Шпаргалка по биологии для казахских школ на ент 2012

Біздің ғасырымызда балалардың өсуі мен дамуындағы ерекшелктеріенің бірі- акселерация, ол неден байқалады: Психикалық және дене дамуының шапшаңдауынан

Біздің ең алға басқан ата тектеріміздің бірі-Неандерталдықтар.

Біздің планетаның дамуына саналы адамның іс-әрекеті негізгі фактор болып тұрғандағы биосфераның даму сатысы қалай аталады: Ноосфера

Бір жасушада …дейін ақуыздың түрі болады:1000-ға

Бір аумақта, тарлу аймағының белгілі бөлігінде үнемі еркін шағылысатын және дәл сол түрдің өзге топтарынан азда-көпті оқшауланған дарақтар тобы: Популяция

Бір бөлігі - жұтқыншақ, екіншісі - ішектің ортаңғы бөлігінен тұратын асқорыту мүшесі бар жәндік-Жалпақ құрттар.

Бір гүлде аталық немесе аналық болса ол: Қос жынысты

Бір гүлде аталық немесе аналық қана болса, ол-Дара жынысты

Бір гүлдің аталық тозаңы сол гүлдің аналық аузына түсуі-Өздігінен тозандану

Бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүлдің аналығының аузына түсуі-Айқас тозаңдану

Бір жасушалы балдырларға қайсысы жатады: Хлорелла

Бір жасушалы балдырлардың көбеюі қалай жүреді: Жынысты, жыныссыз

Бір жасушалы жәндәкке жатпайды: Медуза

Бір жасушалы жәндік-Амеба

Бір жасушалы организм: Жасыл эвглена

Бір жасушалы саңырауқұлақ: Түлкіжем

Бір жасушалы талшықты балдыр: Хлмидоманада

Бір жасушалы талшықтылар: Лейшмания, вольвокс

Бір жасушалы, талшықсыз балдыр:Хлорелла

Бір жасушалы, талшықты балдыр-Хламидомонада.

Бір жасушалылардың түр саны:70 мың

Бір зат бекініп, отырықшылық қалыпта тіршілік ететін ішекқуыстылар-Көпқармалауыштылар.

Бір затқа бекініп, отырықшылықта тіршілік ететін ішекқуыстылар-Полиптер.

Бір қабатты іші қуыс ұрық-бластула

Бір орнында тұрақты қоныстайтын құстар-Отырықшы.

Бір өсімдіктің бүршігін алып, екінші өсімдікке будандастыру-Телу

Бір сүйекке бекитін бұлшықеттер-Шайнау бұлшықеттері

Бір тәулікте бүйрек 1700 литр қан өткізеді. Ал жасөспірім дене салмағының 10%-ына тең қан өткізеді. Салмағы 50 кг жасөспірімнің бүйрегінен қанша рет қан өтеді: 34

Бір тәуліктегі ересек адамға қажетті майдың мөлшері-100 гр.

Бір тәуліктегі ересек адамға қажетті майдың мөлшері-100-150гр.

Бір тұқымбастамасы бар жатын- Шиеде

Бір тұқымдас өсімдіктердің туыстығын білдіреді: Гүлінің,жемісінің құрылысындағы ортақ белгі

Бір тұқымжарнағы бар өсімдік-Бидай

Бір түбірлі тістер-Иттіс, күректіс.

Бір түр дараларының екінші түр дараларына жемтік болуы-Жыртқыштық.

Бір түр мен екінші түр дараларының бір-бірімен шағылыспайтынын көрсететін критерий-Генетикалық

Бір түр мен екінші түрдің арасындағы күрес-Түраралық

Бір түрге жататын өз алдына жеке оқшауланған даралар тобы-популяция.

Бір түрге жататын өз алдына табиғатта жеке оқшауланған даралар тобы: Популяция

Бір түрдің зат алмасу,көбею,тітіркену ұқсастығын сипаттайтын критерий-Физиологиялық

Бір түрдің өздігінен ұрпақ қалдыра алатын дарақтар тобы: Популяция

Бір ұялы тұқым саны біреу немесе бірнешеі құрғақ жеміс: Шомыр, шалқан

Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын құрғақ жеміс-Бұршаққап

Бір үйлі өсімдік-Жүгері

Бір үйлі, қосжынысты мүк:Шымтезек мүгі

Бір хромосоманың ішкі бөлігінің 180º-қа өзгеруін хромасомалық мутацияның мына түріне жатқызамыз: Инверсия

Бір, үш, бес және көп ұялы, көп тұқымды құрғақ жемісті белгілеңіз: Қауашақ

Бір-біріне ұқсас егіздер дамыған жасушаның саны-Бір.

Бір-бірінен екі жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды ... шағылыстыру-Дигибридті.

Бірге өмір сүрген түрдің біреуі пайда тауып, екіншісі мән бермейтін өзара қатынас: Серіктестік

Біржасушалы жәндіктердің басым бөлігінің мекен ортасы-Су.

Біржасушалы қарапайым жәндік амеба қандай органойды арқылы қозғалады-Жалғанаяқтар.

Біржасушалы қарапайым жәндік амебаның қоректенуі-Асқорыту вакуолі.

Біржасушалы қарапайым жәндік жасыл эвглена қандай органойды арқылы қозғалады-Талшықтары.

Біржасушалы қарапайым жәндік-Жасыл эвглена.

Біржасушалы қарапайым жәндіктерде зәршығару мүшесі-Жиырылғыш вакуольдер.

Біржасушалы саңырауқұлақ-Ашытқы

Біржасушалы талшықты балдыр-Хламидомонада

Біржасушалылардың түр саны-70 мың

Біркелкі тіршілік етуге көшкен кезде құрылымының қарапайымдана түсуі: паразиттік құрттарда

Бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастарды зерттейді: Синэкология

Бірнеше белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру:полигибридті

Бірнеше жасушалардан тұратын жіңішке жіп тәрізді сыртқы қабық өсіндісі: Ризоид

Біртүтас ағза ретінде қыналарға көбеюдің қай түрі тән: Вегетативті

Бірүйлі өсімдік-қияр

Бірүйлі өсімдікті белгілеңіз-Кәдімгі қарағай

Бірүйлі, қосжынысты мүк: Шымтезек мүгі

Бірінші ретті консументтер(тұтынушылар):өсімдікқоректі жануарлар

Бірінші ретті құрылымды ағуыз молекуласында аминқышқылдары бір-бірімен қандай химиялық байланыстар арқылы байланысады: Пептидтік

Бірінші реттік консументтер-Қоян

Бірінші ұрпақ ағзаларының ата – анаға қарағанда түсімінің жоғары болуы-гетерозис

Бітеу гүлдің тозаңдану жолы:өздігінен

В1 витамині жетіспегенде кездесетін ауру-Бери-бери.

В1” дәрумені-сүт, жұмыртқа, жемістерде.

В12 витаминінің жетіспеуінен болатын ауру: Анемия

В2 витамині:баланың өсіп дамуын тежеиді

Вавилов мәдени өсімдіктердің жаңа сорттарын шығарған орталықтар саны:7

Вакуольдің атқаратын қызметі: Жасуша ішіндегі сұйықтық қысымын реттейді

Вегетативті жасуша мен генеративті жасуша гүлдің қай бөлігіне кіреді: Тозаң түйіршіктеріне

Вегетативті жолмен көбею:өсімді мүшелер арқылы

Вегетативті жүйке жүйесі бөлінеді-2 бөлікке

Вегетативті жүйке жүйесі рефлекстік доға үш байланыстан тұрады-Сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш

Вегетативті жүйке жүйесінің қызметі ми қыртысының ... орналасқан-Маңдай бөліігі

Вегетативті жүйке жүйесінің рефлекстік доғасы-Сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш

Вегетативтік жүйке жүйесімен бірге ішкі мүшелердің қызметін басқаратын мүшелер: Ішкі секреция бездері

Веноздық қаны бар артерия: Өкпелік

Вестибула мүшесі орналасқан-Ішкі құлақта

Вирус – латынша-У

Вирус арқылы тарайтын ауру: Шешек

Вирус терминін ғылымға енгізді: Д.И. Ивановский

Вирус» терминін 1899 жылы ғылымға енгізді-М.В.Бейерник

Вирустар туғызатын аурулардың тобы:ИТИС,тұмау,туберкулез,баспа

Вирустың әрекеті күшейетін орта:Жасуша.

Витаминді алғаш тапқан ғалым.Н.И. Лунин.

Вольвокс шоғырының пішіні:Шар.

Вольвокстың жасыл эвгленадан ерекшелігі:Шоғырланып тіршілік етуге бейімделген

Г.Мендельдің бірінші заңы:Біркелкілік

Г.Мендельдің екінші заңы:Белгінің ажырауы

Г.Мендельдің үшінші заңы:Тәуелсіз тұқым қуалау

Газ алмасудың өтетін жері:Өкпе көпіршігі.

Газдан улану кезіндегі қауіпті іс-әрекет:газдың иісін кетіру үшін сіріңке жағу

Гаметогенез бұл: гаметалардың пайда болуы

Гастрит (асқазанның қабынуы)-асқазанның сілемейлі қабығының ауруы.

Гаструла бұл:екі қабатты ұрық

Гаструла дегеніміз: ұрық дамуының қос қабатты сатысы.

Гемоглабин құрамына кіретін химиялық элемент:темір

Гемоглобин дегеніміз:Күрделі ақуыз

Гемоглобиннің негізгі ролі:Оттегін тасымалдау

Гендердің аллельді жұбы генотипте әртүрлі гендермен көрсетілген болса, ондай ағза аталады:Ж: Гетерозиготалы

Гендердің дрейфі дегеніміз не?Кішкене популяциядағы аллельдердің кездейсоқ бағытсыз өзгеру жиілігі.

Гендердің хромасомаларда орналасатынын дәлелдеген:Т.Морган

Генетикалық зерттеу әдістеріне жатпайтыны:биохимиялық.

Генетикалық зерттеу әдістеріне жатпайтыны:салыстырмалы анатомиялық

Генетикалық зерттеулер жүргізуге қолайлы жәндік:Дрозофила шыбыны.

Генетикалық инженерияның тарихын тұңғыш ашқан ғалым: Е.Сирс

Генетиканың негізін салушы:Г.Мендель

Геннің кодтық бөлімінде неше нуклеотид бар, егер де соған қарап синтезделетін ақуыз 300 аминқышқылынан тұрса: 1000

Геннің өзгеруіне байланысты өзгергіштікті қалай атайды: Мутациялық

Генотип - ата-анадан алынған гендер жиынтығы.

Генотип – бұл:Барлық гендердің хромосомадағы диплоидты жиынтығы.

Генотип және фенотип ұғымдарын қалыптастырды:В.Иогансен

Генотип пен фенотип қандай будандастыруда 1׃2׃1 формуласы бойынша ажырайды: Моногибридті толық емес доминанттылықта

Генотип пен фенотип ұғымы:Иогансен

Генотипте бірдей доминанты немесе рецессивті гендермен көрсетілген болса, ондай ағза аталады: Гомозиготалы

Генотиптің өзгеруіне байланысты мутацияның түрі: Геномдық, хромосомалық, гендік, цитоплазмалық

Генотипінде бір геннің екі аллелі болатын ағзалар:Гетерозиготалы.

Генотипінде тек бір іріктеме аллелі ғана болатын тіршілік иесі: Гомозиготалы

Генотипіне байланыссыз өзгергіштік:модификациялық

Гермафродит дегеніміз:Аналық және аталық бездері бір ағзада орналасқан дене.

Гетеретрофты ағзалар:Тұтынушылар

Гетерозиготалы ағзада бір ғана белгісі бойынша түзілетін жұп гаметасы:2

Гетерозиготалы ағзада екі жұп белгісі бойынша түзілетін жұп гаметасы:Ж:4

Гетерозиготалы генотип:Aa

Гетерозис құбылысы бірінші ұрпақтан кейін қалай байқалады:Өшеді

Гетерозистің биологиялық маңызы қандай: Бірінші ұрпақта гибридтің өміршең болуында

Гиалоплазма-цитоплазманың түп негізі

Гибридтердің бірінші ұрпақтарында байқалатын беогілерді қалай атайды: Доминантты

Гибридтік бірінші ұрпақ түсімі өте жоғары және әр түрлі линияларда өзара будандастырып мол өнім алу:Гетерозис.

Гигиена ғылымы нені зерттейді: Денсаулықты сақтау және қорғау

Гидра ағзасына тән емес:мүшелер түзілуі

Гидра денесі жасушаларының сыртқы қабаты: Эктодерма

Гидра денесін қаптайтын жасуша:Жүйке.

Гидра денесінде астың қорытылуы:дене қуысында

Гидра денесінің қабаттары: екі

Гидра жазда қалай көбейеді: Бүршіктену арқылы

Гидра құрылысының басқа қарапайымдылардың құрылысынан қандай айырмашылығы бар: Денесі екі қабаттан тұрады, жасушалардың сыртқы және ішкі қабаты

Гидра тыныс алады:Бүкіл денесі.

Гидрада қорытылмаған қорек қалдығының шығарылуы:Аузы арқылы.

Гидрадағы бүршіктенуі:жыныссыз көбеюі

Гидраның аралық клеткаларының (жасушаларының) қызметі-денесінің зақымданған жерін қалпына келтіруге көмектеседі.

Гидраның ас қортуы: Қуыстық, жасуша ішілік

Гидраның асқорыту бұлшықет және безді жасушалары орналасқан қабат: Энтодерма

Гидраның асқорыту және қозғалыс қызметін атқаратын қабаты:Энтодерма.

Гидраның атпа жасушалары орналасқан:Эктодермада.

Гидраның атпа жасушаларының көп шоғырланған жерлері:Эктодермасында

Гидраның атпа жасушаларының шоғырланған жерлері: Аузы, қармалауыштарында

Гидраның ауыз қуысының айналасындағы қармалауыштарының саны:5-8

Гидраның денесіне инемен әсер текенде тітіркенуге жауап беретін жасушалар: Тері-бұлшықет

Гидраның жабын және қорғаныш атқаратын қабаты:Эктодерма.

Гидраның жазылатын жіпшесі орналасқан жері:атпа жасушасында

Гидраның жыныс жасушалары неден түзіледі: Аналық жасушалар-сыртқы, аталық-ішкі қабатта

Гидраның жыныс жасушаларының түзілетін орны:эктодермада

Гидраның жыныссыз жолмен көбеюі:Бүршіктену

Гидраның жынысты жолмен көбеюі: Жаңбырлы жылы күндері.

Гидраның жынысты жолмен көбеюі:қолайсыз жағдай туғанда

Гидраның жынысты көбеюі:Күзде.

Гидраның қармалауыштарының орналасқан жері:ауыз қуысының айналасында.

Гидраның қозғалуы:Адымдап.

Гидраның қозғалуы:бұлшық ет талшығына байланысты

Гидраның қозғалыс қызметін атқаратын жасушалары:Тері-бұлшықет жасушалары.

Гидраның қорғаныш және қорегін аулау қызметін атқаратын жасуша:Апта жасуша.

Гидраның қорегі: майда су омыртқасыздарымен

Гидраның қорегі:Ұсақ шаянтәрізділер,балық шабағы, бунақдене дернәсілі.

Гидраның мекен ортасы:оттегіне бай өзен,көл тоғандар

Гидраның орын ауыстырып қозғалуы: адымдап қозғалады

Гидраның сыртқы қабаты: Эктодерма.

Гидраның сыртқы қабатындағы қорегін ұстаушы жасушасы:Атпа.

Гидраның тері-бұлшықет атпа жасушалар орналасқан қабат: Эктодерма

Гидраның тіршілік ететін мекені-тұщы су.

Гидраның шекаралық және қозғалыс қызметін атқаратын жасушалары: Тері-бұлшықет ет жасушалары

Гидраның ішкі және сыртқы қабат аралығында болатын:тірек тақташасы

Гидраның ішкі қабаты:Энтодерма

Гидраның энтодермасында бар жасушалар: Асқорыту, бұлшықет

Гидраның энтодермасындағы жасушалардың рөлі:асқорыту,сөл шығару

Гидратектес жануарлар: Маржандар

Гидросфераның ең терең жері:Мариан қазаншұңқыры

Гиподерма қабаты: Сірқабықты астарлап жатады.

Гиподинамия дегеніміз: Қозғалыстың аздығы

Гипоталамус дегеніміз: Ішкі мүшелерді қадағалайтын аралық мидың бөлімі

Гипоталамус:Ішкі секреция бездерінің қызметін реттейді

Гипофиз безінен неше түрлі гормон бөлінетіндігін белгілеңіз: 25

Гипофиз, бүйрекүсті бездері, қалқанша безі зақымданғанда:Ергежейлілік

Гипофиздің артқы бөлігінен бөлінетін гармон әсер етеді:Жатырдың бұлшықеттінің жиырылуына

Гирудин» деп аталатын ерекше зат бөліп шығаратын: Сүлік

Гистон дегеніміз ол: Хромосомада құрылыс қызметін атқаратын ақуыз

Гистондар кездеседі:жануарлар мен өсімдіктер жасушаларының ядросында

Гликоген көп кездеседі:Бауыр мен бұлшықетте

Гликоген өзінің табиғаты жағынан ... жатады: көмірсуға

Гликолизден спирттік ашудың айырмашылығы: Глюкоза сүт қышқылына дейін ыдырайды

Гликолиздің оттексіз ыдырауы: Анаэробты

Гликолиздің оттекті ыдырауы кезінде түзіледі:2600 кДЖ.

Гликолиздің оттекті ыдырауы: Аэробты

Глюкоза көмірсуларына жатады:Моносахарид

Глюкоза мен оттегінің ыдырау кезіндегі процесте глюкоза молекуласының АТФ формасында қанша энергия кдж түрінде бөлінеді: 2600

Глюкоза ыдырауының оттексіз сатысы: Гликолиз

Глюкозаны сіңіру қай жерде өтеді: Ұлтабар ұшында және аш ішекте

Глюкозаның қандағы тұрақты құрамын реттейтін гормон қай безден бөлінеді: Ұйқы безінен

Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырау кезінде түзілген потенциалды энергия: 1520 кдж

Гольджи жиынтығы 1898 жылы жүйке жпасушаларынан тапқан ғвлым: К.Гольджи

Гольджи жиынтығының жасушада атқаратын қызметі:Биосинтез кезінде заттарды тасымалдау, өнімдерді жасушадан шығаруы.

Гоместаз деп нені айтамыз: реттеу жүйелерінің әсерін қоштай отырып, табиғи жүйені динмикалық тепе-теңдігін саталуын айтамыз

Гомозиготалы доминантты гендер:ААВВ

Гомологиялық мүшелер:Жарғанаттың қанаты мен тышқанның алдынғы аяғы

Гомологиялық хромосомалардың бір-біріне жақындауы:Коньюгация

Гомологиялық хромосоманың мейоздық бөліну кезінде бір-бірімен тығыз жанасуы не деп аталады: Коньюгациялану

Гомологты хромосомаларыдң бірігу процесі: Коньюгация

Гомологтық хромосоманың конъюгациялануының жүретін фазасы:Мейоздық профазада.

Гориланың адамға жақындық белгісі: Қол,бас, табан, жамбас құрылысы

Гормон дегеніміз не:Биологиялық активті заттар

Гормондар табиғаты жағынан:Ақуыз.

Гормондардың белгісі мен қасиеттеріне жатпайтыны:Дене қуысына заттарын бөлуі.

Гормондардың қаиетіне жатпайды: Гормондардың молекуласына тән емес белгі: процестерге тез әсер ету

Грекше таяқша деген сөзді білдіреді: Бактерия

Гренландия итбалығының теңізмысығынан негізгі айырмашылығы неде: Денесінің сыртын қалың үлбіргі жүн қаптайды

Гуанинге комплементарлы нуклеотид:Цитозин.

Гуморальды реттелу қалай жүреді: Биологиялық белсенді заттар –гормондар арқылы

Гуморальды реттелудің жүйке жүйесі арқылы реттелуден айырмашылығы: Гормондар арқылы жүзеге асады

Гуморальдық реттелу бағынышты:Жүйкелік реттелуге

Гуморальдық реттелуде негізгі рөл атқаратын заттар:Гормондар

Гуморальді реттелу дегеніміз не: Гормон арқылы реттелу

Гүл бүршігінің жапырақ бүршігінен айырмашылығы: Гүлшанақтың болуымен

Гүл дегеніміз: Қысқарған өркен

Гүл жазығы теңдей бөлікке бөлінсе: Дұрыс гүл

Гүл күлтесінің сыртын қаптайтын жапырақша:Тостағанша

Гүл сағағының жоғарғы кеңейген жері:Гүлтабан

Гүл формуласы Т5К1+2+(2)Ат9+1А1 қай өсімдікке тән: Жоңышқаға

Гүл шығаратын мүше: Генратиывті бүршік

Гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасатын ұсақ гүлдер тобы: Гүлшоғыр

Гүл шығарып жемісберді: Гүлшанақ

Гүлде тек аталығы немесе аналық қана болса:Дара жынысты

Гүлдегі аналықтың төменгі кеңейген жері:Жатын (түйін)

Гүлдердегі гүлсағақтарының ұзындығы әр түрлі болғанымен бір деңгейде орналасқан гүлшоғыры:Ж:Қалқанша

Гүлдердің өте майда және айқын түсті болмауы, шірнеліктердің нашар дамуы, тозаңдарының өте көп, ұсақ, кебу болуы тозаңданудың қай түріне жатады: Жел арқылы тозаңдану

Гүлдері сағақсыз бекінетін гүлшоғыр: Жай масақ

Гүлді өсідіктердің тұүқымы жемістің ішінде жетілсе, бұл өсімдікті мынаған жатқызамыз: Жабықтұқымдыларға

Гүлді өсімдіктерде жатынның қабырғаларынан пайда болады: Жемісқап

Гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтану:Навашин

Гүлді өсімдіктердің кластары:Екі.

Гүлді өсімдіктердің көбеюі-тұқымымен.

Гүлді өсімдіктердің көбінесе бұтақтанудың қай типі тән: Симподиалды

Гүлді өсімдіктердің қосарлы ұрықтануын ашты:С. Навашин

Гүлді өсімдіктердің суды буландыратын негізгі мүшесі:Жапырағы

Гүлді өсімдіктердің тұқым бүршігінен пайда болатын түзіліс: Тұқым

Гүлді өсімдіктердің ұрық қапшығының құрамына қандай құрылымдар кіреді: Генеративті жасуша

Гүлді өсімдіктердің ұрықтанған орталық ұрық қапшығынан не дамида: Ұрық

Гүлді өсімдіктердің ұрықтануына қанша спермия қатысады: 1

Гүлді өсімдіктердің ұрықтануына қатысатын спермий (аталық гаметалар) саны: Екеу.

Гүлдің алуан түрлі тозаңдануына бейімделу процесін қай эволюциялық өзгеріс бағытына жатқызады: Идиоадаптация

Гүлдің аналығы мен аталығы – гүлдің негізгі бөлімі.

Гүлдің аталық жіпшелері ұзын, аналығының аузы үлпек қауырсынды өсімдіктің тозаңдануы: Жел арқылы

Гүлдің барлық бөлімдері бекінетін гүлсағағының жоғары жағындағы кенейген жері: Гүлтабан

Гүлдің барлық бөлімдері бекінетін жері қалай аталады: Гүлтабаны

Гүлдің дал ортасында орналасқан: Аналық

Гүлдің ең негізгі бөлігі: Аталық және аналық

Гүлдің жабысқақ сұйықтық бөлетін жері: аналық аузы

Гүлдің жеміс түзуге қатысатын негізгі бөлігін анықтаңыз: Аналық

Гүлдің көбеюге қатысатын бөлім:Аналық пен аталық

Гүлдің көбеюге қатысатын мүшесін белгілеңіз: Гүл сағағы

Гүлдің қорғаныштық қызметін атқаратын бөлімі: Тостағанша жапырақшалар

Гүлдің құрылысына кірмейтін мүше: Сабақ

Гүлсағақ дегенімізне: Гүлдің сабаққа бектінетін жері

Гүлсерігі дегеніміз: Тостағанша жапырақша мен күлте жапырақша

Гүлсерігін түзеді: Тостағанша және күлте жапырақшалары

Гүлсеріксіз гүлді өсімдікті анықтаңыз: Терек

Гүлтабан дегеніміз -гүл сағағының кеңейген жері.

Гүлшанақтың орналасуы:генеративті бүршікте

Гүлшоғырдың биологиялық маңызы:Тозаңданып ұрықтануға.

Гүлшоғырдың жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтарынсыз кезектесіп орналасатын гүлшоғыр: Жай масақ

Гүлшоғырдың қай түрінде жуан және ұзын , ортақ осіне даражынысты гүлдері сағақсыз орналасады: Жолжелкеннің жай масағында

Гүлшоғыры ең үлкен гүл:Күнбағыс

Гүлшоғыры қысқарған әрі жалпақ жуан негізгі сабаққа ұсақ гүлдер орналасқан: Себет

Гүлі гүлшоғырына жиналмай жеке дамитын өсімдік:көкнар

Ғаламшарда жойылып біткен және қазіргі кезде кездесетін барлық жануарды белгілі тәртіпке сәйкестендіріп, ретке келтіру: Жүйелеу.

Ғаламшарда тек бір орында ғана өмір сүретін ағзалар: Эндемик

Ғаламшардағы, биофераның тіршілік иелерінде көбірек кездеседі:Сутегі, көміртегі, азот, оттегі

Ғаламшарымызда орамжапырақгүлділер тұқымдасының түрлері:3000

Ғаламшарымызда тікентерілілердің саны:6000.

Ғаламшарымызды тазалаушылар:Шіріту бактериялары

Ғалым Н.И.Вавилов дәлелдеді: Мәдени өсімдіктердің шыққан орталығын

Ғалымдар жануарларды жүйелеуге назар аударған ғасыр: Ү-ІҮ.

Ғалымдар өсімдіктердің барлық түрін неге біріктіреді: Топқа

Ғалымдар тіршіліктің пайда болуын кезеңге бөлуі.:5.

Ғылыми аты « қант саңырауқұлағы»:Ашытқы

Ғылыми, тарихи, мәдени және эстетикалық маңызы бар табиғат объектілері - табиғат ескерткіштері.

Д дәрумені жетіспегенде пайда болатын ауру:мешел

ДHК молекуласының комплементарлы тізбегі бір-бірімен жалғасатын химиялық байланыс:Сутекті.

Дабыл жарғағынан кейін басталады, самай сүйегінің ішінде орналасқан: Ортаңғы құлақ

Дайын органикалық затпен қоректенеді: Саңырауқұлақтар

Дайын органикалық заттарды пайдаланатындар-консументтер.

Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар:Гетеротрофтар.

Далалық қырықбуында көбею қызметін мына өркен арқылы жүзеге асады: Көктемгі

Далалық қырықбуында өсу қызметін атқаратын өркен: Жаздық

Далалық қырықбуында фотосинтез процесі мына өркенде жүзеге асады: Жаздық

Дальтоник еркектің ( рецессивті гнеі Х хромосомасында орналасқан.) қандай жағдайда қызы дальтоник болады: Әйелі сау, ал әкесі дальтоник

Дам сезу мүшесі: Тіл

Даму барысында уақытша паразиттік тіршілік ететін ұлу:тоспа ұлу

Дара жарнақты өскінде ұрық тамыршасынан алдымен өседі: Қосалқы тамыр

Дара жарнақты өсімдік:Бидай

Дара жарнақты өсімдікке жататын:асбұршақ

Даражарнақты өсімдік үшін қандай белгілер тән: Ұрығы бір тұқым жарнақты, шашақ тамыр жүйелі, жапырақ доғалы немесе сызықты жүйкелі, қарапайым гүлсерікті

Даражарнақты өсімдік: Қарабидай

Даражарнақты өсімдік: Қызғалдақ

Даражарнақты тұқымда қорек жиналады: Эндосперм

Даражарнақты тұқымның құрылысы: Қауызы, жаранғы, эндосперм, ұрық

Даражарнақты шөптесін өсімдіктердің сабағы бұтақтанудың қай типіне жатады: Түптену

Даражарнақтылар жататын астық тұқымдас дақыл: Қарабидай

Даражарнақтылар класына жататын тұқымдас: Құртқашаш тұқымдасы

Даражарнақтылар класына жататын астық тұқымдас өсімдік:Арпа.

Даражарнақтылар класына жататын тұқымдас:Құртқашаш тұқымдасы

Даражарнақтылар класының тұқымдасы: Астық

Даражарнақтылар, шөптекті, көпжылдық өсімдіктер: Лалагүлділер тұқымдасы.

Даражарнақтылардың белгісі: Шашақ тамыр жүйесі, қатар жүйкелі жапырақ, бір тұқымды жарнақ

Дарақтар саны мен олардың жүйеленген топтары санының кемуі: Кері кету

Дарақтар санының, жүйеленген сан алуандықтың артуы: алға басу

Дарақтары ұзақ бірге өмір сүретін және үнемі будандасатын түрдің бір бөлігі: Популяция

Даралар арасында бір-бірімен тығыз байланыста болатын түрлер тізбегі:Қоректік.

Даралардың айналадағы әр түрлі күрделі орта жағдайларымен қарым-қатынасын Ч.Дарвин ... деп атады:тіршілік үшін күрес

Даралардың құрылым деңгейін төмендетіп, биологиялық регреске әкеледі:Дегенерация

Даун ауруымен ауыратын адамның жасушасында қанша хромосома болады: 47

Дәм сезу әсіресе жақсы дамыған жануарлар: Шөппен қоректенетін жануарларда

Дәм сезу мүшесі:тіл

Дәм сезу, иіс сезу аймағы:Маңдай бөлігінің ішкі жағында орналасады

Дәм сезу, иіс сезу үлкен ми сыңарларының мына бөлігінде орналасқан: Маңдай бөлімінде

Дәм сезіну нашарлайтын жұқпалы ауру:тұмау

Дән қоректі құстар:Кептерлер, тауықтар.

Дәнді дақылды өсімдіктер біріктірілген тұқымдас:Астық.

Дәнек жемісті өсімдік: Күріш

Дәнек жемістің басқа құрғақ жемістерден қандай айырмашылығы бар: Жемісі қабымен тұқым қауызы бірігіп кеткен біртұқымды құрғақ жеміс

Дәнекер ұлпасының бір түрі:Сүйек

Дәнекер ұлпасының негізгі қызметін көрсетіңіз: Сіңірлерді түзеді, ұлпаларға мықтылық қасиет береді, тірек қызметін атқарады