Ұсынылып отырған дипломдық жұмыстың мақсаты "Smart" жарнама

 

1 

 

 

2 

 

 

3 

 

 

АҢДАТПА 

 

 

4 

 

Ұсынылып  отырған  дипломдық  жұмыстың    мақсаты  “Smart”  жарнама 

агенттігінің мобилді  веб  сайтын  құру.  Қазіргі таңда елімізде  смартфондарға 

сұраныс  көбейіп  келеді,  смартфондар  өндірісінде  жылдан-жылға  сандық  та 

сапалық  даму  байқалады.  Интернетке  көп  жұртшылық  смартфон  арқылы 

қосылатыны  баршамызға  аян.  Дегенмен,  көптеген  веб  сайттардың  мобилді 

нұсқасы  жоқ,  сонысымен  қолдануға  ыңғайсыз.  Осы  дипломдық  жұмыс 

қолданушылардың жұмысын жеңілдету мақсатында мобилді веб сайт құруға 

арналған. 

Дайындалған 

мобилді 

веб 

сайт 

негізінде 

қолданушылар 

қажеттіліктеріне  сай  өздеріне  кез  келген  ыңғайлы  жер  мен  уақытта  өз 

смартфондарынан сайтқа қосылып, сайттан керекті ақпарат алып, қызмерттер 

бағасымен, түрімен таныса алады. Сонымен қатар мобилді сайттарда онлайн 

сатып алу, тапсырыс беру сияқты операцияларды орындауға болады. 

Бағдармалық  жабдықтауды  дайындауда    HTML,  CSS    Mysql  и  PHP  

программалық тілдері қолданылды. 

Сонымен  қатар,  дипломдық  жұмыста  ‘Smart”  мобилді  веб  сайтын  

қолдану ережелері де ұсынылған. 

 

5 

 

 

АННОТАЦИЯ 

 

Целю  данной  дипломной  работы  является  разработка  мобильного  веб 

сайта  рекламного  агенства  “Smart”.  В  настоящее  время  нашей  стране 

увеличивается спрос на смартфоны, в производстве смартфонов год за годом 

очевиден  рост  и  в  качестве  и  в  количестве.  Большинство  людей 

подключаются  в  интернет  через  смартфоны.  Но  не  у  всех  веб  сайтов  есть 

мобильная  версия,  тем  и  неудобны  для  использования.  Данная    дипломная 

работа  посвящена  для  создания  мобильного  веб  сайта  с  целью  облегчения 

работы пользователей. 

Разработанный  мобильный  веб  сайт  предоставляет  возможность 

пользователям подключаться на сайт в любом удобном месте и время через 

свои  смартфоны  и  получить  необходимую  информацию,  и  могут 

ознокомиться  видами  услуг  и  их  ценам.  А  также  в  мобильных  веб  сайтах 

можно совершать операции как купить, заказать онлайн.  

Для  разработки  программного  обеспечения  использованы  язык 

программы  HTML, CSS  Mysql и PHP.  

В дипломной работе даны правила и указания по применению данного 

интернет магазина  “ Smart ”. 

  

 

6 

 

 

ANNOTATION 

 

      The given degree work is a development mobile web site of the company 

"Smart". At present our country internet shops are growing year for year obviously 

and  as  and  in  amount.  But  now  it  is  not  enough  to  use  the  last  technology,  this 

degree work is created for the reason creation make internet shop. 

Designed  internet  shop  gives  a  chance  to  client  to  buy  goods  which  they 

need  without  walking  out  their  building.  Presented  degree  work  gives  a  chance 

consumer to choose goods on taste straight on put.  

For  software  development  are  used  language  of  the  program  HTML,  CSS 

Mysql and PHP.  

In degree functioning are given rules and instructions on using given internet 

shop " Smart ". 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7 

 

 

МАЗМҰНЫ 

 

КІРІСПЕ ......................................................................................................... 8

 

1 Web технологияның қазіргі жағдайы ....................................................... 9

 

1.1 Интернет туралы түсінік ..................................................................... 9

 

1.2 Сайт туралы түсінік ........................................................................... 11

 

1.3 Веб−сайттың түрлері ......................................................................... 12

 

1.4 Клент−сервер технологиясы ............................................................. 13

 

2 Сайт жасау құралдары ............................................................................. 17

 

2.1 HTML тілінің негіздері ..................................................................... 17

 

2.2 PHP тілінің негіздері ......................................................................... 23

 

2.3 MySQL дерек қоры негіздері ............................................................ 29

 

2.4 CSS бағдарламалау тілінің ерекшелітері ........................................ 36

 

2.5 JavaScript тілінің негізідері ............................................................... 38

 

3 “Smart” жарнама агенттігінің мобильді веб сайтын жасау .................. 40

 

3.1 Мәселенің қойлымы .......................................................................... 40

 

3.2 “Smart” мобилді веб сайтының құрылымы мен мазмұны ............. 40

 

3.3 Бағдарламалық жабдықтау ............................................................... 41

 

3.4 “Smart” мобилді веб сайтын қолданушыларға нұсқаулық ............ 46

 

4 Өмір тіршілік  қауіпсіздігі ....................................................................... 51

 

4.1 Еңбек шартының анализы ................................................................ 52

 

4.2 Есептеу бөлімі .................................................................................... 54

 

4.3 Тіршілік қауіпсіздігі  бөлімі бойынша қорытынды ....................... 62

 

5 Технико-экономикалық негізделуі ......................................................... 64

 

5.1 Жоба сипаттамасы ............................................................................. 64

 

5.2 Бағдарламаның  өңделуінің еңбек өнімділігінің   есептелуі ......... 67

 

5.3 Бағдарламалық қамтаманы өңдеуге кеткен шығынны .................. 68

 

ҚОРЫТЫНДЫ ............................................................................................ 84

 

Пайдаланған әдебиеттер тізімі: ................................................................. 85

 

Қосышасы А……………………………………………………………….85 

 

 

 

8 

 

 

КІРІСПЕ 

 

Қазіргі  таңда  ақпараттық  технологиялар  қарқынды  дамыған  заманда 

интернет  өмірдің  ажырамас  бір  бөлігі  болып  табылады.  Интернет  (ағылш. 

Internet — International Network) — компьютерлік серверлердің бүкіләлемдік 

желісі.  Интернетке  қосылу  мүмкіндігі  болған  жағдайда,  білім  беру 

мекемелері,  мемлекеттік  ұйымдар,  коммерциялық  кәсіпорындар  және  жеке 

адамдар сияқты миллиондаған қайнар көзінен ақпарат алуға болады. Қазіргі 

кезде  Интернет  сөзін  пайдаланғанда,  физикалық  желінің  өзін  емес, 

Дүниежүзілік желі және ондағы ақпаратты айтамыз. Сонымен қатар интернет 

кез  келген  компьютерлермен  бүкіл  әлем  бойынша  ақпарат  алмасу  мен  беру 

мүмкіндігі,  желілер  жүйесі,  байланыс  араларын  өзара  біріктіретін, 

тораптардың жиынтығы. 

Интернет  технологисы  жылдам  өзгеріп  отырады.  Интернетпен  жұмыс 

істеу  оңайланғандықтан,  қазіргі  өзгерістер  торапты  кім  немесе  қандай 

мақсатпен  қолдануында  болып  отыр.  Дегенмен,  "  Web-тен  білгім  келген 

нәрсе  туралы,  информация  таба  аламын  ба?"-деген  сұрақ  туындайды.  Сол 

себепті бір жаққа телефон соғудан бұрын немесе кітапханаға барар алдында 

Web-тен информация алады.  

Айта  кетерлік  жағдай  –  бүгінгі  күні  смартфондар  мен  планшеттердің 

дамып  келе  жатқан  уақыты.  Әрбір  қолданушы  интернетке  бұрынғыдай 

дербес  компьютерге  қарағанда  қолындағы  смартфоннан  көбірек  қосылады. 

Осыған  орай,  қолданушыларға  қолайлылық  мақсатында  веб  сайттардың 

мобилді  нұсқасын  жасау  елімізде  белең  алып  отыр.  Мобилді  веб  сайтқа 

смартфоннан немесе планшеттен қосылудың көптеген артықшылақтары бар.  

Қолданушы  өзінің  қажеттілігіне  қол  жеткізуі  үшін,  ыңғайлы  жиһазда 

отырып,  интернет-беттерді  смартфон  арқылы  аша  алады  және  де  қажетті 

ақпаратты  немесе  операцияны  орындай  алады.  Қолданушының  алдында 

мағлұматтар түрлерiнiң, сонымен қатар әр түрлi қызмет көрсетулердің тiзiмi 

бар.  Мобилді  веб  сайт,  көпшiлiк  адамдардың    пiкiрi  бойынша  -  бұл  өті 

ыңғайлы  сайт  нұсқасыларының  бiрi.  Және  бұл  шынымен  ыңғайлы 

болғандықтан  ол  дамып  келеді.  Әр  ұйым  үшiн    сайттың  дамуы-  бұл  үлкен 

артықшылық,  себебі  қысқа  мерзiм  ішінде  базасы  үлкееді,  компанияның 

тұтынушылар  саны  артады,  сонымен  қатар  бұл  тиiмдi  болғандықтан  уақыт 

үнемделеді. 

 

9 

 

 

1 Web технологияның қазіргі жағдайы 

 

1.1 Интернет туралы түсінік 

 

Интернет (бас әрiппен жазылса)−кез келген компьютердi жер шарында 

орналасқан  басқа  жұмыс  станциясымен,  яғни  телефон  арнасына  қосылған 

басқа  компьютермен  жылдам  байланыстыратын  Дүние  жүзiлiк  Желi.  Оны 

дүниедегi ең үлкен ауқымды (глобальный) желi деп атайды. Осылай телефон 

арнасы арқылы байланыса алатын компьютерлер бiр−бiрiмен ТСР/IР хаттама 

(протокол)  ережелерiмен  мәлiмет  алмасады,  оларды  бiр  нұсқада,  яғни  бiр 

тiлде  «сөйлейдi  деп  айтса  да  болады.  Дүние  жүзiлiк  Халықаралық  телефон 

желiсi сияқты оны ешкiм басқармайды, ол ешкiмнiң жеке меншiгi емес. Мiне, 

осы  Интернет  желiсi  көмегiмен  электрондық  почта  арқылы  хабар  алып 

(берiп), 

басқа 

компьютерлердегi 

ақпаратты 

көрiп, 

қашықтан 

телеконференцияларға 

қатынасу 

жұмыстарын 

жүргiзуге 

мүмкiндiк 

бар.TCP/IP  –  Интернет  желiсiне  қосылған  компьютерлер  арасында  ақпарат 

алмасуды  қамтамасыз  ететiн  мәлiметтердi  бiр  жүйеге  келтiру  ережелерi 

немесе  оларды  құрастыру  хаттамасы.IP  (Интернет  Protocol)  −  мәлiметтердi 

оны  алушының  адресi  көрсетiлген  шағын  тақырыптары  бар  бiрнеше 

бөлiктерге немесе дестелерге бөлетiн желi аралық хаттама.TCP (Transmisson 

Control  Protocol)  −  мәлiметтi  жөнелту  iсiн  баскаратын  хаттама,  ол  желiдегi 

ақпарат  дестелерiн  дұрыс  жеткiзу  үшiн  жауапты  болып  саналады.Интернет 

жүйесiн пайдалана отырып, үйден шықпай ақ,  көптеген елдердi, қалаларды 

аралап музейлердi, кiтапханаларды көрiп, дүниежүзiлiк мәдени және ғылыми 

жетiстiктермен  танысып,  оларға  өркениеттi  елдiң  азаматы  ретiнде  өз 

үлесiңiздi  қосып,  өзiңiздi  дүниенiң  бiр  кiшкене  бөлiгi  ретiнде  сезiну 

мүмкiндiгiне  ие  боласыз.Интернет  (кiшi  әрiппен  жазылса)  −  TCP/IP 

хаттамалары негiзiнде желi аралық байланысу технологиясы. 

Интернет  желiсiнiң  құрылымы−әрбiр  тұтынушы  компьютерi  кәдiмгi 

телефон  арналарымен  түйiндi  машиналармен  байланысады.  Ал  түйiндi 

немесе  негiзгi  машиналар  бiр−бiрiмен  қуатты  оптикалық  талшықты  немесе 

спутниктi  арналармен  жалғасады.  Түйiндi  машиналар  кез  келген  жай 

компьютерлер арасында байланыс орнату үшiн қажет, олар: тәулiк бойынша 

үзiлiссiз  жұмыс  iстеп,  байланыс  сеанстарының  арасындағы  уақытта  жолда 

жүрген ақпараттарды уақытша сақтайды, ақпараттық серверлер деп аталатын 

мәлiмет  жинақтауыш  компьютермен  жылдам  iстейтiн  оптикалық  түрдегi 

байланыстыру  iсiн  қамтамасыз  етедi.Ақпаратты  сервер  –  дегенiмiз  қалың 

көпшiлiкке арналған, әрбiр тұтынушы пайдалана алатын көптеген ақпараттар 

түрлерi  жинақталған  арнаулы  компьютер.  Мұнда  жаналықтар,  мерзiмдi 

баспасөз (газет−журналдар), жарнамалар, т.с.с. мәлiметтер сақталады.Желiге 

қосылған  әрбiр  компютерге  қайталанбайтын  айрықша      өзiндiк  адрес 

(IP−адрес)  берiледi,  адрес  компьютердiң  типiмен  (IBM,Macintoch), 

операциялық  жүйенiң  түрiмен  (MS  DOS,    Windows  98,      Windows  NT) 

байланыста  болмайды,  демек  жiберiлген  ақпарат  тура  адрес  көрсетiлген 

 

10 

 

компьютерге келiп түседi. Түйiндi машина мәлiметтердi тасымалдау кезiнде 

хабарды  жiберген  және  оны  алатын  компьютерлер  арасындағы  ең  қысқа 

жолды  таңдайды,  жұмыс  барысында  ол  байланыс  арнасының  бос 

аралықтарын  тиiмдi  түрде  пайдаланады.  Бұл  мүмкiндiк  Интернеттi  қазiргi 

кездегi  ең  жылдам,  әрi  арзан,  әрi  сенiмдi  байланыс  жабдығына  айналдырды 

деуге  болады.Ал  ендi  түйiндi  машиналар  жұмысы  қалай  ұйымдастырылған, 

Интернетте  адрестi  кiм  тағайындайды,  компьютерлер  арасындағы  байланыс 

қалай  қамтамасыз  етiледi,  компьютер  телефонмен  қалай  қосылады  деген 

мәселелерге  келсек,  бұның  бәрiн  iстейтiн  арнайы  қоғам  –  Интернет 

провайдерi  деген  ұйым,  мекеме  бар.  Мысалы,  Алматыда  Интернет 

Провайдерi  болып  қызмет  атқаратын  Интернет  трейнинг  орталығы  Nursat, 

S&G  Communications,  Parasang,  қазақтелеком,  Астел  Арна  Спринт  т.с.с. 

мекемелер жұмыс iстейдi. 

Интернет−те  қызмет  көрсету  провайдерi  –  ISP  (Интернет  Service 

Provider),  Интернет−пен  қарапайым  тұтынушылардың  тiкелей  қатынас 

құруын жүзеге асыратын заңды тұлға.     

  World  Wide  Web  құрылымы−WWW  дүнежүзiлiк  тармақталған 

желiсi−бұл  Интернет−тiң  ең  кең  таралған,  күннен  күнге  тоқтаусыз  өсiп 

жатқан қызмет түрi. World Wide Web−Интернет−тегi барлық құжаттар және 

мультимедиалық  ресурстарды  сипаттайтын  термин.  Бұл  мәлiметтердi 

пайдалану  жолында  оларды  оқып  көру  үшiн  Micrasoft  Интернет  Explorer, 

Netscape  Navigator  cияқты  програмалық  жабдықтар  қолданылады.  Олар 

Интернет−тен  керектi  құжаттарды  iздеп  табуға,  қарауға,  жазып  алуға 

мүмкiндiк  бередi.  «Гипермәтiн    (байланысқан  мәтiндер)  мүмкiндiгi  Web 

мәлiметтернiң  бiрiнен  бiрiне  көшудi  жеңiлдетедi.  Файлардың  «HTML−ің 

(hipertext  markup  language)  форматын  iске  қосатын  гипермәтiн  мүмкiндiгi 

Web парақтарының бiр бетiнен екiншi бетiне «сiлтеу бойынша көшудi жеңiл 

жүзеге  асырады.  Бұл  беттерде  суреттер,  бейне  жазбалар,  дыбыстар, 

үшөлшемдi  (кеңiстiктегi)  нақты  бейнелер  т.с.с.  орналасады.  Осындай 

сiлтемелер  арқылы    байланысқан  парақтар  World  Wide  Web−тiң  негiзгi 

құралымын  құрайды.  Web  жүйесiне  қосылғаннан  кейiн  әрбiр  адам  WWW 

желiсiндегi кез келген мәлiметтi басқалармен бiрдей пайдалану құқығына ие 

болады,  бұдан  соң  басқа  компьютермен  байланасу  үшiн  немесе  қосымша 

артықшылық, шектеулер үшiн ақы төлеудiң қажетi жоқ. 

World  Wide  Web  (WWW  немесе  Web)  Интернет  мәлiметтерiн  жеңiл 

көруге  болатын  графикалық  интерфейс  мүмкiндiгiн  бередi.  Ондағы 

мәлiметтер  мен  олардың  бiр−бiрiмен  байланысын  ақпараттық  «өрмек  деп 

айтса  да  болады.Web−тiң  әр  бетiнiң  басқа  парақтармен  байланысын 

көрсететiн  сiлтеме белгiлерi  бар,  оны  бiр−бiрiмен байланысқан  парақтардан 

тұратын  өте  үлкен  кiтапхана  деуге  болады.  Бiр  тораптық  компьютерде 

орналасқан мәлiметтер Web кiтабы секiлдi, ал оның беттерi кiтап парақтарын 

көзге елестетедi. Бұл беттердегi мәлiметтер дүниенiң кез келген бұрышында 

орналаса  бередi.  Солар  арқылы  жер  шарындағы  барлық  серверлiк 

компьютерлердегi 

ақпараттар 

көз 

алдыңызда 

орналасады, 

мұнда 

қашықтағы−қымбат, жақындағы−арзан деген ұғым жоқ, олардың бағасы тек 

 

11 

 

мәлiметтiң  көлемiне  немесе  сiздiң  байланысып  отырған  уақытыныздың 

ұзақтығына  байланысты.  Web  мәлiметтерiн  қарау  адресi  көрсетiлген  белгiлi 

бiр  тораптық  (түйiндi)  компьютерден  басталады.  Түйiндi  компьютердегi 

мәлiметтiң бiрiншi бетi кiтаптың сырты немесе мазмұны тәрiздi, әрбiр беттiң 

URL  (Universal  Resource  Locator)  форматында  берiлген  қайталанбайтын 

өзiндiк  адресi  болады.  Ол  беттердегi  мәлiметтi  оқу  «көру  жабдықтарың  деп 

аталатын арнайы программалар арқылы орындалады. 

URL−адрестерi−Бұл  Интернетте  орналасқан  құжаттардың  адресiн 

жазудың арнайы формасы. Ол−желiнiң қай серверiнде орналасса да, керектi 

мәлiметтi  айнытпай  қатесiз  табуды  қамтамасыз  ететiн  сөз  тiркесi  URL 

адрестерiнiң жазылуынан мысал келтiрейiк. 

http:// www.soccer.ru/dinamo/rus/index.html  

мұндағы:  

a)http протокол, яғни хаттама; 

б)www.soccer.ru−адрестiң домендiк бөлiгi, оның iшiнде: 

в)www−компьютердiң (сервердiң) аты; 

г)soccer.ru−доменнiң аты; 

к)dinamo/rus−сервердегi каталог аты; 

т)index.html−Web−парақтары файлының аты; 

Домен−бiр  компьютермен  басқарылатын  немесе  бiр  желiлiк  жұмыс 

машинасының (желi торабының) басшылық етуiмен iстейтiн информациялық 

желi қорлары (ресурстары) тобы. 

 

 1.2 Сайт туралы түсінік 

 

 Веб−сайт  түсінігі−  Веб−сайт  немесе  жәй  сайт  (ағыл.  Website, 

web−өрмекшінің  торы  және    site−  орын)−бір  немесе  жинақталған 

веб−парақтары  интернеттеHTTP/HTTPS  хаттамалары  арқылы  мүмкіншілік 

алады.  Сайттың  парақтары  жалпы  түпкі  мекен−жайларды,  сонымен  қатар 

қарапайым  тақырыпты,  логикалық  құрлымды,  рәсімдеуді  және    авторлауды 

бірктіреді,  жинақталған  барлық  жалпы  мүмкіндік  алған  сайттар  жалпы 

әлемдік  торды  құрайды.  Сайттың  мағынасы−  кез  келген  өзгелерге  желі 

арқылы  1−2  гб  мәліметті  бере  алуы  үшін  және  өзі  телеканал  болуы  үшін,  

жалпы  жергілікті  желі  арқылы      мемлекет  тұрғындарын  біртұтас  күшке 

біріктіру.Сайттың  мағынасы  ертеректегі  түсінікте  физикалық  желі 

түйіні−хостпен  сервермен  шатасырлған,  бірақ  интернеттің  өсуімен, 

серверлер  технологиясының  жақсаруымен  бір  компьютерде  көптеген 

сайттармен домендерді орналастыруға болатын болды. 

Веб−сайт тарихы− Әлемдегі бірінші сайт 1991 жылы 6−тамызда пайда 

болды, оны жасаған   Тим Бернерс−Ли. Сайтта  World Wide Web− тың жаңа 

технологиясы,  HTTP  мәліметтерді  тасымалдау  хаттамасының  негізі,  URI 

жүйелік  адресациясы  және  HTML  гипертексттік  белгілеу  тілі  баяндалған. 

Сонымен  қатар  сайтта  серверлермен  браузердің  жұмыс  істеу  және  орнату 

ережелері  де  баяндалған.  Сайт  әлемдегі  алғашқы  интернет−каталог  болды,  

сонымен  кейінірек  Тим  Бернерс−Ли  оған  басқа  сайттардың  да  сілтемелік 

 

12 

 

тізімін  орналастырды.  Бернерс−Ли  дің  алғашқы  сайтының  жұмыс  істеуіне 

қажетті  барлық  құралдар  ертеректе  дайындалған−1990  жылдың  соңында 

алғашқы  гипертексттік браузер WorldWideWeb веб редактор функциясымен 

пайда  болды,  деркқордағы  алғашқы  сервер  NeXTcube    және  алғашқы  веб 

парағы болды. 

Тим Бернерс−Ли,  гипертекст негізінен желіде мәліметтер алмалмасуды 

атқаруы  мүмкін  деп      есептеді,  және  оған  өмірдегі  өз  ойларын  жүзеге 

асырудың  сәті  түседі.  Тағы  1980  жылы  Тим  Бернерс−Ли  кездейсоқ 

қауымдастықтың  мәліметтерін  сақтауға  қолданылатын  гипертексттік 

бағдарламалық қамтама Enquire – ні жасаған. Содан соң Женеведегі Ядролық 

зерттеулердің  Европалық  орталығында  жұмыс  істеді,  ол  қызметтестеріне 

гипертексттік  документтерді  жәрялау  туралы,  өзімен  гиперсілтелер  арқылы 

байланысуды    ұсыныс  етеді.  Бернерс−Ли    Гипермәтіндік  рұқсаттың    ішкі 

іздеулермен  құжаттарға,  сонымен  қатар  интернеттің  жаңа  қорларына  

мүмкіндігін Демонстрациялап (көпшілікке паш ету) өтті.  Нәтижесінде 1991 

жылы  мамырда  Женева  (CERN)  де  WWW  стандартты  бекітілді.Тим 

Бернерс−Ли  HTTP,  URI/URL  и  HTML  веб  технологияларының    негізін 

салушы  атасы  болып  табылады.  Бүгінгі  күнде,  интернет  желісінде  өзінің 

қызмет  сферасында,    саудалық  немесе  саудалық  емес  қызметтермен 

шұғылданатынын  ұсынғанда    кез−келген  компанияға  сайт  жасау 

керек.Интернет күніне 24 сағат жұмыс істейді,  осы уақыт ағымында  сіздің 

бизнесіңізбен  өзіңіздің  тікелей  қатысуыңызсыз  мыңдаған  потенциалды 

клиенттер танысуы мүмкін.Сайт−бұл сіздің интернеттегі өкілдік түріңіз, сізге 

клиенттердің  және  серіктестердің  базасын  кеңейтуге,  online  да  сатуды 

басқаруға,  сіздің  компанияңыздың  танымалдығын  жоғарылауға  мүмкіндік 

береді. 

 

Веб−сайт функциялары 

−  Жарнамалау  фирманың  өзіндік  бейнесін  жасап  және  оны 

қолдап,жарнамалық акциялар өткізіледі. 

−    Хабарландыру  жалпы  фирма  тралы  жан−жақты  мәліметтер 

беріп,оның қызмет көрсету бағасы мен әріптестерге жеткізу қызметі жалпыға 

бірдей хабарланады. 

−  Сату каталогда бағалармен көрсетілген  товарларға  тапсырыс беруді 

құжаттаумен  ақша  төлеудің  мүмкіндіктерін  береді.Зерттеу−  киенттердің 

тауарлар жәйлі сұрақтарына қатысты ақпараттарды жинайды. 

−  Құрлымдау  Фирманың  құрлымын  кемелдендіріп,әріптестердің 

фирманың  дерекқорларына  қатынас  орнатуына  анағұрлым  көп  мүмкіндік 

береді. 

 

1.3 Веб−сайттың түрлері 

 

Визиткалы 

сайт−қарапайым 

сайт 

болып 

таблады.Ол 

html 

құралдарысыз  қолданушылармен  интерактивті  байланысты  береді.Сайт 

фиманың дизайнына бүкілдей сәйкеседі. 

 

13 

 

Фирма сайтты тек потенциальды клиентерге жарнамалық ақпараттарды 

беру  ұшын  қолданады.Сайттың  негізгі  беттері:Негізгі  бет−Сіздің  фирма 

туралы  қысқа да нұсқа  ақпараттардан  тұрады.Компания  туралы−  фирманың 

жетістіктерімен,  клиентермен  жұмысы  және  мұның  сізге  берер  пайдасын 

көрсетеді.Өнім− 

Фотолармен 

берілген 

товарлар 

туралы 

қысқаша 

ақпараттардан  тұрады.Контакты−  Әдетте  негізгі  контакты    ақпарат  әрбір 

бетте қайталанады.ол сіздің  компания туралы толық ақпараттан тұрады. 

Жарнамалық  сайттар−бұл  түрдегі  сайт  товарлармен  қызмет  өтеуді 

көрсету  ұшын  қлданлады.ол  жайнаған  дизайнға  толы  болады.бүл  түрдегі 

сайт  төмендегідей  қосымша  беттерден  құрам  табады:Товарлар  каталогі−  ол 

визиткалы  сайт  товарларға  қатысты  жан−жақты  ақпараттар  берумен 

ерекшеленеді.әрі көрсетілген қасиеті бойнша іздеу функциясы бар. 

Қайдан,қалай сатып аласыз− сату нүктелері,қойма, офис меңгерушілер 

туралы ақпараттар бар.Бағалар− жалпы товарладың бағалар тізімін береді. 

Қолдау−компаниямен байланыс орнатудың мұмкіндіктері көрсетіледі. 

Ақпараттық  сайттар−Ақпараттық  сайттар−  қажетті  ақпараттарды 

жинаумен ерекшеленеді. 

Жаңалықтар−  назар  аударуға  тұрарлық  жаңалықтармен  мәліметтер 

береді. 

Тақырыптар каталогы− сайттағы мақалалрмен материялдардың негізгі 

тақырыпымен беріледі.қолданушы кілттік сөздермен іздеуді орындайды. 

Сілтеме  және  форум−  таныс  қолданушыларға  арналған  ақпараттардан 

құрам табады. 

Интернет−магазин  (дүкен)−Бүл  түрдегі  сайт  товар  сатумен  қызмет 

көрсетудің  тиімді  түрі  болып  табылады.сатып  алушылар  ұшын  мұның  ең 

негізгі 

ерекшелігі 

таварға 

үйінде 

отырып−ақ 

тез 

әрі 

арзан 

қолжеткізетіндігінде. 

 

1.4 Клент−сервер технологиясы 

 

Ереже бойынша ақпараттық жүйенің құрамына  кіретін  компьютерлер 

және  бағдарламалар  тең  құқықтық  болып  табылмайды.  Желідегі  бір 

компьютер  процессорлар,  файлдық  жүйе,  почталық  қызмет,  басу(печати) 

қызметі,  мәліметтер  базасы  сияқты  ақпараттық−есептеу  ресурстарды 

орналастырады.  Кез  –  келген  ресурсты  басқаратын  компьютерді  сол 

ресурстың  сервері,  ал  онымен  қолданғысы  келген  компьютерді  клиент  деп 

аталуы  қабылданған.  Нақты  сервер  өзінің  ие  болған  ресурс  түрімен 

сипатталады.  Яғни,  егер  ресурс  мәліметтер  базасы  болса,  онда 

тағайындалуы−  мәліметтер  базасын  өңдеуге  байланысты  клиенттердің 

сұраныстарына  қызмет  көрсету  болып  табылатын,  мәліметтер  базасының 

сервері туралы айтылады; егер ресурс − файлдық жүйе болса, онда файлдық 

сервер  немесе  файл−сервер  туралы  айтылады  және  т.с.с.Бұл  принцип 

үрдістердің  өзара  әсерлесуіне  де  таралады.  Егер  олардың  біреуі  басқаларға 

сәйкесінше  қызметтер  жинағын  беру  арқылы  кейбір  функцияларды 

атқаратын  болса,  мұндай  үрдіс  сервер  ретінде  қарастырылады.  Осы 

 

14 

 

қызметтерді 

пайдаланатын 

үрдістерді 

клиенттер 

деп 

атау 

қабылданған.Бүгінгі  таңда  “клиент−сервер”  технологиясын  кең  қолданыс 

алуда,  алайда  өзінен−өзі  ол  әмбебап  рецепттерді  ұсынбайды.  Ол  тек  қазіргі 

заманғы  таратылған  ақпараттық  жүйенің  қалай  ұйымдастырылу  керек 

екенінің  жалпы  көрінісін  береді.  Оның  үстіне  бұл  технологияның  нақты 

бағдарламалық  өнімдерде  және  де  бағдарламалық  қамтаманың  түрлерінде 

жүзеге  асуы  әлдеқайда  ажыратылады.  “Клиент−сервер”  технологиясының 

негізгі  принциптерінің  бірі    әртүрлі  табиғаты  бар  стандарттық 

бағдарламаның  қосымшаның  (приложения)  функцияларын  үш  топқа  бөлуге 

негізделген. Бірінші топ − бұл мәліметтерді   енгізу және көрсету функциясы. 

Екінші  топ  берілген  пәндік  облысқа  сипатталған(характерные)  тек  қана 

қолданбалы  функцияларды  біріктіреді.  Үшінші  топқа  мәліметтерді  сақтау 

және  басқару  (мәліметтер  базасын,  файлдық  жүйелерді  және  т.б.) 

функциялары  жатады.  Осыған  сәйкес  кез  келген  бағдарламада  қосымшада 

(приложения)  келесі логикалық компоненттер таңдалады: 

−    бірінші  топтың  қызметтерін  жүзеге  асыратын  көрсету  компоненті 

(presentation); 

−    екінші  топтың  қызметтерін  қолдайтын  қолданбалы  компонент 

(business application); 

−    үшінші  топтың  қызметтерін  қолдайтын    ақпараттық    ресурстарға 

қатынау  компоненті  (resource  acces)  немесе  ресурстар  менеджері  (Resource 

manager). 

“Клиент−сервер”  технологиясының  шеңберінде  бағдарламаларды 

қосымшаларды  (приложения)      жүзеге  асыруының      айырмашылығы  үш 

фактормен  анықталады.  Біріншіден,  барлық  үш  топтың  қызметтерін  жүзеге 

асыру  үшін  қандай  механизмдер  қолданатындығымен.  Үшіншіден,  жүйеде 

компьютерлер 

арасында 

логикалық 

компоненттер 

қалай 

таратылғандығымен.Әрқайсысы  келесі  сәйкес  келетін  модельдерде  жүзеге 

асатын үш жақын келулер(подход) ерекшеленеді(выделяются): 

−  қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі  (Remote Date Access − 

RDA); 

−  мәлеметтер базасы серверінің моделі (DateBase Server − DBS);  

−    приложений(қолданба,  қосымша)  серверінің  моделі  (Application 

Server − AS). 

RDA  −  моделінде  көрсетім  компонент  және  қолданбалы  компонент 

кодтары  бірлескен  және  компьютер−клиентте  орындалады.  Соңғысы 

мәліметтерді  енгізу  және  көрсету  функцияларымен  бірге  таза  қолданбалы 

функцияларды  да  қолдайды.  Ақпараттық  ресурстарға  қатынау,  ереже 

бойынша арнайы тілдің операторларымен (SQL тілі, егер мысалы мәліметтер 

базасы туралы айтылатын болса) немесе арнайы кітапхананың функцияларын 

шақыруымен    қамтамасыз  етіледі  (егер  сәйкес  келетін  API  болса). 

Ақпараттық  ресурстарға  сұраныстар  қашықтықтағы  компьютерге  торап 

бойынша  жіберіледі  (мысалы,  міліметтер  базасы  серверіне).  Соңғысы 

сұраныстарды  өңдейді  және  орындайды  және  клиентке  мәліметтер  блогын 

 

15 

 

қайтарады  (сурет  1.4.1    ).  “клиент−сервер”  архитектурасы  туралы  айтқанда, 

көбінесе осы модель туралы айтады. 

 

 

 

Сурет 1.4.1  Қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі. 

 

DBS−моделі  (сурет  1.4.2    )  компьютер−клиентте  орындалатын  үрдіс 

көрсетім  функцияларымен  шектеледі,  ал  қолданбалы  функциялар 

компиляциялянатын резиденттік процедуралар немесе мәліметтер базасының 

процедуралары деп  аталатын  сақталатын процедураларда  жүзеге  асырылған 

(stored  procedure)  деген    жорамалда  құрылады.  Олар  тікелей  мәліметтер 

базасында  сақталады  және  мәліметтер  базасының  компьютер−серверінде 

орындалады  (мұнда  мәліметтерге  қатынауды  басқаратын  компонент,  яғни 

МББЖ    қызмет  етеді).  Сақталатын  процедуралардың  механизмі  –  DBS− 

моделінің ерекше сипаттамасы− әзірше тек қана МББЖ− де, онда да бәрінде 

емес бар болғандықтан   ақпараттық ресурстың түсінігі мәліметтер базасына 

дейін тарылған. 

 

 

 

Сурет 1.4.2  Мәліметтер базасы серверінің моделі 

 

Тәжірибеде  егер  мәліметтер  базасының  бүтіндігін  қолдауды 

(поддержка)  және  кейбір  қарапайым  қолданбалы  функцияларды  сақталатын 

процедуралармен  (DBS−модель)  қолдайтын  болса  аралас  модельдер  жиі 

қолданылады,  ал  әлдеқайда  күрделі  функциялар    компьютер−клиентте 

орындалатын  (RDA−модель)    қолданбалы  бағдарламада  тікелей  жүзеге 

асырылады.  Бірақ  бірден  екі  моделідің  элементтерін  қамтитын  мұндай 

шешімдер  олардың  арақатынасы  туралы  біздің  представлений    (елестету, 

көрсетім) прнципиально (принципшіл) өзгерте алмайды. 

AS  –  моделінде  (сурет  1.4.3)  компьютер−клиентте  орындалатын  үрдіс 

мәліметтерді  енгізу  және  көрсетуге  жауап  береді  (яғни,  бірінші  топтың 

қызметтерін  жүзеге  асырады).  Қолданбалы    функциялар  қашықтықтағы 

 

16 

 

компьютерде  қызмет  ететін  үрдістер  тобымен  (қолданба  серверлері) 

орындалады.  Қолданбалы  есептерді  (задач)  шешу  үшін  қажетті  ақпараттық 

ресурстарға қатынау RDA−моделіндегідей әдіс бойынша қамтамасыз етіледі. 

Қолданбалы  компоненнттерден  әртүрлі  түрдегі  ресурстарға  қатынау  бар− 

мәліметтер  базасы,  индекстелген  файлдар,  кезектер  және  т.б.  Ереже 

бойынша, серверы приложений ресурс менеджері қызмет ететін компьютерде 

орындалады, бірақ басқа компьютерлерде де орындалуы мүмкін. 

 

 

 

Сурет 1.4.3 серверы приложений моделі 

 

Бұл  екі  модельдің  фундаментальное  айырмашылығы  неде?  RDA  және 

DBS−  модельдері  функцияларды  бөлудің  екізвенолық  сұлбасына  тіреледі 

(опираются). RDA− моделінде қолданбалы функциялар бағдарлама−клиентке 

приданы 

(берілген), 

DBS−моделінде 

олардың 

орындалуы 

үшін 

жауапкершілікті  МББЖ  ядросы  алады.  Бірінші  жағдайда  қолданбалы 

компонент көрсетім компонентімен сливается, екінші жағдайда – ақпараттық 

ресурстарға қатынау компонентіне интегрируется. Керісінше, AS−моделінде 

функцияларды бөлудің үшзвенолық классикалық сұлбасы жүзеге асырылған, 

мұнда қолданбалы компонент қолданбалы бағдарламаның маңызды элементі 

ретінде  белгіленген,  оны  анықтау  үшін  көпмақсатты  (многозадачная) 

операциялық  жүйенің  әмбебап  механизмдері  қолданылады  және  екі  басқа 

компоненттері  бар  интерфейстер  стандартталған.  Бұл  ерекшеліктен  AS  –

модельдер тәжірибелік қызмет үшін маңызы үлкен өздерінің артықшылығын 

көрсетеді 

 

 

17 

 

 

2 Сайт жасау құралдары 

 

2.1 HTML тілінің негіздері  

 

Егер  сiз  сiзге  арналған  немесе  сiз  туралы  мәлiмет  сақтайтын  Web  бет 

құрғыңыз  келсе,  сiз  HTML  (Hypertext  Markup  Language−  гипертекстiк 

белгiлеу тiлi) тiлiн үйренуіңiз керек. HTML – бұл беттiң құрылымын суреттеу 

тiлi. Ол сiзге қарапайым мәтiн алып, оны абзац, тақырып, тiзiм және басқа да 

құрылымы  бойынша  форматтауға  мүмкiндiк  бередi.  Онымен  қоса,  HTML 

сiздiң оқырмандарыңыз бiр құжаттан екiншi құжатқа оңай аттап  өте алулары 

үшiн,  сiзге  байланысты  беттерге  сiлтемелер  құруға  мүмiндiк  бередi.  HTML 

SGML−  ға  негiзделген  (standart  Genere  Lized  Markup  Language−  жалпы 

белгiлеу  стандартты  тiлi).  Нақтырақ  айтсақ,    HTML  бґл  SGML  құжатты 

типiнiң  анықтауышы,  немесе  SGML  қағидасының  өзiндiк  қосымшасы.  Сiз 

HTML құжаттарын ақпараттық  жүктеменi сақтайтын форматалмаған текстiң 

iшiндегi  HTML  тэгi  (tags)  арқылы  құрасыз.  HTML  тэгтерi−бұл  “азырақ”  (<) 

белгiсiнен  басталып,  “көбiрек”(>)белгiсiмен  аяқталатын  символдар  тiзбегi. 

Web  браузерлер    HTML−ды    синтаксистiк  тексерген  кезде  үш  қағидаға 

сүйенедi:  

  − Пробел және басқа да “көрiнбейтiн символдарға” назар аудармайды. 

  −  Форматтау  тэгтерi    кiшi  немесе  үлкен  (бас)  әрiптерiмен  жазылуы   

мүмкiн.  

  − Форматтау тэгтерiнiң көпшiлiгi сыңарларымен бiрге жазылады.  

Кейбiр  ерекше  тэгтердi  ескермесек,  HTML  форматтау  тегтерiнiң 

барлығын да сыңар тегтерi бар. Ашатын тег берiлген эффектi активтендiрсе, 

жабатын  тег  оны  өшiредi.  Тег    сыңарларын  көбiнесе  контейнер  деп  те 

атайды.  Себебi,  олар  қосып  −  өшiретiн  эффект  мәтiнде  сол  екi  тэгтiң 

арасында ғана пайда болады. Мысалы, мәтiнiң қатары толық  әрiпен жазылуы 

керектiгiн көрсететiн болсақ, былай жазамыз:  

<В> Бұл қатар толық қарiппен жазылады. . 

Жабатын  тегтiң  iшiнде  орналасқан  мәтiн  «  керi  қисық  сызық» 

символымен шамаланады. Бұл қағидаға бағынбайтын тэгтер <ВASE> (негiзгi 

мәлiмет), <ВR> (қатар соңы), <НR> (горизанталь сызық) және IMG (бейне). 

Бұл тегтер жалғыз қолданылады. 

HTML –ге тiкелей қатысы болмаса да,   HTML 

құжаттарының  өте 

маңызды бөлiгi болып URL адрестерi есептеледi. Ол  әр−түрлi тэгтерде кең 

көлемде  қолданылады.  Негiзi  ,URL  World  Wide  Neb−тiге  құжаттың  адресi 

болып есептеледi. URL− дың құрылымы жер шарының кез−келген  белiгiнде 

орналасқан    бiрге  жұмыс  iстейтiн.  Web  –  сервердiң  кез−келген  типiндегi 

кез−келген  құжаттардың  ықшамды  идентификациялау  тәсiлi  мүмкiндiгiн 

бередi.  Ақпараттар    серверiнiң    хаттамасын    ескермесек,  URL−дың  жалпы 

формуласы келесi: 

Хаттама:// Сервер_аты: порт/файл−аты  

 

18 

 

HTML−құжатын  белгiлеу  үшiн  бiз      ж„не    тэгтерiн 

қолданамыз. Бұл тегтер өзiнде HTML –дың барлық тэгтерiн  және құжаттың 

ақпараттық құрамын қамтиды.  құжаттардың бiрiншi қатарында, ал  

  тэгi  құжаттың    соңғы  қатарында  орналасуы  керек.  Бґл    тегтер 

олардың  арасында  орналасқан    барлық    символдардың  HTML−коды  екенiн 

бiлдiредi.  Құжаттың  тақырыбы    тегiнен  кейiн  жазылып,   

тегiмен аяқталады.  Сiз ақпарат тақырыбына көп мөлшерде символдар енгiзе 

алсаңыз  да,  оның  құрамында  екi  заттың  болуы  мiндеттi:  құжат  аты  және 

оның  URL−ы. 

Сiз  құжаттыңызға  ат  берген  кезде,  оны   

тэгтерiнiң  арасына  орналастыра  аласыз.  Құжат  аты  Интернет  Explarer  3 

тақырыб  қатарында  және  журнал  (History)  және  избранные    страницы  

(Faourites) тiзiмдерiнде пайда болады.  Сiз құжат  атына сол құжатты толық 

түсiндiретiндей  етiп таңдауыңыз керек. Бiрақ ол 40 символдан  аспауы керек. 

Сiз    тегiнде  URL  негiздiк    адресiн 

көрсетесiз.  Ол  құжаттың  абсолют  URL−iне  теңестiрiледi.  Сiз  құжат 

тақырыбын    жазып  болған    соң  оның  денесiн    құруды  бастайсыз.  HTML 

құжатының  денесi  ақпаратты  сақтайтын    толық  мәтiнде  және  мәтiндi 

форматтауға  арналған  барлық  HTML  тегтерiн  қамтиды.  Құжат  денесi 

тақырыбтан  соң  басталып,    және      

 

А қосымшаның жалғасы 

 

 

==============================header========================

=========--> 

  

 

    

src="images/logo.png" 

 

alt=""  />line-height:30px; margin-top:10px;"> 

 

 

    

id="search" 

action="search.php" 

method="GET" 

accept-

charset="utf-8"> 

       

      Іздеу 

    

     

       

         Twitter