Шақтама өрістерінің негізгі ауытқулары

Шақтама өрiсi негiзгi бiр ауытқу мен бiр квалитеттiң байланысынан пайда болады. Мысалы, бiлiк үшiн: h 7, r 6, ef 9; тесiк үшiн: H 7, R 9, EF 9

ИСА жүйесiне қосымша, ИСО жүйесiнде енгiзiлген негiзгi ауытқулар екi әрiппен белгiленген. Бұл көршi екi ауытқулар арасындағы аралық орында орналасқан ауытқулар (cd, ef, fg), я болмаса соңғы Z ауытқуынан кейiн орналасқан ауытқулар (ZA, ZB, ZC).

JS (jS) әрiптерiмен нөлдiк сызыққа қатысты шақтама өрiсiнiң симметриялы орналасуы белгiленедi, яғни JS (jS) үшiн негiзгi ауытқу жоқ, екеуi де шектi ауытқулар = ± IT/2 .

Шақтама өрiсi нөлдiк сызыққа дәл симметриямен орналасқан JS (jS) ауытқуынан басқа, жобамен орналасқан J (j) әрпiмен белгiленген, негiзгi ауытқу да бар.

J aуытқуына негiзгi ауытқу - жоғарғы шектi ауытқу,

j ауытқуына негiзгi ауытқу - төменгi шектi ауытқу болып табылады.

Бiлiк пен тесiктiң негiзгi ауытқулары номинал өлшемге тәуелдi және барлық квалитеттер үшiн тұрақты болып қалады, ал квалитетке тәуелдi емес. Бiрақ,

Тесiктердiң J, K, M,N және бiлiктердiң j, k негiзгi ауытқулары номинал өлшемдер бiрдей болған кезде, әртүрлi квалитеттерде әртүрлi мәнге ие болады. Сондықтан, J, K, M, N, j, k ауытқулары және шақтама өрiсi бөлiмдерге бөлiнiп, сатылы көрсетiлген. Кейбiр квалитеттер мен өлшемдер үшiн негiзгi ауытқулар k=0,

K, M, N =0.