осы арнаның 1 9% қызметтік траффика (ldap,icmp, ftp) қажет;
осы арнаның 1 6% қосымшалар (ERP, web міндеттер, Соломон) үшін қажет;
осы арнаның 8% технологиялық жүйелер (SCADA, телеметрия, ОИК) үшін қажет;
осы арнаның 35% пошталық қызметтер үшін қажет;
осы арнаның 7% Интернет үшін қажет;
осы арнаның 8% дауыс үшін қажет;
Корпоративтік деректерді жеткізу торабының базалық технологиясы болып MPLS технологиясы қабылданған. Бұл технология әртүрлі табиғаттағы трафикті кепілдемелі сервис сапасымен біріге алады. Сондай-ақ ол алуан арналымдағы тораптар мен өзара іс-қимыл хаттамаларын ұйымдастыру мүмкіндігін көрсетеді. Физикалық деңгейде КСПД ядросы опто-талшықтық кабельдерді пайдаланумен құрылған. Магистральдық торап коммутаторлары ретінде Cisco Catalyst 6506 компаниясы өндірген коммутаторлар пайдаланылады.
Корпоративтік деректерді жеткізу торабын тарқату деңгейі 6506 сериясындағы Cisco Catalyst компаниясы өндірген жабдықтарда (коммутаторларда) іске асырылды. Негізінен объектілерді магистральға қосу үшін бөлінген опто-талшықтық кабельдер пайдаланылады. Бірқатар объектілерді қосу үшін «Қазақтелеком» АҚ-ның DWDM торабындағы бөлінген жиілікті жалдау пайдаланылады. «Соңғы мильді» қосу барлық жағдайларда «Энергоинформ» АҚ-ның күштерімен ұйымдастырылған. Байланыс арналарын резервілеу толық көлемде іске асырылды.
Компанияа КСПД-ның логикалық архитектурасы
Тораптың логикалық архитектурасы VPN технологиясын пайдалануға құрылған. Ақпараттық өзара ықпалдасу үшін торап пен торап ішіндегі трафик коммутациясы шекарасында TCP/IP хаттамасын бағдарлауды қолдаумен бірге виртуалдық жекеменшік тораптарды икемді және ыңғайлы құру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.
Осы тұста тораптарды басқару КСПД-ға қосылған филиалдар үшін орталықтандырылған. Әкімшілеуді тораптық жабдықтарды пайдалану мен әкімшілеуді қамтамасыз ету үшін оқытудан өткен «Энергоинформ» АҚ қызметкерлері (әкімшілері) жүзеге асырады. Компания тораптық жабдықтарды қолдау мен қызметтеуге жеткеруші Cisco компаниясымен келісімге ие болады. Тораптық ресурстарды тиімді басқару үшін Cisco компаниясынан тораптық құрылғыларды орталықтан әкімшілеудің мамандандырылған бағдарламалық құралдары қолданылады.
Филиалдардың жергілікті есептеу тораптары
Жергілікті есептеу тораптары (ЖЕТ) филиалдар мен қосалқы станцияларда Ethernet технологиясы негізінде әртүрлі физикалық байланыс жүйелерін (опто-талшық, санаттың бұрмалы жұбы 5е-ден кем емес, радиоарна) және Cisco компаниясының коммуттаушы жабдықтарын (бағдарлаушылар, коммутаторлар, шоғырландырушылар мен радиоға қол жеткізу және басқаларды) пайдаланумен құрылған.
КСПД ресурстарын пайдаланумен құрылған жергілікті филиалдар тораптары виртуалдық жекеменшік тораптарды ұйымдастыру мүмкінідігін көрсетеді.
Серверлік жабдықтар
Компанияның серверлік жабдықтары белгілі Dell, Hewlett- Packard, Fujitsu өндірушілерінің маркаларымен көрсетілген. Серверлердің жалпы саны 298 дананы құрайды (2.4.2.1-кестені қ.). Серверлік жабдықтарды әкімшілеуді басқару процесі әрбір ЖЭТ филиалында орталықсыздандырылуына байланысты қолдауды жергілікті АТ әкімшілері жүзеге асырады. Сондай-ақ барлық ЖЭТ филиалдарында пайдалану мерзімімен серверлер мөлшері 64%-ды құрайды (2.4.2.1-суретті қ.).
2.4.2.1-сурет. Серверлік жабдықтардың ағымдық ам ортизациялау деңгейі
Серверлік жабдықтар паркінің тозу дәрежесі
5+ жыл 3-5 жыл 3 жылға дейін
19%
16%
20%
55%
64%
23%
Атқарушы дирекц ия ЖЭТ фил и алдары
Серверлік жабдықтардың тізбесі 2.4.2.1 –кестеде көрсетілген.
2.4.2.1-кесте. Ком паниядағы серверлік жабдықтар
ЖЭТ фил иалы
|
Серверлік жабдықтардың жалпы мөлшері
|
Физикалық
серверлер
|
Виртуальдық серверлер
|
Серверлік жабдықтар
әкімшілерінің
жалпы саны
|
Бір әкімшіге серверлік жабдықтардың орташа мөлшері
|
АД мен ЖО ҰДО
|
1 3 8
|
43
|
95
|
8
|
1 7 , 5
|
А лм аты ЖЭТ
|
18 (4 6 )
|
38
|
8
|
2
|
23
|
Солтүстік ЖЭТ ерные ЖЭТ
|
2 0 (5 7 )
|
53
|
4
|
2
|
28 ,5
|
Батыс ЖЭТ
|
9 ( 38 )
|
14
|
9
|
2
|
1 1 , 5
|
Шығыс ЖЭТ
|
25 ( 44 )
|
33
|
11
|
3
|
14
|
Орталық ЖЭТ
|
1 6 ( 1 6 )
|
13
|
3
|
1
|
16
|
Ақкм ола ЖЭТ
|
7 ( 3 1 )
|
28
|
3
|
3
|
1 0 . 3
|
Са рыбай ЖЭТ
|
1 8 (4 6 )
|
41
|
5
|
3
|
17
|
А қтөбеЖЭТ
|
2 1 ( 43 )
|
38
|
5
|
4
|
1 0 , 7 5
|
Оңтүстік ЖЭТ
|
2 6 ( 5 6 )
|
51
|
5
|
2
|
28
|
Общее количество
|
2 9 8 ( 3 77)
|
3 5 2
|
1 4 8
|
30
|
1 6 , 6
|
*Деректерді «Энергоинформ» АҚ ұсынды
АТ шығындарын оңтайландыру масқатында Ко мпанияда VMWare тұғырнамасында виртуалдау техно логиясы қолданылады. Ағымдағы осы техноло гия аппараттық қамтамасыз етуге арналған жүктеме деңгейін азайтуға мүмкіндік береді. ЖЭТ филиалдарында серверлік жабдықтардың жүктеме деңгейі 2%-дан 55%-ға дейін құрайды. Серверлік жабдықтар паркінің ағымдық ви ртуалдану деңгейі төменде бейнеленген:
2.4.2.2-сурет. Атқарушы д и рекциядағы серверлік жабдықтардың ағымдық виртуалдану деңгейі
Серверлік жабдықтардың виртуалдану деңгейі
Виртуалдық серверлер Физикалық серверлер
32%
67 %
Атқарушы ди рекция ЖЭТ ф ил и алдары
Серв ерлік пана-жай
К омпан ияның АД-да шетінді маңызды серверлік және тораптық жабдықтардың, сондай-ақ телефо ндық станцияларды орналастыру үшін мамандандырылған пана-жай ұйымдастырылған. Осы пана-жай ауданы онда К омпан ияның барлық АТ жұмыс істеуі тәуелді қажетті с ерверлік жабдықтарды орналстыруға мүмкіндік береді. Серверлік және тораптық жабдықтар мамандандырылған тіреулерде (шкафтарда) орналасқан. Пана-жай ауаны баптау, өрт сөндіру, бейне байқау, сондай-ақ өртті сигналдау жүйелерімен жабдықталған. Серверлік пана-жайда орналасқан жабдықтарды электрмен үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз ету үшін кідіріссіз қоректендіру көздері пайдаланылады. Қоректендіру көздері қажетті жабдықтарды электрмен үздіксіз қоректендіруді кемінде 3 сағат ( батареялардан істейтін жұмыс уақыты) қаматамасыз ете алады.
Жұмыс станцияларының паркі
Ко мпаниядағы жұмыс стан цияларының п аркі тозу дәрежесімен сипатталады. А тқарушы дирекциядан басқа іс жүзінде бүткіл Ко мпан ияда дербес ко мпьютерлер паркінің үлкен бөлігінде амо рти зация байқалады (2.4.2.2-кестені қ.)
2.4.2.2-кесте. Жұмыс стан циялар п аркінің тозу дәрежесі
Фил иал
|
Дербес
ком п ьютерлердің жалпы саны
|
Дербес
ком п ьютерлердің
а м ортизациямен лесі0%
|
АД
|
47 0
|
23%
|
ЖО ҰДО
|
129
|
60%
|
Ақмола ЖЭТ
|
242
|
62%
|
А қ төбе ЖЭТ
|
155
|
59%
|
А л маты ЖЭТ
|
285
|
68%
|
Шығыс ЖЭТ
|
250
|
69%
|
Батыс ЖЭТ
|
122
|
47 %
|
Са рыба й ЖЭТ
|
289
|
67 %
|
Солтүстік ЖЭТ
|
287
|
56%
|
Орталық ЖЭТ
|
213
|
63%
|
Оңтүстік ЖЭТ
|
284
|
65%
|
Өкілдік
|
13
|
61%
|
Дереккөзі: деректер «Энергоинформ» АҚ-нан
|
2.4.2.3-сурет. Жылдар бойынша бөлгендегі жұмыс станциялар паркінің ағымдық ам ортизация деңгейі .
Жұмыс станциялар паркінің тозу дәрежесі
5+ л ет 3-5 л ет д о 3 л ет
1% 6%
31%
77%
63%
22%
Атқарушы дирекция ЖЭТ фи л и алдары
Жабдықтарды жаңарту мақсатында Компания жаңа жұмыс станцияларын сатып алады. Алайда, АТ сатып алу шеңберінде жабдықтарын көбінесе стандартталмаған және біріздендірілмеген.
Достарыңызбен бөлісу: |